Макрон го избра Барние и ја стави својата судбина (и на Франција) во рацете на Ле Пен

Чекањето два месеци за нов премиер можеби е стандардна процедура за Белгијците, Холанѓаните, Германците или Италијанците, каде има продолжени коалициски преговори, но на Французите 50 дена им изгледаа како неиздржлива вечност. Ова не беше начинот на кој работите требаше да бидат во Петтата република, со устав изготвен во 1958 година за да обезбеди стабилно парламентарно мнозинство за моќниот претседател, Шарл де Гол. Le général мора да се врти во неговиот гроб.

Неговиот далечен наследник во Елисејската палата, Емануел Макрон, цело лето го мина барајќи излез од нередот што самиот го создаде кога го распушти националното собрание и свика предвремени избори во јуни. Опцијата што тој конечно ја избра во четвртокот, доведувајќи го Мишел Барние, конзервативниот голист поранешен европски комесар, министер за надворешни работи и преговарач за „Брегзит“, од пензија на 73-годишна возраст да раководи со владата, се чини дека нема да понуди стабилно решение.

Барние, чија партија Републиканци (ЛР) заврши на далечното четврто место на изборите со само 47 од 577 парламентарни места, има репутација како создавач на консензус и безбеден, ако и без имагинација, пар раце. Но, неговиот опстанок во владата целосно ќе зависи од добрата волја на екстремно десничарскиот Национален собир (РН) на Марин Ле Пен. Тоа ја прави креаторка и ѝ дозволува да го повлече Барние, а можеби и Макрон, секогаш кога ѝ одговара да поддржи гласање за недоверба.

Кога го распушти парламентот во јуни, Макрон рече дека сака „појаснување“ на електоратот откако РН се искачи на првото место на изборите за Европскиот парламент. Наместо тоа, гласачите одржаа поделен парламент со левичарскиот Нов народен фронт (НФП) – сојуз на социјалисти, зелени, комунисти и радикални левичари – како најголем блок, но многу помалку од мнозинство. Левицата прогласи победа и бараше Макрон да назначи кандидат по нејзин избор за премиер.

Претседателот на почетокот инсистираше на тоа дека никој не победил. Само по неколку недели негирање, тој призна дека неговата сопствена центристичка група, која заврши на второто место, загубила. Оттогаш, тој се обидува да ги избегне политичките последици од тој пораз, одбивајќи да го назначи изборот на НФП, малку познатата државна службеничка Луси Кастес. Наместо тоа, тој се обиде да изгради неверојатна коалиција која ќе се протега од мејнстрим конзервативците до умерената левица, исклучувајќи ги она што тој ги нарекува крајности – РН и крајно левичарската Непокорна Франција (ЛФИ) на Жан-Лук Меланшон – за да ја овековечи својата про-бизнис политика.

Основниот проблем е што ниту една друга партија немаше интерес да му помогне на непопуларниот, ослабениот претседател достоинствено да го заврши својот втор мандат. Зошто политичкиот капитал да се ризикува да дејствува како спасувачки сплав за макронизмот кој потонува?

Подобро да се држите до максималистичките барања и да не ги валкате рацете. Особено затоа што следната влада ќе мора да ги намали трошоците и да ги зголеми даноците за да го намали зголемениот буџетски дефицит што ја доведе Франција во проблеми со ЕУ.

Освен тоа, повеќето политичари веќе се фиксирани на следните избори, општинските во 2026 година и пред сѐ претседателската трка во 2027 година, или можеби и порано. Долготрајното одложување на Макрон во именување на премиер ги поттикна шпекулациите, демантирани од неговиот персонал, дека можеби ќе треба да поднесе оставка пред крајот на неговиот мандат. Неговиот поранешен премиер, Едуар Филип, беше прв надвор од главните блокови оваа недела, објавувајќи ја својата кандидатура за претседател, тогаш кога ќе се случат изборите.

