Европа ќе се смрзнува за неколку децении ако исчезне Голфската струја

БРИСЕЛ — Шефот за клима на Европската унија предупреди дека на Голфската струја би можелo да и се случи колапс за неколку децении, откако холандските научници открија дека клучните океански струи слабеат побрзо отколку што се сметаше.

Атлантската меридијална циркулација на превртување (AMOC), системот што е дел од Голфската струја – струја на Атлантскиот океан што ја спречува Европа да стане замрзната – би можела да почне да се исклучува во 2060-тите како резултат на климатските промени, според студија на истражувачи од Универзитетот во Утрехт објавена оваа недела. Европскиот комесар за клима, Вопке Хоекстра, ги опиша наодите во објава на социјалните медиуми како „повик за будење“.

Голфската струја, забележа тој, „носи топли тропски води на север, одржувајќи ги зимите во Северна Европа многу поблаги од регионите на иста географска ширина, како Канада. Оваа нова студија вели дека Голфската струја би можела да колабира во нашиот животен век“.

Исклучувањето на AMOC би предизвикало пад на температурите во Европа дури и додека глобалното затоплување продолжува. Ова, исто така, би ги намалило врнежите од дожд и веројатно би донело уште посуви лета, со катастрофални последици за земјоделството.

Порано овој месец, потпретседателката на Европската комисија, Тереза ​​Рибера – задолжена за сеопфатната зелена политика на ЕУ – предложи AMOC да биде „додаден на списокот на акроними за национална безбедност во Европа“. Холандската студија, која анализира 25 различни климатски модели, откри дека според сценарио со умерени емисии – што значи зголемување на глобалните температури од околу 2,7 степени Целзиусови над прединдустриските нивоа во овој век – AMOC би можел да почне да се урива од 2063 година.

Планетата веќе се затоплила 1,3 степени Целзиусови и е на пат да се затопли за 2,7 степени Целзиусови според сегашните климатски планови на владите. Според сценариото со високи емисии на затоплување над 4 степени Целзиусови, што се смета за малку веројатно, колапсот би можел да се случи уште во 2055 година, открија тие.

Претходните студии покажаа дека е малку веројатно да се случи колапс во овој век.

Сибрен Дрифхаут, претседател на студиите за океанот и Земјата на Универзитетот во Саутемптон и истражувач во Кралскиот холандски метеоролошки институт, рече дека студијата од Утрехт е „солидна“.Дрифхаут, кој не беше вклучен во трудот од Утрехт, објави посебна студија во четвртокот во која дојде до сличен заклучок за тоа дека AMOC достигнува пресвртна точка во овој век, влегувајќи во пад пред да се исклучи по 2100 година.

Според оваа студија, неверојатното сценарио со високи емисии има 70 проценти шанси да доведе до таков колапс на AMOC, додека умереното сценарио – зголемувањето од 2,7 степени Целзиусови за кое планетата е на добар пат во моментов – поставува 37 проценти шанси.

Сепак, дури и сценарио со ниски емисии во согласност со целите од Парискиот климатски договор од 2015 година, кои го ограничуваат затоплувањето под 2 степени Целзиусови, пишуваат истражувачите, дава 25 проценти шанси за колапс на Голфската струја.

„Што се однесува до сегашните модели, заклучуваме дека ризикот од затворање на северниот AMOC е поголем отколку што се мислеше претходно“, напишаа Драјфхаут и неговите колеги.

Во својот пост, Хоекстра изрази фрустрација поради тоа што климата станува помалку приоритет во европската политика во последниве години и покрај заканата од глобалното затоплување.

„Постои чувство дека климатските промени се ставени во втор план затоа што сме толку зафатени со справување со [други] итни проблеми“, напиша тој.

„Напредокот бара време… не е линеарен“, продолжи тој и инсистираше дека „ќе има моменти кога вниманието ќе се намали. Затоа, голема благодарност до овие научници што ни дадоа уште еден сериозен повик за будење во врска со климата“. (Политико)