Убиството на Насрала ја откри длабочината на пенетрацијата на Израел во Хезболах

По убиството на Сејед Хасан Насрала, Хезболах се соочува со огромен предизвик да ја блокира инфилтрацијата во своите редови што му дозволи на неговиот голем непријател Израел да уништи локации за оружје, да ги следи неговите комуникации и да го убие долгогодишниот лидер, чие место на живеење беше строго чувана тајна со години.

Убиството на Насрала во петокот се случи едвај една недела по смртоносното детонирање на стотици пејџери и радија од страна на Израел. Тоа беше кулминација на брзиот редослед на напади кои елиминираа половина од раководниот совет на Хезболах и ја десеткуваа неговата највисока воена команда.

Во деновите пред и неколку часа по убиството на Насрала, Ројтерс разговараше со повеќе од десетина извори во Либан, Израел, Иран и Сирија кои дадоа детали за штетата што Израел ја направи на моќната шиитска паравоена група, вклучително и нејзините линии за снабдување и командна структура. Сите побараа анонимност за да зборуваат за чувствителни работи.

Еден извор запознаен со израелското размислување изјави за Ројтерс, помалку од 24 часа пред нападот, дека Израел потроши 20 години фокусирајќи ги разузнавачките напори на Хезболах и дека може да го погоди Насрала кога сака, вклучително и во штабот.

Лицето го нарече разузнавањето „брилијантно“, без да даде детали.

Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху и неговиот близок круг министри го одобриле нападот во средата, изјавија двајца израелски официјални лица за Ројтерс. Нападот се случил додека Нетанјаху бил во Њујорк за да зборува на Генералното собрание на ОН.

Насрала ги избегнуваше јавните настапи уште од претходната војна во 2006 година. Тој долго време беше внимателен, неговите движења беа ограничени, а кругот на луѓе што ги гледаше беше многу мал, според извор запознаен со безбедносните аранжмани на Насрала. Атентатот сугерира дека во неговата група се инфилтрирани информатори за Израел, рече изворот.

Лидерот на Хезболах беше уште повнимателен од вообичаеното од пејџерските експлозии на 17 септември, поради загриженост дека Израел ќе се обиде да го убие, изјави за Ројтерс извор од безбедносните сили запознаени со размислувањата на групата пред една недела, наведувајќи го неговото отсуство на погребот на командантите и негов претходно снимен говор емитуван неколку дена претходно.

Канцеларијата за медиуми на Хезболах не одговори на барањето за коментар за оваа сторија. Американскиот претседател Џо Бајден во саботата го нарече убиството на Насрала „мерка на правда“ за неговите многубројни жртви и рече дека САД целосно го поддржуваат правото на Израел да се брани од групите поддржани од Иран.

Израел вели дека го извршил ударот врз Насрала со фрлање бомби врз подземниот штаб под станбена зграда во јужен Бејрут.

„Ова е огромен удар и неуспех на разузнавањето за Хезболах“, вели Магнус Рансторп, ветеран експерт на Хезболах на Шведскиот универзитет за одбрана. „Тие знаеја дека има состанок. Тој се состана со други команданти. И тие само тргнаа по него“.

Вклучувајќи го и Насрала, израелската војска вели дека убила осум од деветте највисоки воени команданти на Хезболах оваа година, главно во изминатата недела. Овие команданти ги водеа единиците од ракетната дивизија до елитните сили Радван.

Околу 1.500 борци на Хезболах беа осакатени од експлодираните пејџери и воки токи на 17 и 18 септември.

Во саботата, портпаролот на израелската војска, потполковник Надав Шошани, на брифингот им изјави на новинарите дека војската имала „во реално време“ сознанија дека Насрала и другите водачи оти се собираат. Шошани не кажа од каде знаеле, но рече дека лидерите се состанувале за да планираат напади врз Израел.

Генералот Амихај Левин, командант на израелската воздухопловна база Хацерим, им изјави на новинарите дека десетици бомби ја погодиле целта за неколку секунди.

„Операцијата беше сложена и беше планирана долго време“, според Левин.

Хезболах покажа способност брзо да ги замени командантите, а братучедот на Насрала, Хашем Сафиедин, исто така свештеник кој носи црн турбан што означува потекло од исламскиот пророк Мухамед, долго време се смета за негов наследник.

„Вие убивате еден, тие добиваат нов“, рече европски дипломат за пристапот на групата.

Групата, чие име значи Божја партија, ќе продолжи да се бори: според проценките на САД и Израел, имала околу 40.000 борци пред сегашната ескалација, заедно со големи залихи на оружје и широка тунелна мрежа во близина на границата со Израел.

Основана во Техеран во 1982 година, шиитската паравоена група е најзастрашувачкиот член на таканаречената иранска оска на отпор на нерегуларните сили на антиизраелските сојузници и значаен регионален играч сам по себе.

