ОН повторно воведува сеопфатни санкции врз Иран, но прашањето е дали сите земји ќе ги почитуваат

Сеопфатните економски и воени санкции на Обединетите нации најверојатно би можеле повторно да бидат воведени врз Иран во текот на викендот откако нуклеарните разговори со Западот пропаднаа. Воведувањето санкции нема да се случи освен ако не се промени ставот на Иран во последен момент, што е малку веројатно.

Повторното воведување санкции доаѓа откако Велика Британија, Франција и Германија минатиот месец му пишаа на Советот за безбедност на ОН, обвинувајќи го Иран дека не ги исполнува своите обврски, активирајќи механизам што му дава на Иран 30 дена да најде дипломатско решение за да избегне обновување на санкциите.

Овие земји го обвинија Иран дека не ја открива вистината за својата нуклеарна програма, вклучително и контрамерките што ги презеде како одговор на израелското и американското бомбардирање.

Нуклеарното надзорно тело на ОН во петокот соопшти дека на инспекторите им е дозволено да се вратат на иранските локации, но дека западните сили не виделе доволен напредок за да се согласат со одложување на повторното воведување санкции, по една недела дипломатски напори на највисоко ниво на Генералното собрание на ОН.

Санкциите треба да стапат во сила во недела на полноќ во зоната GMT, односно во два часот наутро по наше време.

Санкциите ќе воведат глобална забрана за компании, луѓе и организации обвинети за развој на иранската нуклеарна програма или балистички ракети.

Во саботата, Иран ги покани своите амбасадори во Велика Британија, Франција и Германија на консултации, откако трите европски земји го активираа механизмот, објави иранската државна телевизија.

Иранскиот претседател Масуд Пезешкијан го осуди воведувањето санкции и рече дека нема причина да се постигне договор кога, според него, Израел и САД сакаат да извршат притисок за соборување на Исламската Република.

„Ако целта беше да се решат загриженостите за нуклеарната програма, лесно би можеле да го сториме тоа“, им рече Пезешкијан на новинарите, повторно инсистирајќи дека Иран никогаш нема да се стреми кон нуклеарно оружје.

Пезешкијан, кој се сретна со францускиот претседател Емануел Макрон во текот на неделата, рече дека Франција предложила Иран да се откаже од своите залихи на високо збогатен ураниум во замена за едномесечно одложување на укинувањето на санкциите.

„Зошто да се ставаме во таква стапица и да имаме јамка околу вратот секој месец?“, праша тој.

Тој ги обвини Соединетите Американски Држави дека вршат притисок врз Европејците да не постигнат компромис.

Стив Виткоф, пријател на Трамп и патувачки преговарач, рече дека Соединетите Американски Држави не сакаат да му наштетат на Иран и се отворени за понатамошни разговори. Пежешкијан, сепак, го обвини Виткоф дека се откажал од договорот за време на претходните разговори, кои ненадејно завршија кога Израел ја започна својата воена кампања.

Целта на санкциите е да се наметнат нови економски проблеми за да се изврши притисок врз Иран, но прашањето е дали сите земји ќе ги спроведат.

Рускиот заменик-амбасадор Дмитриј Пољански во петокот изјави дека Москва, главниот партнер на Иран, го смета повторното воведување на санкциите за „ништовно“. Во петокот, Русија и Кина се обидоа во Советот за безбедност да го одложат повторното воведување на санкциите до април, но не успеаја да соберат доволно гласови.

Новите санкции означуваат „враќање“ на мерките на ОН кои беа суспендирани според договорот од 2015 година, кој беше силно поддржан од Велика Британија, Франција и Германија по повлекувањето на Трамп.

Меѓународната кризна група, која студира решавање на конфликти, во извештај наведува дека Иран се чини дека го отфрла повлекувањето од својата нуклеарна програма бидејќи веќе научил да се справува со санкциите на САД.