Бугарија извезла оружје во Украина за една милијарда евра

Додека Бугарија и Унгарија се единствените земји од НАТО и ЕУ кои официјално одбиваат да испратат воена помош за Украина, беше откриено дека Бугарија е еден од најголемите индиректни добавувачи на земјата разорена од војна, продавајќи рекордно количество оружје од почетокот на војна.

Експертите проценуваат дека Бугарија досега испорачала најмалку 1 милијарда евра оружје и муниција на Украина преку посредници.

Бугарскиот бизнис со оружје отсекогаш добро профитирал од конфликтите во областите кои традиционално користеле советски системи за оружје. Претпријатијата за оружје во земјата произведуваат муниција за советско оружје и други производи врз основа на нив, кои во повеќето случаи се со одличен квалитет и имаат повисоки цени на меѓународните пазари.

Бугарската индустрија за оружје сега се покажува како еден од најголемите извори на муниција според советски стандард за украинската армија, но ова е политички проблем.

Во сегашниот парламент има три сили кои се противат Бугарија да испраќа оружје во Украина: Бугарската социјалистичка партија (БСП), отворено проруската партија Преродба и во помал степен, партијата Бугарски подем на поранешниот привремен премиер Стефан Јанев.

Јанев неодамна прифати да испрати старо советско оружје под услов земјата да добие во замена модерно оружје на НАТО. Во 240-члениот парламент, БСП има 25 пратеници, Преродба има 27, а Бугарскиот подем, најмалата сила, има 12.

Анкетите покажуваат дека речиси 30% од Бугарите директно ја поддржуваат Русија во конфликтот, а половина имаат силни проруски чувства, остаток од тоталитарниот комунистички режим. Понатаму, околу 70% од населението верува дека испраќањето оружје ја сместува Бугарија директно во конфликтот.

Но, големите државни фабрики за оружје, како што се оние во Сопот, Карлово и Казанлак, каде што се наоѓаат погоните, и луѓето што работат таму, имаат корист од 100% пораст на продажбата.

Александар Михаилов, поранешен извршен директор на државната компанија „Кинтекс“, преку која минува извозот на оружје во земјава, го потврди рекордниот бугарски извоз годинава.

Тој го наведе примерот со извозот на бугарско производство на оружје во 2016 и 2017 година кога имаше регионални воени акции во Сирија, Либија и Јемен. „Кога има меѓународен вооружен конфликт, секогаш има зголемување на употребата на производи поврзани со одбраната“, рече Михаилов за „Еурактив“, додавајќи дека дозволите за извоз на оружје издадени од државата во овој период изнесуваат вкупно 1,1 евра. – 1,3 милијарди евра.

За споредба, Михаилов рече дека, од почетокот на војната во Украина до денес, дозволите за извоз на оружје изнесуваат над 2 милијарди евра. „Значи до сега, имавме 100% раст во споредба со пик години за бизнисот. Оваа година може да заврши со 150% или дури 200% раст на продажбата во споредба со најсилните години на воено-индустрискиот комплекс, а тоа генерира сериозни приходи во бугарската економија и државниот буџет во време на криза“, рече Михаилов.

Проруски чувства

Рекордна продажба на бугарско оружје е економски успех со кој проруските политички сили во земјата претпочитаат да не се фалат.

Бугарскиот претседател Румен Радев, кој моментално владее со земјата преку привремена влада, ги нарече „поттикнувачи на војната“ оние што бараат да се испрати оружје во Украина.

Бугарската социјалистичка партија и радикалната проруска партија Преродба се против отвореното испраќање оружје. Сепак, ниту една од овие партии не зборува за позитивниот ефект врз економијата што се чини дека го има извозот на оружје.

Ова води до парадокс на американските доброволци во странскиот баталјон во Украина кои фалат како ги неутрализирале руските оклопни возила со исклучителните бугарски противтенковски фрлачи на гранати, додека повеќето бугарски политички лидери тврдоглаво негираат дека тоа се случува.

На почетокот на годината, бугарскиот парламент одлучи дека единствената дозволена воена помош за Украина е поправка на украински тенкови во Бугарија. Нешто што властите во Киев очекувано не го искористија.

Како се продава оружјето

Во моментов, бугарските производители и дилери на оружје ги продаваат своите производи главно во Полска и Романија, каде што оружјето потоа повторно се извезува во Украина.

„Она што е јасно е дека обемот на извозот во Полска е значително зголемен“, рече поранешниот шеф на Кинтекс Михаилов, додавајќи дека аеродромот Жешов во Полска, кој е на околу 70 километри од украинската граница, е централниот логистички центар.

„Не е случајно што САД инсталираа системи за противвоздушна одбрана ‘Патриот’ на овој аеродром. За првите 120 дена од војната во Украина имало 60 карго летови со оружје од бугарските аеродроми до Жешов. Просечниот товарен капацитет е околу 70-80 тони товар по авион“, додаде тој.

Меѓутоа, бугарските медиуми постојано известуваат за летови на украински товарни авиони директно од бугарските аеродроми.

„Треба да биде јасно дека Бугарија како земја, на сметка на државниот буџет или преку армијата, не обезбедува оружје за Украина, додека приватните производители и трговци извезуваат големи количини оружје во земјите во Централна Европа. Пред војната во Украина, овие земји не беа клиенти на бугарски компании. Затоа, разумно произлегува претпоставката дека бугарските производители и трговци извезуваат оружје во земјите од Централна Европа, кое се препродава во Украина“, вели Михаилов.

Тој додаде дека, логистички, никој не може да испорача оружје директно во Украина во моментов, бидејќи на нејзиното небо не може да има авиони, а пристаништата се под опсада од руската морнарица и минирани од украинската крајбрежна стража.

„Испораките не можат да се вршат по воздушен и воден пат, а останува копнениот транспорт кој минува низ Полска и Романија“, рече Михаилов.

„Треба да се забележи дека руското разузнавање ги следи воените резерви за да ги неутрализира. Затоа, овие испораки веројатно се вршат ноќе, кога е потешко да се открие со сателитски надзор, или со нетипични транспортни средства, на пр. камиони-ладилници, за да се остави впечаток дека се доставуваат прехранбени производи“, додаде тој.

Пред една недела, политичките партии ГЕРБ и Демократска Бугарија поднесоа два посебни предлози до парламентот Бугарија да и помогне на Украина со тешко оружје, вклучувајќи авиони и ракетни системи. Воздухопловните сили на Бугарија главно се состојат од советски „МиГ-29“ и „Су-25“, кои повеќе не се одржуваат и наскоро треба да бидат приземјени. (Еурактив)