Година на талибанците – само помош ги одржува во живот авганистанските деца

Самар* повеќе не оди на училиште. Наместо тоа, 11-годишното момче поминува половина од својот ден шиејќи килими со неговиот 15-годишен брат Залмај*.

Економската криза во Авганистан значи дека неговото семејство, кое имаше добар живот пред талибанците да ја вратат власта, сега се бори да преживее. Испраќањето на Самар на работа беше мачна одлука за неговите родители.

Тој рече: „Одев на училиште пред август 2021 година и сега не одам на училиште [толку често]. Не сакам да правам килими – тоа ме прави толку тажен“.

Помина една година откако заврши западното воено присуство во Авганистан. Една година откако луѓето во паника се собраа на аеродромот во Кабул, обидувајќи се да побегнат од земјата, а девојките и жените со страв чекаа да се распаднат нивните тешко стекнати права.

Сега, повеќе од половина од населението во Авганистан има потреба од итна помош.
Економијата е во колапс – резултат на долгогодишни конфликти, природни катастрофи, лошо владеење и сега меѓународни санкции.

Згора на тоа, земјата ги чувствува последиците од пандемијата Ковид-19, сушата и гладот што се наѕира, како и разорниот земјотрес во јуни.

Истражувањето на „Спасете ги децата“ покажа дека четири од пет деца легнале во кревет гладни во изминатите 30 дена, многу од нив премногу слаби за да играат и да учат.

Со зголемувањето на цените на храната, очајните родители ги изнесуваат своите деца од училиште и ги испраќаат на работа за да помогнат во обезбедувањето на семејството. Ова само ќе додаде на 10-те милиони кои веќе се изложени на ризик да го напуштат училиштето, вклучувајќи ги и девојчињата на кои им е забрането да посетуваат средно училиште во повеќето региони.

Многу момчиња и девојчиња со кои разговаравме во фокус групите исто така рекоа дека не можат да добијат лекарска помош од финансиски причини, дури и ако има клиника во близина. Тринаесетгодишниот Реза* ни кажа дека неговата внука починала затоа што неговото семејство не можело да си го дозволи лекувањето потребно за да и го спаси животот. „Ја изгубивме поради недостаток на пари“, рече тој.

На народот во Авганистан му е потребна нашата поддршка повеќе од кога било.
Хуманитарните организации како Save the Children прават се што можеме за да ги одржиме децата во живот. Но, хуманитарната помош никогаш не требаше да биде долгорочно решение. Ова е економска криза и треба економско решение.

Кога талибанците ја презедоа власта во август 2021 година, владите ширум светот реагираа со повлекување на милијарди долари меѓународна помош и замрзнување на девизните резерви на Авганистан. Една година подоцна, тие сè уште не најдоа начин да ги вратат тие пари во земјата.

Без посветено повеќегодишно финансирање за работи како образованието и здравството, нема иднина за децата во Авганистан.

Тие ќе продолжат да умираат од глад, неухранетост и болести. Без шанса да одат на училиште, тие никогаш нема да пораснат да бидат наставници, лекари и економисти на кои земјата треба да застане на нозе. Повеќе момчиња и девојчиња ќе ги загубат своите детства – и животи – поради работата, бракот и кршењето на правата.

Би било морален неуспех да се дозволи да помине уште една година без да се реши ова клучно прашање.

Европската унија и меѓународната заедница треба да дејствуваат сега. Покажувајќи непоколебливо глобално лидерство, Европската комисија мора да води кон заеднички напори да се најде начин да се врати развојната помош за Авганистан и да се реши проблемот со приливот на пари.

Додека не го сторат тоа, тие се соучесници во загубата на секое авганистанско дете кое умира од глад и болести.
(*Имињата се променети за да се заштитат идентитетите.)

(Илва Сперлинг е директорка за Европа на „Спасете ги децата“ (Save the Children). Колумната е објавена во ЕУобсервер)