Човечкиот развој забавува, но ВИ би можела да нè спаси, открива нова студија на ОН

Шеесет проценти од испитаниците во Програмата за развој на Обединетите нации изјавиле дека очекуваат вештачката интелигенција позитивно да влијае на нивното вработување, создавајќи можности на работни места што можеби денес дури и не постојат.

Човечкиот развој стагнира, го забавува глобалниот напредок и го продлабочува јазот во еднаквоста, но вештачката интелигенција би можела да го спаси денот, според новиот извештај објавен во вторник од Програмата за развој на Обединетите нации (УНДП).

Извештајот за човечки развој од 2025 година покажа дека и покрај тоа што човештвото излегува од глобалните шокови како што е пандемијата COVID-19, во тек е неочекувано слаб раст, што е најнизок раст од 1990 година.

Извештајот „Прашање на избор: Луѓе и можности во ерата на вештачката интелигенција“ го анализираше напредокот во развојот преку серија индикатори познати како Индекс на човечки развој (HDI), кој ги вклучува достигнувањата во здравството и образованието, заедно со нивоата на приходи.

Студијата покажа застој во напредокот на HDI во сите региони низ целиот свет и предупреди дека растечките трговски тензии, влошувањето на должничката криза и растечката индустријализација на невработените ризикуваат влошување на ситуацијата.

„Со децении сме на добар пат да постигнеме многу високо ниво на човечки развој до 2030 година, но ова забавување сигнализира многу реална закана за глобалниот напредок“, рече Ахим Штајнер, администратор на УНДП.

„Ако бавниот напредок од 2024 година стане „нов секојдневен живот“, таа пресвртница од 2030 година би можела да го направи нашиот свет помалку безбеден, поподелен и поранлив на економски и еколошки шокови.“

Половина од испитаниците од целиот свет изјавиле во анкетата дека мислат дека нивните работни места би можеле да се автоматизираат, а 60 проценти рекле дека очекуваат вештачката интелигенција позитивно да влијае на нивното вработување, создавајќи можности на работни места кои можеби денес дури и не постојат, а 64 проценти рекле дека веруваат дека вештачката интелигенција ќе ги направи попродуктивни на работа.

Само 13 проценти од испитаниците стравуваат дека вештачката интелигенција би можела да доведе до губење на работни места.

Генерално, истражувањето покажа дека ставот на општата популација кон вештачката интелигенција е оптимистички и откри дека таа би можела да го намали јазот во еднаквоста.

Во извештајот се тврди дека вештачката интелигенција може да се користи за зголемување на интелигенцијата и способностите, не како евентуална замена, туку за зголемување на нашите сопствени човечки способности за размислување.

Во извештајот се наведува дека демократизацијата на вештачката интелигенција е во тек, но дека затворањето на јазот во пристапот до електрична енергија и интернет е клучно за никој да не биде исклучен од процесот.

Покрај пристапот, креаторите на политиките ќе бидат критични и за тоа колку ефикасно вештачката интелигенција го надополнува и подобрува она што го прават луѓето.

„Изборите што ќе ги направиме во наредните години ќе го дефинираат наследството од оваа технолошка транзиција за човековиот развој“, рече Педро Консеисао, директор на Канцеларијата за извештаи за човечки развој на УНДП.

Анкетата на УНДП собра одговори од над 21.000 лица од 21 земја и на 36 јазици, што претставува 63 проценти од светската популација.