Но, материјално и психички е ослабен во изминатите 10 дена.

Благодарение на децениската поддршка од Иран, пред актуелниот конфликт Хезболах беше меѓу највооружените неконвенционални армии во светот, со арсенал од 150.000 ракети, проектили и беспилотни летала, според американските проценки.

Според израелските проценки, тоа е десет пати поголемо од она што групата го имаше во 2006 година, за време на нејзината последна војна со Израел.

Во текот на изминатата година, уште повеќе оружје влезе во Либан од Иран, заедно со значителни суми финансиска помош, рече извор запознаен со размислувањата на Хезболах.

Имаше неколку детални јавни проценки за тоа колку овој арсенал е оштетен од израелската офанзива во текот на изминатата недела, која ги погоди упориштата на Хезболах во долината Бека, далеку од границата на Либан со Израел.

Еден западен дипломат на Блискиот Исток изјави за Ројтерс пред нападот во петокот дека Хезболах изгубил 20%-25% од својот ракетен капацитет во тековниот конфликт, вклучително и во стотици израелски напади оваа недела. Дипломатот не даде докази или детали за нивната проценка.

Официјален претставник на израелската безбедност рече дека „многу респектабилен дел“ од ракетните резерви на Хезболах е уништен, без да даде дополнителни детали.

Во последниве денови, Израел погоди повеќе од 1.000 цели на Хезболах. Официјалниот претставник за безбедност, на прашањето за обемните списоци на цели на војската, рече дека Израел го усогласил дводецениското засилување на Хезболах со подготовките за да го спречи да ги лансира своите ракети на прво место – дополнување на системот за воздушна одбрана „Железна купола“ што често соборува проектили истрелани кон еврејската држава.

Израелските власти велат дека фактот што Хезболах успеал да лансира само неколку стотици проектили дневно во изминатата недела е доказ дека неговите способности биле намалени.

Пред нападот врз Насралах, три ирански извори изјавија за Ројтерс дека Иран планира да испрати дополнителни проектили на Хезболах за да се подготви за продолжена војна. Оружјето што требаше да се обезбеди вклучува балистички ракети со краток до среден дострел, вклучително и ирански „Зелсалс“ и надградена прецизна верзија позната како „Фатех 110“, рече првиот ирански извор.

Додека Иран е подготвен да обезбеди воена поддршка, но двата ирански извори рекоа дека не сака директно да биде вклучен во конфронтација меѓу Хезболах и Израел. Брзата ескалација на непријателствата во изминатата недела следи по една година престрелки поврзани со војната во Газа.

Заменик-командантот на иранската револуционерна гарда Абас Нилфорушан е убиен во израелските напади врз Бејрут во петокот, објавија иранските медиуми во саботата, повикувајќи се на извештај на државната телевизија.

На Хезболах можеби ќе му требаат одредени боеви глави и проектили заедно со дронови и ракетни делови за да ги надополни уништените од израелските напади низ Либан минатата недела, додаде висок извор од сириското воено разузнавање. Иранските резерви во минатото стигнуваа до Хезболах по воздушен и морски пат. Во саботата, либанското Министерство за транспорт му порача на ирански авион да не влегува во неговиот воздушен простор, откако Израел ја предупреди контролата на воздушниот сообраќај на аеродромот во Бејрут дека ќе употреби „сила“ доколку авионот слета, изјави извор од министерството за Ројтерс.

Изворот рече дека не е јасно што имало во авионот.

Копнените коридори во моментов се најдобрата рута за ракети, делови и беспилотни летала, преку Ирак и Сирија, со помош на сојузничките вооружени групи во тие земји, изјави ирански безбедносен претставник за Ројтерс оваа недела. Сирискиот воен извор, сепак, рече дека израелското набљудување и напади со беспилотни летала насочени кон конвои камиони ја загрозиле таа рута. Годинава Израел ги засили нападите врз магацините за оружје и рутите за снабдување во Сирија за да го ослабне Хезболах пред каква било војна, објави Ројтерс во јуни.

Неодамна во август, израелски дрон погоди оружје скриено во комерцијални приколки во Сирија, рече изворот. Оваа недела, израелската војска соопшти дека нејзините воени авиони бомбардирале неодредена инфраструктура што се користи за пренос на оружје на Хезболах на сириско-либанската граница.

Џозеф Вотел, поранешен армиски генерал кој ги предводеше американските сили на Блискиот Исток, рече дека Израел и неговите сојузници сега можат да ги пресретнат сите проектили што Иран ги испраќа по копно до Хезболах.

„Тоа може да биде ризик што тие се подготвени да го преземат, искрено“, рече тој. (Ројтерс)