Германија го отфрли последниот обид на Косово за членство во Советот на Европа

Германија го опиша последниот потег на Косово за обезбедување членство во Советот на Европа оваа недела како недоволен, велејќи дека „тешките промени“ што го очекуваше „сè уште не се случиле“.

Косовската влада го направи последниот притисок за  да ги убеди западните земји да ја вклучат нејзината апликација на Советот на Европа на агендата за министерскиот состанок на организацијата на денес и утре во Стразбур. Во писмото што министерката за надворешни работи Доника Гервала-Шварц го испрати до претседателот на Парламентарното собрание на Советот на Европа, ПССЕ, Теодорос Русопулос, таа вети дека нацрт-статутот за долго одложуваната Заедница на општини со српско мнозинство ќе биде испратена до Уставниот суд за преиспитување „до крајот на мај“.

Но, германската амбасада во Косово, земја која заедно со Франција инсистираше на тоа, рече дека последната станица не била доволна. Амбасадата изјави за БИРН во четвртокот дека таканаречените земји од Квинт групата и други постојано истакнувале дека од Косово „се очекува да преземе опипливи чекори за формирање на заедницата на српски општини за да го постигне потребното двотретинско мнозинство во Комитетот на министри и апликацијата за членството да биде успешна“.

„Според нас, поднесувањето на нацрт-статутот до Уставниот суд пред состанокот на Комитетот би бил таков чекор. Како што рече амбасадорот Род во својот твит по гласањето во Парламентарното собрание на Советот на Европа: „Косово сега треба да го направи тешкиот товар. Ова сè уште не се случило“, изјавија од амбасадата за БИРН.

Гервала-Шварц рече дека нацртот, кој се подготвува, служи на целта на владата „да ги интегрира немнозинските заедници и за имплементација на косовското законодавство во сите општини. Нацртот обезбедува не само почитување на косовскиот устав и закони, туку и спречува недозволиви мешања однадвор во општините, но и низ цело Косово“, рече таа.

Многумина во Косово сметаа дека членството во Советот на Европа е завршена работа кога минатиот месец ПССЕ гласаше за извештајот во кој се препорачува членство.Известувачот на Советот на Европа, Дора Бакојани, подготви „статутарно мислење“ во кое се препорачува пристапување на Косово, тврдејќи дека тоа „ќе доведе до зајакнување на стандардите за човекови права преку обезбедување пристап до Европскиот суд за човекови права на сите оние кои се под јурисдикција на Косово“.

При усвојувањето на мислењето, ПССЕ ефективно ја проследи конечната одлука до Комитетот на министри, што е последната пречка пред членството. Но, Србија, која не го признава Косово како независно, предупреди дека може да го напушти Советот на Европа доколку Косово стане членка. Српскиот претседател Александар Вучиќ го нарече најновиот потег на Косово „трик“.

„Во бриселскиот договор [2013] е сосема јасно дека овој [нацрт-предлог на статутот] треба да го направи раководството на Србија или ако се согласиме, како што се договоривме контекстуално, концептуално и принципиелно, тоа да биде текстот доставен од ЕУ“, рече Вучиќ во средата.

Косово поднесе барање за приклучување во мај 2022 година, откако Русија беше протерана од Стразбур по нејзината инвазија на Украина, зголемувајќи ги шансите на Приштина да го обезбеди двотретинското мнозинство неопходно за пристапување.

Шансите на Косово дополнително се подобрија во март кога владата додели 24 хектари спорна земја во западно Косово на српски православен манастир, ставајќи крај на осумгодишниот ќор-сокак што му наштети на угледот на земјата за заштита на правата на малцинствата.

На Косово ќе му требаат две третини од гласовите на Комитетот на министри, вкупно 31 глас, за да се приклучи.Советот на Европа има 46 земји-членки, вклучувајќи ги и сите 27 членки на ЕУ. Косово е под мерки на ЕУ поради неуспехот да воспостави мир на северот со мнозинство српско население од јуни 2023 година. На 7 мај, портпаролот на ЕУ, Петер Стано, рече дека се финализира извештајот за тоа дали да се укинат мерките или не.

Минатата недела германскиот амбасадор Јорн Род изјави за БИРН дека косовскиот премиер Албин Курти не требало да биде изненаден што Германија и Франција побарале од Косово да го испрати нацрт-статутот за заедницата на српски општини до Уставниот суд на одобрување како предуслов за членство во Советот на Европа.

„Изненаден сум што беше изненаден“, рече Род за БИРН.

Неговите коментари уследија еден ден откако Курти рече дека нема да ја прифати заедницата на општини со мнозинско српско население како услов за Косово да се приклучи на Советот на Европа, опишувајќи го барањето како „апсурдно“.

Тој инсистираше на тоа дека Косово ги исполнило сите обврски за членство во Советот на Европа. Тој, исто така, рече дека нацрт-статутот за заедницата на српски општини сè уште не претставува формален документ бидејќи не беше прифатен од Србија минатата година за време на разговорите меѓу двете земји олеснети од ЕУ.

Министерката за надворешни работи и дијаспора на Косово, Доника Гервала, изјави дека преку писмо го информирала Советот на Европа дека Косово подготвува нацрт статут за формирање „механизам за самоуправување, координација и соработка на општините со српско мнозинство на Косово (ЗСО)“.Нацртот за кој се вели дека е правен во претходен нацрт на Фондацијата „Фридрих Еверт’ предвидува дека ЗСО има Собрание, претседател, потпретседател, Совет и Управен одбор на Заедницата.

Целите на тоа тело се зајакнување на локалната демократија, овозможување, финансирање или промовирање активности кои го подобруваат учеството на граѓаните и демократската практика, како и застапување интереси важни за локалната демократија.

Во документот се предвидува дека ЗСО ќе има статус на правно лице, што, како што се наведува, а тоа право со законски акт треба да му го додели Владата на Косово.Според документот на германската организација, ЗСО ќе се финансира од придонесите на своите членови, приходите од услугите што ги дава, движен или недвижен имот, трансфери од централни власти, грантови, донации, како и финансиска поддршка од други здруженија и организации, домашни и меѓународни, вклучително и Србија.