Израел го нападна со ракети Иран, Техеран вели штетата е „минимална“

Израел го нападна Иран со серија воздушни напади рано во саботата, велејќи дека цели на воени локации како одмазда за баражот балистички ракети што Исламската Република ги истрела врз Израел претходно овој месец.

Експлозии можеа да се слушнат во иранскиот главен град Техеран, иако Исламската Република инсистираше дека тие предизвикале само „ограничена штета“.

Нападот ризикува да ги вовлече непријателите поблиску до сеопфатна војна во време на спирално насилство низ Блискиот Исток, каде милитантните групи поддржани од Иран – вклучително Хамас во Газа и Хезболах во Либан – веќе се во војна со Израел.

Во саботата беше првпат израелската војска отворено да го нападне Иран, кој не се соочил со постојан налет на оган од странски непријател од неговата војна со Ирак во 1980-тите.

Повеќечасовниот напад на Израел заврши непосредно пред изгрејсонце во Техеран, при што израелската војска соопшти дека биле насочени кон „производителни капацитети за ракети што се користат за производство на ракети што Иран ги истрела кон државата Израел во текот на минатата година“. Исто така, соопшти дека погодил ракетни локации земја-воздух и „дополнителни ирански воздушни способности“.

Израел не понуди првична проценка на штетата.

Израел испрати порака до Иран во петокот пред неговите одмазднички воздушни напади, предупредувајќи ги Иранците да не реагираат, објави „Аксиос“, цитирајќи три извори.

Американскиот веб-сајт за вести објави дека израелската порака е обид да се ограничи тековната размена на напади меѓу Израел и Иран и да се спречи поширока ескалација, според изворите, кои знаеле за ова прашање.

Израелската порака им била пренесена на Иранците преку неколку трети страни, објавија изворите на „Аксиос“.

„Израелците однапред им ставија до знаење на Иранците што ќе нападнат воопшто, а што нема да нападнат“, изјави еден извор за веб-страницата.

Два други извори рекоа дека Израел ги предупредил Иранците да не реагираат на нападот и нагласија дека ако Иран возврати, Израел ќе изврши уште еден позначаен напад, особено ако израелски цивили бидат убиени или повредени, се вели во извештајот.

Првично, нуклеарните постројки и нафтените инсталации се сметаа за можни цели за одговорот на Израел на нападот на Иран од 1 октомври, но во средината на октомври администрацијата на Бајден доби гаранции од Израел дека нема да погоди такви цели, што би претставувала посериозна ескалација.

„Режимот во Иран и неговите полномошници во регионот немилосрдно го напаѓаат Израел од 7 октомври… вклучително и директни напади од иранска почва“, рече портпаролот на израелската војска контраадмиралот Даниел Хагари во претходно снимената видео изјава рано во саботата. „Како и секоја друга суверена земја во светот, државата Израел има право и должност да одговори“.

Иранската војска соопшти дека нападите биле насочени кон воените бази во провинциите Илам, Кузестан и Техеран и предизвикале „ограничена штета“, без да наведе детали.

Соединетите Држави предупредија за понатамошна одмазда, укажувајќи дека нападите во текот на ноќта треба да стават крај на директната размена на оган меѓу Израел и Иран.

Израелската војска соопшти дека се слушнале експлозии над северен Израел по неговата активност во јужен Либан, но „нема индикации за безбедносен инцидент“.

Иран го минимизира нападот на Израел

Иранските државни медиуми ги признаа експлозиите што може да се слушнат во Техеран и рекоа дека некои од звуците доаѓале од системите за воздушна одбрана низ градот.

Но, надвор од кратката референца, иранската државна телевизија со часови не даваше други детали, па дури и почна да прикажува, како што ја опиша, снимката во живо од мажи кои товарат камиони на пазар за зеленчук во Техеран, во очигледен обид да го минимизираат нападот.

Жител на Техеран изјави за Асошиетед прес дека најмалку седум експлозии се слушнале во првиот бран напади, кои ја потресоа околината. Жителот зборуваше под услов да остане анонимен поради страв од репресалии.

Иран го затвори воздушниот простор на земјата рано во саботата, а податоците за следење на летот анализирани од АП покажаа дека комерцијалните авиокомпании нашироко го напуштиле небото над Иран и низ Ирак, Сирија и Либан.

Потегот на Иран за брзо минимизирање на нападот може да понуди можност тој да не одговори, бидејќи може да ризикува понатамошна ескалација.

„Израелските одбранбени сили ја исполнија својата мисија“, рече Хагари во подоцна видео. „Ако режимот во Иран направи грешка да започне нова рунда на ескалација, ние ќе бидеме обврзани да одговориме“.

Нападот беше одговор на иранските напади

Иран истрела бран проектили и беспилотни летала кон Израел во април, откако двајца ирански генерали беа убиени во очигледен израелски воздушен напад во Сирија врз иранска дипломатска станица. Ракетите и беспилотните летала предизвикаа минимална штета, а Израел – под притисок на западните земји да покаже воздржаност – одговори со ограничен напад.

Иран лансираше најмалку 180 проектили кон Израел вечерта на 1 октомври, испраќајќи ги Израелците во засолништата за бомби, но предизвикувајќи само минимална штета и неколку повредени. Иран рече дека баражот е одмазда за нападите во последните месеци во кои загинаа водачите на Хезболах, Хамас и иранската војска. Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху веднаш рече дека Иран „направил голема грешка“.

САД предупредуваат против одмазда

Белата куќа посочи дека нападите на Израел врз Иран треба да стават крај на директната размена на оган меѓу двете непријателски земји, истовремено предупредувајќи го Техеран за „последиците“ доколку одговори.

Висок претставник на Белата куќа рече дека администрацијата верува дека израелската операција треба да ја „затвори“ директната воена размена меѓу Израел и Иран и рече дека другите сојузници се согласни.

Претседателот на Соединетите Американски Држави Џо Бајден беше ажуриран во текот на операцијата на Израел, рече официјалниот претставник, истовремено нагласувајќи дека САД немале вмешаност во нападот.

Официјалниот претставник, кој ги информираше новинарите под услов да остане анонимен според основните правила поставени од Белата куќа, рече дека израелската операција „беше обемна, имаше цел, беше прецизна“.

Американскиот секретар за одбрана Лојд Остин разговараше со својот израелски колега Јоав Галант за нападите на Израел врз воени цели во Иран, изјави доцна во петокот генерал-мајор Пат Рајдер.

Остин повтори дека САД се посветени на безбедноста на својот сојузник и дека Израел има право да се брани, иако Вашингтон е решен да спречи проширување на конфликтот, се вели во соопштението на прес-секретарот на Пентагон. (АП)