Волшебните костими на Елена Дончева (галерија)

Како скапоцени камења на накитот на една префинета дама, така и театарските, оперските и балетските костими на Елена Дончева (1942, Скопје), вечерва, во Културно-информативниот центар – Скопје, во Салон Империјал 1 и 2,  светеа и ја маѓепсуваа скопската културна елита која во голем број дојде да ѝ оддаде почит на доајенот на македонската костимографија. Дончева веќе со децении е на самиот врв на македонската костимографија, а беше почитувана и признаена и на пребирливата југословенска културна сцена. 

…Елена Дончева како да не му припаѓа на времето и – особено – на опкружувањето во кое, ете, самозатајно го минува целиот свој живот.  Со сѐ она што колоквијално се именува и/или нарекува Кариера. Таа нејзина Кариера  на врвна, елитна костимографка – театарска, филмска, телевизиска и каква ли уште не – трае веќе половина век. Дури и повеќе: цели 55 години, рече вечерва, нашиот ценет театралог, Јелена Лужина, рецензент и во каталогот во повод ретроспективната изложба на Дончева која опфаќа и цртежи и колажи. 

„Дончева одамна го формирала својот препознатлив стил: истенчено визуелно чувство во кое се спојуваат идејата, формата и бојата. Низ елементот на ликовноста стожерно место/спој добиваат карактерот и времето на/од кое се ликовите на кои им се наменети костимите. Низ нив се открива светот и човекот во него, карактерот на ликот, пораката, состојбата, слојот на кој му припаѓа. Максимално едуцирана, надарена, работлива и љубопитна, Дончева не еднаш со костимографијата ја решава и сценографијата за одделни сценски дела, секогаш понесена од високо развиената смисла за соработка, толеранција и трпеливост. Карактеристичниот потег во цртежот и колористичната хармоничност на реализацијата се откриваат и низ неколкуте нејзини костимографски изложби,  забележале проследувачите на нејзината исклучително богата кариера. 

Дипломирала1967 г. на Академијата за применета уметност во Белград. Работи како костимограф во Македонска Телевизија (1967-1975) и во Македонскиот Народен Театар ( опера, балет и драма) до 2001 г. кога заминува во пензија.

Во  својата богата кариера има реализирано околу 370 костимографии за опера , балет , театар, филм, ТВ- драми, ТВ-филмови,телевизиски серии и музичко забавни емисии. Добитник е на 25 национални и меѓународни награди и признанија, меѓу нив и Стериината награда за костимите во претставата Диво месо (1980, Нови Сад). Списанието „Словенски екран“ ја прогласи Елена Дончева за најдобар костимограф во југословенската продукција во 1975 за филмот ЈАД. Дончева била костимограф и на два големи слета по повод Денот на младоста 25 мај во Белград.

 

Таа е костимограф во сите филмови на Кирил Ценевски – ЦРНО СЕМЕ, ЈАД, ОЛОВНА БРИГАДА и ЈАЗОЛ; во двата филмови што ги реализираше Стево Црвенковски, ЈУЖНА ПАТЕКА и НЕЛИ ТИ РЕКОВ, потоа во дебитантскиот филм на Антонио Митриќески – ПРЕКУ ЕЗЕРОТО, како и во филмот СОБА СО ПИЈАНО на Игор Иванов-Изи.

Изложбата ќе биде отворена до 05.11.2024 година.

Л. Сабит