Колку долго ќе трае „сеизмичката криза“ на Санторини?

„Ги ставивме сите наши душеци во дневната соба“, вели Џорџија Номику.

Жител на Санторини се плаши од влијанието на тековните земјотреси на грчкиот остров, популарен меѓу туристите поради погледите со слики-разгледници.

Но, идилата беше нарушена изминатава недела од илјадници земјотреси.

Санторини и другите грчки острови во регионот се среде „невиден“ сеизмички рој или криза – име за нагло зголемување на земјотресите во одредена област.

Околу три четвртини од 15.000 жители на островот се евакуирани додека властите прогласија вонредна состојба по земјотресот со јачина од 5,2 степени, најголемиот досега, што го потресе островот во средата.

Понатамошни, иако помали земјотреси, повторно беа почувствувани во четвртокот.

„Кластерите“ земјотреси ги збунија научниците кои велат дека таквата шема е невообичаена бидејќи тие не се поврзани со голем шок. Па што се случува?

Што се случува во Санторини?

Експертите се согласуваат дека островот го доживува она што грчкиот премиер го нарече „екстремен и сложен геолошки феномен“.

„Тоа е навистина без преседан, никогаш порано не сме виделе вакво нешто во [модерно време] во Грција“, вели д-р Атанасиос Ганас, истражувачки директор на Националната опсерваторија на Атина.

Санторини лежи на Грчкиот вулкански лак – синџир од острови создадени од вулкани.

Но, не видел голема ерупција во последно време, всушност не од 1950-тите, така што причината за сегашната криза е нејасна.

Експертите велат дека гледаат многу земјотреси на релативно мала област, кои не одговараат на шемата на секвенца од главниот удар-афтершокови, вели д-р Ганас.

Тој рече дека ова започнало со будењето на вулкан на Санторини минатото лето. Потоа во јануари имаше „наплив“ на сеизмичка активност со регистрирани помали земјотреси.

Таа активност ескалира во изминатата недела.

Илјадници земјотреси се регистрирани од неделата, а најзначајниот досега е оној од средата.

„Ние сме среде сеизмичка криза“, рече д-р Гаснас.

Д-р Маргарита Сегу од Британскиот геолошки институт ги опиша земјотресите како што се случуваат секојдневно „во пулсот“.

Таа вели дека ова „однесување како рој“ значи дека кога ќе се случи позначаен земјотрес, на пример со јачина од четири степени, „сеизмичноста се зголемува за еден до два часа, а потоа системот повторно се релаксира“.

Уште колку ќе трае?

Накратко, невозможно е да се каже. Има надежи дека земјотресот во средата, кој се случи ноќе, ќе биде најголемиот што го погодил островот.

Но, сеизмолозите изјавија за Би-Би-Си дека е тешко да се биде сигурен. Властите предупредија дека активноста може да трае со недели.

Експертите исто така не знаат дали овој синџир на земјотреси се предшокови кои доведоа до голем земјотрес или нивен настан.

Но, она што се случува сега не се вулкански земјотреси, вели д-р Ганас. Вулканските земјотреси имаат карактеристичен знак на форми на бранови со ниска фреквенција и тие не се изложени овде.

Д-р Сегу изјави за Би-Би-Си дека таа и колегите ги анализирале претходните земјотреси во регионот со машинско учење – метод за анализа на податоци што може да прави предвидувања – за да дознае како завршиле земјотресите во регионот во 2002 и 2004 година.

Јачината на тие земјотреси не беа толку силни како што се чувствуваат сега. Но, „потписите“ за тоа како започнале и како завршиле би можеле да помогнат да се изгради слика на кои модели треба да се внимава.

Во меѓувреме, дополнителни полициски единици и воени сили се распоредени на островот за да му помогнат да се справи со секој голем земјотрес.

Г-ѓа Номику, која е претседателка на градскиот совет на Санторини, рече дека нејзиното семејство останува на место, но дека секој спакувал мала торба, „подготвена да оди ако се случи нешто“.

Но, некои островјани велат дека не се вознемирени од потресите.

„Воопшто не се плашам“, вели една жителка на Санторини, која решила да остане на вулканскиот остров и покрај тоа што илјадници нејзини соседи бегаат поради тековните земјотреси.

Шантал Метакидес инсистира дека нема да им се придружи на своите сонародници. „Веќе 500 години, оваа куќа живееше низ земјотреси и вулкански ерупции и сè уште стои“, изјави таа за новинската агенција АФП, додавајќи, „нема причина зошто ова да се промени“. (Би-би-си)