Растргнат помеѓу назначувањето на левоцентристички премиер кој би можел да ја смени неговата водечка пензиска реформа и премиер од десниот центар кој можеби нема да преживее предлог за доверба, Макрон избра да се стави во рацете на десницата и на РН. Тој се надева дека ова ќе го зачува неговото наследство од економските политики кои привлекоа рекордни странски инвестиции и ја намалија невработеноста, но ги налутија синдикатите и многу обични Французи.

Конзервативните Републиканци – или она што остана од некогаш моќната голистичка партија откако нејзиниот лидер Ерик Сиоти и мала група сојузници се здружија со РН во јуни – се обиде да ја потврдат својата независност. Кандидатот за претседател на ЛР, Лоран Вокез првично ја отфрли можноста да влезе во коалиција или да служи во владата под Макрон. Дали Републиканците ќе се приклучат на администрацијата на Барние, како што се залагаше поранешниот претседател Никола Саркози, останува да се види.

Социјалистите, Зелените и комунистите досега се држат до својот сојуз со ЛФИ, не поради љубов кон бурниот Меланшон, туку затоа што се преплашени да не ги загубат своите бази на моќ во градското собрание доколку се распаднат сега. Така, сите тие најверојатно ќе гласаат против Барние и ќе останат цврсто во опозиција.

Социјалистичката партија сè уште се опоравува од скоро смртното искуство откако поранешниот претседател Франсоа Оланд ја прифати економијата на страната на понудата и реформите на пазарот на труд, а гласачите ги напуштија. Нивните последни двајца претседателски кандидати, Беноа Хамон и Ан Идалго, освоија 6,4% и 1,8% соодветно. Малкумина сакаат да се вратат по тој пат.

За разлика од Италија, Франција нема традиција на „техничка“ влада на непартиски високи државни службеници, централни банкари или искусни државници, како што се Марио Монти или Марио Драги, кои ја вршат валканата работа на донесување неопходни, но непопуларни реформи пред да се повлечат пред избраните политичари.  Некои го гледаат Барние како таква личност, иако тој е политичар од кариера кој остана верен на голистичкото движење дури и кога тоа стана поевроскептично.

Преговарачот за „Брегзит“, кој успеа да изгради и задржи консензус на 27-те земји на ЕУ во текот на тензичните преговори со ОК, има поширока почит кај политичката класа и кај електоратот. Но, Макрон му се обрати само како последно средство откако истражи уште две алтернативи од висок профил.

Од левиот центар, Бернар Казнев, цврстиот поранешен социјалистички министер за внатрешни работи и премиер под претседателството на Оланд, познат по тоа што беше ладен под притисок и неговата адвокатска учтивост, се чини дека премногу бараше промена на политиката. Тој ја критикуваше жестоко оспоруваната пензиска реформа на Макрон, која ја зголеми старосната граница за пензионирање на 64 години од 62 години и законот за имиграција, оттогаш усвоен од уставниот совет, кој се обидуваше да ги дискриминира странците во правото на социјална помош.

Од десниот центар, Ксавиер Бертран, претседател на северниот регион От де Франс, кој беше министер за здравство и социјала под Саркози, се чини дека доби вето од РН, која го гледа како непријателски ривал.

Макрон можеби ја спаси својата пензиска реформа со назначувањето на Барние, но тој го стави својот политички опстанок во рацете на Ле Пен, која може да покаже државнички способности со апстинирање за да дозволи да помине тежок буџет, а потоа да ја повлече владата кога условите се најповолни за нејзината претседателска кандидатура.

Барние изгледа како последната карта на Макрон за зачувување на неговото наследство, со надеж дека нешто ќе се појави од сега до 2027 година за да се спаси политичкиот центар. Не сметајте на тоа.

(Пол Тејлор е истакнат новинар кој повеќе децении ја покриваше европската интеграција главно во Ројтерс преку неговите бироа во Париз, Лондон и Брисел. Сега е визитинг предавач на Центарот за европска политика. Текстот е објавен во „Гардијан“.)