ЦДУ го бира наследникот на Меркел. Ќе го избере ли човекот кој веќе ја дели партијата

На конгресот што почна денес адвокатот на милионерите, Фридрих Мерц, има најголеми шанси да ја наследи Ангела Меркел. Тој веќе длабоко ја подели партијата поради неговите цврсти конзервативни ставови и враќање кон тврдиот неолиберализам

Кога Ангела Меркел ќе се повлече од функцијата канцелар овој септември, таа ќе ја остави зад себе конзервативната партија која е практично неприкосновена политичка сила во Германија веќе 16 години и во моментов води во политичките анкети со високи 15 процентни поени. А сепак, Христијанско-демократската унија (ЦДУ) може да ѝ се заблагодари оваа сабота со тоа што ќе избере за нов лидер еден од нејзините најдолговечни политички ривали, човек кој претставува враќање кон минатото пред Меркел не само во однос на идеолошките вредности, туку и во стилот на лидерството.

Адвокатот на милионерите, Фридрих Мерц, кој беше сменет од Меркел за лидер на парламентарната група на ЦДУ во 2002 година, е фаворит меѓу поддржувачите на партијата да го води десниот центар на федералните избори на 28 септември 2021 година, кои ќе одлучат кој ќе ја наследи Меркел за канцелар на Германија. СПД го номинираше министерот за финансии Олаф Шолц за свој кандидат; Зелените се очекува да го претстават еден од ко-лидерите Роберт Хабек и Аналена Бербок.

Меѓу пошироката популација, Мерц се смета за фигура што дели која се враќа во неолибералната ера на демохристијаните, некој со поголема веројатност ќе ги истера центристичките гласачи лојални на Меркел во прегратките на Зелените или левоцентристичката СПД, отколку неговите ривали од ЦДУ, Армин Лашет и Норберт Ретген.

На овој дигитален конгрес на партијата овој петок и сабота, за идното раководство на ЦДУ ќе одлучат 1.001 делегат од локалните, регионалните и државните здруженија на партијата кои треба да ја соочат идеолошката носталгија со реалполитиката. „ЦДУ предводена од Фридрих Мерц ќе значи ЦДУ во опозиција“, рече еден член на парламентот и приврзаник на Ретген. „Но, тоа е цената што многу делегати се чини дека сакаат да ја платат за да се вратат на нефилтрираното ЦДУ од старо време“.

Лашет, народниот премиер на Северна Рајна Вестфалија, се појави како очигледен кандидат за континуитет, откако штитеничката на Меркел, Анегрет Крамп-Каренбауер, ја објави својата оставка од претседателската функција во ЦДУ во февруари 2020 година, откако се бореше да го наметне својот авторитет по бунтот на партијата на истокот. Но, додека Лашет ужива високи оценки за одобрување во најнаселената германска држава и премолчена поддршка во седиштето на партијата, тој се бори да ги отстрани сомнежите за неговата подготвеност за националната и за меѓународната сцена. Алармите за некои се вклучија на минатогодишната конференција за безбедност во Минхен, кога Лашет инсистираше да зборува на германски на дебатата на панелот на англиски јазик за иднината на ЕУ. Управувањето со пандемијата на 59-годишен кандидат во Северна Рајна Вестфалија ги влоши ваквите грижи, со „лежерниот Лашет“ привлекувајќи повеќе критики за неговото раководење отколку лидерите на држави со посериозни избувнувања на болеста. „Ако тој не може да се справи со 15 други германски покраини, како ќе се справи против уште 26 други земји во ЕУ?“ праша еден поранешен поддржувач.

