Кои се најбогатите земји во светот? Зависи што се мери
Земјите од англиското говорно подрачје го преведуваат просечниот БДП по глава на жител во високо медијално (средно) богатство преку сопственост на имот и силни пензиски системи.
Создавањето национално богатство и неговата распределба меѓу граѓаните се два сосема различни економски предизвици.
Кога се дискутира за најбогатите земји, тоа обично се прави само со користење на БДП по глава на жител. Затоа малите земји и глобалните градови-држави доминираат на врвот на листата.
Со воведување на доходот по глава на жител и медијалнот (средното) богатство по возрасен, сликата станува понијансирана. Излегува дека местото каде што се произведуваат парите не е секогаш местото каде што се акумулираат.
Податоците за следнава инфографика од Visualcapitalist.com доаѓаат од изворите: Меѓународен монетарен фонд, Светска банка и UBS Global Wealth Report 2024.
Извор: Visualcapitalist.com
Со споредување на БДП по глава на жител за 2025 година, БНД (бруто национален приход) по глава на жител за 2024 година и медијалното богатство на возрасните за 2024 година, се појавуваат три многу различни листи на „најбогати земји“.
*Листата ги вклучува и прекуокеанските територии и специјалните административни региони.
Малите, но моќни економии го водат рангирањето на БДП по глава на жител
Луксембург, Ирска и Швајцарија произведуваат повеќе од 100.000 долари БДП по глава на жител – повеќе од двојно повеќе од просекот на ОЕЦД.
Сепак, нивниот успех не секогаш ја одразува пошироката економска слика – тој често е воден од финансиски центри и даночни политики поволни за корпоративните седишта.
БДП како главна бројка може да биде погрешна: приближно половина од работната сила во Луксембург живее преку границата, додека Ирска бележи надуени бројки поради преместувањето на корпоративните профити.
Исланд, Сингапур и Норвешка се исто така меѓу водечките земји по БДП по глава на жител, што покажува како специјализираните ниши – од туризмот и логистиката до нафтата – можат значително да го зголемат националното производство по лице.
Доход по глава на жител наспроти медијалното богатство
Кога фокусот се префрла на бруто националниот доход по глава на жител, вниманието се префрла на извозниците на енергија и глобалните финансиски центри.
Бермуди, Норвешка и Швајцарија се близу или над прагот од 100.000 долари благодарение на нафтата и гасот или финансиските услуги.
Но, кога се гледа средното (медијалното) богатство по возрасен, Австралија, Белгија и Хонг Конг излегуваат на врвот.
Забелешка: Според UBS, средното богатство претставува точка каде што половина од населението е побогато, а другата половина е посиромашно. Можно е никој во земјата всушност да не го поседува конкретниот износ на богатство.
Во Австралија, децениите задолжително пензиско осигурување придонесоа за длабоки заштеди за пензионирање, додека Белгија има високо ниво на сопственост на имот и дарежлива социјална заштита.
Спротивно на тоа, Катар паѓа на 22-ро место по богатство, и покрај тоа што е рангиран на 10-то место по БДП, што покажува дека просперитетот е нерамномерно распределен.
Земјите со „стари пари“ сè уште доминираат во личното богатство
Европа зазема 15 од 25-те први места по средно (медијално) богатство, што ја потврдува долгорочната предност на зрелите пазари на капитал, универзалната здравствена заштита и социјалните трансфери кои постепено ја зголемуваат нето вредноста.
Северна Америка е претставена од две земји – САД и Канада, додека азиските земји се присутни преку трговски центри (Хонг Конг, Сингапур) и напредни производители (Јапонија, Јужна Кореја, Тајван).
Сепак, динамичните новодојденци брзо напредуваат: Нов Зеланд е пред Франција и по БНД и по медијалното богатство, а стартап економијата на Израел ја поместува земјата над Италија во две од трите категории.
Различните рангирања покажуваат дека начинот на кој ги мериме „најбогатите“ драстично влијае на тоа кој е на врвот.
Разликата помеѓу БДП, БНД и средното богатство
Еве што мери секој од овие индикатори:
- БДП по глава на жител: ја одразува вкупната економска активност во земјата во текот на една година, поделена со бројот на луѓе што живеат во земјата.
- БНД по глава на жител: го покажува просечниот приход што го заработуваат жителите на земјата, без оглед каде се заработени парите (вклучувајќи ги и дознаките од странство).
- Средно (медијалното) богатство по возрасен (УБС)): ја одразува нето вредноста по возрасен (сите средства и инвестиции минус долг), акумулирана со текот на времето, а не во една година.
Значи:
- БДП по глава на жител мери колку една економија произведува по лице годишно.
- БНД по глава на жител покажува колку жителите всушност заработуваат, вклучувајќи го и приходот од странство.
- Средното богатство по возрасен покажува колку просечниот граѓанин заштедил и стекнал богатство во текот на својот живот.