Венецуела: Власта и опозицијата постигнаа прв договор за помирување, САД ги олабавија санкциите

МЕКСИКО СИТИ – Владата на Венецуела и нејзината опозиција во саботата се согласија да создадат фонд под раководство на ОН за финансирање здравствени, образовни и програми за храна за сиромашните, додека администрацијата на Бајден ги олесни некои нафтени санкции за земјата во обид да ги поттикне новоотворените разговори меѓу страните.

Договорот потпишан во Мексико Сити од претставниците на претседателот Николас Мадуро и опозицијата, вклучително и фракцијата поддржана од Соединетите Држави и предводена од Хуан Гуаидо, го означи продолжувањето на долготрајните преговори со цел да се најде заеднички пат за излез од комплексната криза во јужноамериканската земја.

Како одговор, американската влада се согласи да му дозволи на нафтениот гигант „Шеврон“ да пумпа венецуелска нафта.

Општите услови на договорот за социјалниот фонд со кој управуваат Обединетите нации ги објави шефот на групата норвешки дипломати кои ги водат преговорите.

Венецуелските ресурси кои се чуваат во меѓународниот финансиски систем ќе бидат насочени кон фондот, иако ниту една од страните во разговорите, ниту главниот олеснувач на Норвешка, Даг Ниландер, не кажаа дали владите на САД или Европа се согласиле да дозволат замрзнатите средства да се префрлат во новиот механизам.

„Во согласност со нормите и процедурите на ОН, целта (на фондот) ќе биде да го поддржи спроведувањето на мерките за социјална заштита за венецуелскиот народ“, рече Ниландер. „Страните идентификуваа збир на ресурси кои припаѓаат на венецуелската држава замрзнати во меѓународниот финансиски систем до кои е можно постепено да се пристапи, разбирајќи ја потребата да се добијат овластувања и одобренија“ од странски институции и организации.

Во извештајот на ОН објавен претходно оваа година се проценети хуманитарните потреби на 795 милиони долари за помош на околу 5,2 милиони луѓе во Венецуела преку здравство, образование, вода и канализација, храна и други проекти.

За време на претседателот Доналд Трамп, САД ги зголемија економските санкции против Венецуела и му дадоа на Гуаидо овластување да ја преземе контролата врз банкарските сметки што владата на Мадуро ги има во Банката на федерални резерви на Њујорк или во која било друга банка осигурена од САД.

Гуаидо се прогласи себеси за привремен претседател на Венецуела во јануари 2019 година, тврдејќи дека неговиот капацитет како тогашен претседател на Националното собрание на земјата му овозможил да формира преодна влада бидејќи Мадуро беше реизбран на наместено гласање кон крајот на 2018 година. Десетици земји, вклучително и САД, Канада и Колумбија го признаа како легитимен лидер на Венецуела.

Европските банки поседуваат и замрзнати средства на Венецуела.

Околу 7 милиони луѓе ја напуштија Венецуела поради сложената политичка и хуманитарна криза. Три четвртини од оние кои остануваат во земјата живеат со помалку од 1,90 долари дневно, меѓународна мерка за екстремна сиромаштија.

Околу 3 милијарди долари се очекува постепено да се насочуваат кон фондот.

Дијалогот формално започна во септември 2021 година, но делегатите на Мадуро ги напуштија преговорите во октомври 2021 година, откако бизнисменот Алекс Сааб беше екстрадиран под обвинение за перење пари од Зеленортските Острови во САД, условувајќи го продолжувањето со ослободување на Сааб.

Министерството за финансии во саботата ја објави својата одлука да му дозволи на „Шеврон“ со седиште во Калифорнија да продолжи со „ограниченото“ производство на енергија во Венецуела по повеќегодишни санкции кои драматично го намалија профитот од нафтата и гасот што течеше за владата на Мадуро.

Одлуката на администрацијата на Бајден е последниот чекор во омекнување на непријателските односи меѓу владите на САД и Венецуела. Тоа се случи неколку недели по големата размена на затвореници во која Венецуела ослободи седум затворени Американци а САД во замена ослободи двајцата внуци на сопругата на Мадуро. Мадуро ослободи уште двајца Американци во март.

Според новата политика, профитот од продажбата на енергија ќе биде насочен кон плаќање на долгот кон „Шеврон“, наместо да се обезбедува профит на венецуелската државна нафтена компанија Petroleos de Venezuela S.A., попозната како ПДВСА.

Договорот за општествениот фонд е дел од широката агенда што се очекува да напредува во декември, вклучувајќи ги условите за претседателските избори што треба да се одржат во 2024 година, ослободувањето на политичките затвореници и повлекувањето на одлуките што им забрануваат на многу политичари за кандидирање за функцијата.

Фондот е опиплив резултат од процесот на кој многумина гледаат со скептицизам, откако преговорите со посредство на меѓународната заедница во претходните години не успеаја да ги доведат страните до договор. (АП)