Опасноста во Шпанија не е завршена, се очекува уште лошо време

Бројот на загинати во разорните поплави во источна Шпанија се искачи на 158, соопштија регионалните власти и службите за вонредни состојби, бидејќи земјата започна тридневна жалост, а премиерот Педро Санчез ги повика луѓето да останат дома.

Со прогнозите за повеќе лоши временски услови кои поттикнуваат предупредувања за бура подалеку на север, Санчез ги повика жителите во четвртокот „ве молам, следете ги повиците на службите за итни случаи… Во моментов најважно е да се спасат што повеќе животи“.

Официјални лица во погодениот источен регион на Валенсија соопштија дека таму се извлечени 155 тела, а пријавени се и три смртни случаи од регионите Кастиља-Ла Манча и Андалузија. Бројот на жртви ја прави катастрофата најсмртоносната епизода од поплави во модерната историја на Шпанија.

Властите не открија колку луѓе сè уште се водат како исчезнати, но министерката за одбрана, Маргарита Роблес, претходно изјави дека бројот на жртвите се очекува дополнително да се зголеми со оглед на тоа што некои области остануваат недостапни за спасувачите.

Знамињата се спуштија на половина копје на владините згради и едноминутно молчење ширум земјата беше одржано откако поројните поплави ја зафатија инфраструктурата на Валенсија, зафаќајќи мостови, патишта и железнички пруги и потопувајќи обработливо земјиште.

Преживеаните раскажуваа за ѕидови од голема вода што ги претворија тесните улички во стапици на смртта и предизвикаа порои кои се слеваа во приземјето и гаражите на куќите и станбените блокови.

Гневните луѓе во неколку градови рекоа дека предупредувањата за мобилни телефони не биле испратени до 20 часот во вторникот, кога веќе започнаа сериозни поплави во некои области – и неколку часа откако националната метеоролошка служба Аемет издаде црвен аларм за исклучително обилни дождови.

Лаура Вилаескуса, која живее во предградието на Валенсија, Ла Торе, изјави за Ројтерс: „Тие луѓе немаше да умрат ако беа предупредени на време“.

Еден човек изјави за Eldiario.es дека дојавата дошла кога тој веќе бил заробен во својот автомобил со надојдена вода до градите. „Токму по 20 часот, по еден час со вода до вратот и голтање кал, алармирањето се исклучи“, рече тој.

Конзервативните опозициски политичари ја обвинија федералната влада предводена од социјалистите дека дејствува премногу бавно за да ги предупреди луѓето да стигнат на безбедно, но Министерството за внатрешни работи рече дека одговорноста за мерките за цивилна заштита ја имаат регионалните власти.

Конзервативниот регионален претседател на Валенсија, Карлос Мазон, го бранеше управувањето со кризата на неговата администрација, велејќи дека претставниците на регионот „го следеле стандардниот протокол“.

Националната метеоролошка агенција на Шпанија ги предупреди властите и јавноста преку својата веб-страница и социјалните медиуми во неделата, два дена пред да се случи трагедијата, дека има 70% шанси за пороен дожд.

Агенцијата потоа издаде црвен аларм, највисоко ниво на предупредување, рано во вторникот.

Вработените во службата за итни случаи и повеќе од 1.200 војници ја чешлаа густата тиња во градовите и селата прекриени со кал во четвртокот за да најдат преживеани и да ги исчистат патиштата, додека спасувачите користеа хеликоптери за да ги одведат преживеаните на безбедно од областите кои сè уште беа поплавени.

„Наш приоритет е да ги најдеме жртвите и исчезнатите за да можеме да помогнеме да се стави крај на страдањата на нивните семејства“, рече Санчез по посетата на координативниот центар за спасување и состанокот со регионалните власти и службите за итни случаи во Валенсија.

„Овој фронт на бура е сè уште со нас“, додаде Санчез. „Останете дома и послушајте ја официјалната препорака и ќе помогнете да спасите животи“.

Метеоролозите соопштија дека во вторник во делови на Валенсија паднал дожд во вредност од една година за осум часа. Телевизиските снимки покажаа копачи и трактори опремени со пумпи за вода како ги чистат остатоците од улиците натрупани со напуштени автомобили и комбиња.

Интензивниот дожд се припишува на gota fría  или феноменот „студена капка“, кој се јавува кога студениот воздух се движи над топлите води на Медитеранот, создавајќи атмосферска нестабилност што предизвикува топол, заситен воздух брзо да се зголемува, што доведува до силен дожд и грмотевици.

Научниците велат дека климатската криза предизвикана од човекот ја зголемува должината, зачестеноста и интензитетот на екстремните временски настани. Затоплувањето на Медитеранот, кое го зголемува испарувањето на водата, игра клучна улога во посилните поројни дождови, велат експертите.

Градоначалничката на Валенсија, Марија Хозе Катала, изјави дека меѓу осумте тела пронајдени удавени во гаража во Ла Торе, има и еден полицаец. Во истата населба, додаде таа, 45-годишна жена била пронајдена мртва во нејзиниот дом.

Министерот за транспорт, Оскар Пуенте, рече дека околу 80 километри патишта се тешко оштетени или се непроодни. Тој рече дека многумина биле блокирани од напуштени автомобили, некои „за жал со мртви тела внатре“. Може да потрае до три недели за повторно отворање на брзата железничка линија меѓу Мадрид и Валенсија, додаде тој.

Кралот Фелипе VI предупреди дека вонредната состојба „сè уште не е завршена“, а Аемет издаде највисоко ниво на тревога за провинцијата Кастелон и килибарни предупредувања за градот Тарагона, посеверно во регионот на Каталонија и западниот брег на Кадиз. низ целата земја на југозапад.

Во малиот град Утиел во Валенсија, каде што шест лица загинаа во поплавите, луѓето се обидуваа да се помират со она што се случи во четвртокот додека вадеа кофа со натопени предмети од своите домови и се обидуваа да ја избришат калта.

Околу нив, персоналот од воената единица за итни случаи на армијата го надгледуваше чистењето и пумпите, потпомогнати од офицерите на Цивилната гарда, пожарникарите и единиците за цивилна заштита.

Во најпогодениот дел од градот, каде што реката Магро ги излеа своите корита и ги исфрли поплавите во домовите на луѓето, калта сè уште беше длабока на места, а улиците преполни со уништени автомобили и други остатоци.

Бројот на жртви е најлош од поплавите во Шпанија од 1973 година, кога се проценува дека најмалку 150 луѓе загинале во југоисточните провинции Гранада, Мурсија и Алмерија. Во 1996 година 87 лица загинаа откако пороен дожд погоди камп на Пиринеите.

Најкатастрофалните неодамнешни поплави во Европа се случија во јули 2021 година, при што загинаа 243 луѓе во Германија, Белгија, Романија, Италија и Австрија. (Според агенциите)