5 април во историјата – Етел и Џулиус Розенберг се осудени на смрт за шпионажа


 

Врвот на најсензационалното судење за шпионажа во американската историја стигна кога федерален судија ги осудува Џулиус и Етел Розенберг на смрт за нивните улоги во предавањето на атомските тајни на Советите. Иако парот тврдеше дека се невини, тие беа погубени во јуни 1953 година.

Розенберговите беа осудени за играње централна улога во шпионски синџир кој доставувал тајни податоци за атомската бомба на Советскиот Сојуз за време и веднаш по Втората светска војна. Нивниот дел во шпионажата излезе на виделина кога британскиот физичар Клаус Фукс беше уапсен во Велика Британија на почетокот на 1950 година. За време на сослушувањето, Фукс призна дека украл тајни документи додека работел на проектот „Менхетен“ – строго доверлива американска програма за изградба на атомска бомба за време на Втората светска војна. Тој го вмешал Хари Голд како курир кој ги доставувал документите до советските агенти. Голд беше уапсен кратко време подоцна и информираше за Дејвид Гринглас, кој потоа го впери прстот кон неговата сестра и девер, Етел и Џулиус Розенберг. Џулиус беше уапсен во јули, а Етел во август 1950 година. По кратко судење во март 1951 година, Розенберговите беа прогласени за виновни за заговор за шпионажа. На сослушувањето за изрекувањето на пресудата во април, федералниот судија Ирвинг Кауфман го опиша нивното злосторство како „полошо од убиство“ и обвини: „Со вашето предавство несомнено го променивте текот на историјата на штета на нашата земја“. Ги осуди на смрт.

Розенберг и нивните адвокати продолжија да се изјаснуваат за својата невиност, тврдејќи дека биле „жртви на политичка хистерија“. Хуманитарните организации во Соединетите Американски Држави и ширум светот се залагаа за попустливост, особено затоа што Розенбергови беа родители на две мали деца. Молбите за посебно внимание беа игнорирани, а Џулиус и Етел Розенберг беа погубени на 19 јуни 1953 година.