Песимистичките и добрите вести за Џо Бајден

Легендата вели дека кога уметникот Бенџамин Вест му рекол на кралот Џорџ III дека Џорџ Вашингтон, првиот американски претседател, одлучил да поднесе оставка, кралот одговорил: „Ако го направи тоа, тој ќе биде најголемиот човек на светот“.

Некои го повикаа Џо Бајден, 46. претседател, да го следи примерот и, на 80-годишна возраст, да ја предаде власта на новата генерација. Со кого се шегуваа? Најлошо чуваната тајна во Вашингтон е објавена: Бајден се кандидира за реизбор следната година.

Имаше неизбежност околу објавата. Бајден ја посакуваше работата со децении, водејќи неуспешни кампањи во 1988 и 2008 година, а потоа успеа во 2020 година, мотивиран од потребата да се спаси „душата на Америка“ од Доналд Трамп. Ја сака најмоќната канцеларија во светот. Премногу се забавува.

Но, дали неговата најава е добра за демократите и Америка?

Од песимистичката страна, Бајден е веќе најстариот претседател во историјата на САД и би имал 86 години на крајот на вториот мандат. Додека заклучувањето од корона вирусот му дозволи на Бајден да води кампања со ограничени јавни настапи, овој пат тој ќе се соочи со исцрпувачки распоред.

Очекувајте десничарските медиуми да направат голем дел од она што би се случило доколку Бајден би бил онеспособен или умре: претседателка Камала Харис. Републиканците кои се мачеа да го претворат Бајден во магла како што направија Хилари Клинтон, можеби ќе почувствуваат дека имаат поголеми шанси со неговата  заменичка.

Друг проблем: постои опасен јаз меѓу демократските функционери и јавното расположение. Партијата не успеа да понуди веродостојна алтернатива: Харис е премногу непопуларна, Пит Бутиџиџ премногу млад, Берни Сандерс премногу стар, Гевин Њусом премногу калифорнијанец, а декларираните предизвикувачи, теоретичарот на заговори за вакцини Роберт Кенеди Јуниор и гуруто за самопомош Маријана Вилијамсон, се премногу по рабовите.

„Динамиката што го направи Бајден да има најдобра номинација, неговото умерено брендирање и доволно лево позиционирање, сè уште го штитат од консолидирана опозиција на двете страни“, напиша колумнистот Рос Дутхет во „Њујорк тајмс“. „И тој има корист од начинот на кој поларизацијата и анти-трампизмот донесоа пообединет либерализам, исполнет со духот на довербата на естаблишментот што ја прави идејата за примарен предизвик да изгледа не само опасна, туку и неугледна“.

Сепак, седум од 10 Американци, вклучително и 51 отсто демократи, не сакаат Бајден да се кандидира, речиси половината ја наведуваат неговата возраст, според анкетата на Ен-Би-Си. Тоа истражување покажа дека вкупниот рејтинг на Бајден за одобрување на неговата работа паднал на 41%. Тој заостанува зад генерички републиканец со шест поени.

Нивото на незадоволство подразбира проблеми со излезноста. Имаше разочарувања во врска со правата за абортус, безбедноста на оружјето, реформите во имиграцијата, расната правда и гласачкото право. Некои прогресивци се уморни и можеби ќе останат дома.

Норман Соломон, национален директор на RootsAction.org, спонзор на кампањата „Не влегувај во трката Џо“, вели: „Катастрофата е предвидлива доколку Бајден биде демократскиот кандидат. Во 2024 година тој ќе го претставува статус-квото во време кога анкетите покажуваат дека незадоволството во САД сега е пораспространето отколку во кое било друго време во последните неколку децении. Бројките на одобрување на Бајден се значително ниски – сега повеќе од 10 поени под вода – но количникот на ароганција во Белата куќа е исклучително висок.

Неодамнешните политички одлуки на Бајден, кои мрачно влијаат на климата, на пример, се чинеше дека се пресметани за да го задоволат него со корпоративниот естаблишмент додека го поткопуваат ентузијазмот на голем број демократи од народот, особено млади гласачи. Ова не е начин да се победи неофашистичката републиканска партија и ова не е начин да се унапреди прогресивна агенда“.

Сега добрите вести. Поддржувачите на Бајден можат да тврдат дека тој е еден од најпотценетите претседатели, Линдон Џонсон до Џон Кенеди на Барак Обама: помалку елегантен или елоквентен, но суштински попродуктивен.

Во 2020 година го запозна моментот. Додека нацијата тагуваше по умрените од ковидот, неговите лични загуби му дадоа емпатија што му недостигаше на Трамп. Кога Владимир Путин водеше војна против Украина, посветеноста на Бајден кон сојузите и институциите беше вистинскиот пристап во вистинско време.

Дома, со тесно мнозинство во Конгресот, Бајден постигна големи законодавни победи: олеснување од корона вирусот, двопартиски закон за инфраструктура, законодавство што го поттикнува производството на компјутерски чипови и историска клима, здравствена заштита и даночен план.

Во јануари, Рон Клајн, шефот на кабинетот во заминување, му напиша на претседателот: „Ја донесевте најзначајната легислатива за економско закрепнување од Рузвелт; ја менаџирате најголемата копнена војна во Европа од ерата на Труман; го донесе најсеопфатниот закон за инфраструктура од Ајзенхауер; именувавте повеќе судии во вашата прва година од кој било претседател по Кенеди; го усвоивте вториот по големина закон за здравствена заштита од времето на Џонсон; го потпишавте најзначајниот закон за безбедност на оружје од Клинтон; и го донесе најголемиот закон за климатски промени во историјата.

Сето тоа го направивте во средината на најлошата јавна здравствена криза од ерата на Вилсон, со најмало законодавно мнозинство од кој било новоизбран демократски претседател во еден век“.

Иако овие достигнувања не се пресликаа во анкетите, тие, се чини, дека им помогнаа на демократите на минатогодишните среднорочни избори, кампања која Бајден ја затвори со говори за абортусот и демократијата. Партијата им пркосеше на историските трендови за да го задржи Сенатот и тесно го предаде Домот. Ова е уште еден аргумент за Бајден: докажан изборен успех.

Тој го победи Трамп со 7 милиони гласови. Трамп е републикански фаворит. Инстинктот на демократите да играат безбедно со докажан победник, наместо да коцкаат сè, е разбирлив.

Бајден сака да каже: „Не споредувајте ме со Семоќниот. Споредете ме со алтернативата“. Трамп (76) и оптоварен со судски багаж, е уште понепопуларен. Анкетата на Ен-Би-Си покажа дека само 35% веруваат дека тој треба повторно да се кандидира, додека 60% се против. Овој пат Бајден ја има предноста на функцијата.

Но, октогенецот, исто така, ја персонифицира нацијата во нејзината кршливост. Републиканското балансирање над границата на долгот може да доведе до економска катастрофа. Војната во Украина би можела да тргне на полошо, покренувајќи нови прашања по дебаклот во Авганистан. Кампањата што Трамп ја нарече „последна битка“ сигурно ќе предизвика предизвици.

Бајден знае дека потпирањето на анти-Трамп сентиментот можеби нема да биде доволно. За да ја задржи душата на Америка, тој треба да докаже дека е повеќе од најмалку најлошата опција.

(Дејвид Смит е шеф на дописничкото биро на „Гардијан“ во Вашингтон)