Ретген, другиот водечки кандидат, поранешен министер за животна средина и сегашен претседател на комисијата за надворешни работи на Бундестагот, започна како аутсајдер во трката со три коњи, но успеа да се маневрира на второто место во анкетите со дигитално разумна кампања да балансира со консензуалниот домашен став на Меркел со поактивна агенда за надворешна политика. Доколку Ретген може да добие повеќе од една третина од гласовите во првиот круг од гласањето во сабота, неговите приврзаници се надеваат дека тој би можел да собере доволно поддршка за да го добие лидерствотово вториот круг. Додека Лашет одржа прес-конференција по прес-конференцијата за ограничувањата на заклучувањето минатата година, и Рајтген трчаше од еден разговор во ток-шоу кон друг, се чини дека кампањата на Мерц остана без пареа. Повремени интервенции – интервју во кое се чини дека ја поврзува хомосексуалноста со педофилија, напад врз сопственото партиско раководство што потсети на некои моменти на Доналд Трамп – отуѓи не само некои гласачи, туку и членови на неговата партија. Сепак, тој помина голем дел од 2020 година зад сцената, повикувајќи ги делегатите за неформални разговори, па дури и јавувајќи им се на своите ривали на нивните родендени.

За многу германски конзервативци, Мерц има ветување за јасно препознатлив политички став, по две децении под водство на лидер чиј прагматизам ги преминуваше старите црвени линии на нејзината партија за нуклеарна енергија, имиграција и поделба на долгови низ цела Европа. На две ТВ дебати, Мерц честопати беше најбрз да одговори со кратки да или не одговори. Тој славно тврди дека даночните пријави треба да бидат толку едноставни што можат да се сместат на подлога за пиво. Неговиот старомоден бренд на конзервативизам ги освои обожаватели не само меѓу искусни делегати, туку и меѓу помладите политичари на ЦДУ, како што е 35-годишниот претседател на партијата во космополитскиот град Хамбург: „Во последните години гледаме политичка поларизација на работ на политичкиот спектар“, изјави Кристоф Плош за „Гардијан“. „Под Мерц, таа поларизација ќе биде преместена во центарот“.

Критичарите велат дека сликата за директниот говор на на Мерц е фатаморгана. 65-годишникот водеше кампања за ветувањето дека ќе го направи германскиот економски модел поодржлив на животната средина и ги опиша климатските промени како „мега тема“ во неодамнешното издание на „Шпигел“, но беше поконкретен за забраните што би ги избегнал отколку политиките што тој би ги вовел. За Европа, позицијата на Мерц е „доследно и тактички двосмислена“, рече Лукас Гутенберг, заменик-директор на истражувачкиот центар „Делор“. „Тој ретко ќе заземе недвосмислен став во однос на европските иницијативи како фондот за обновување на пандемијата, но само ќе каже дека ЕУ оди во ‘многу добра линија’ со пакети за финансиски спас“.

„Таквите коментари се осмислени како знак на значителен број демохристијани кои станаа недоверливи кон другите земји-членки за време на ерата на Меркел“, рече Гутенберг. „И сè додека ЦДУ го задржи стравот од прелажување на Германија од остатокот од Европа, сите чекори кон понатамошна интеграција ќе се одвиваат само под екстремен притисок“. Поддржувачите на Мерц признаваат дека поделбите околу нивниот кандидат можат да ги доведат либералните гласачи на ЦДУ во прегратките на раздвижената и центристичка германска партија на зелените. За возврат, тие се надеваат дека неговите ставови за имиграцијата и либерализацијата на пазарот би можеле да ги придобијат гласачите кои се оддалечиле на крајнодесничарската Алтернатива за Германија – претпоставка што анкетарите ја доведуваат во прашање. „ЦДУ не може да привлече многу од работ на десницата“, рече Манфред Гилнер, директор на институтот „Форса“ за социјални истражувања. „АфД порасна главно со гласовите претходно доделени на други мали екстремно десни партии и антидемократски не-гласачи, кои веројатно нема да се претворат одеднаш во демохристијани. Ако ништо друго, Мерц како лидер на ЦДУ ќе ги зголеми шансите Германија да биде водена од левичарска коалиција“. Доколку Мерц излезе триумфален на гласањето во саботата, тој, најверојатно, ќе излезе како официјален кандидат на неговата партија за федералните избори во септември. Со Лашет и Ретген, ситуацијата може да биде помалку јасна. (Гардијан)