Бајден се бори да го спречи поразот на среднорочните избори

Џо Бајден се бори за да го спречи поразот на среднорочните избори во вторник, бидејќи републиканците изгледаат подготвени да постигнат огромни придобивки во американскиот Конгрес и да постават двегодишна политичка рововска војна.

Претседателот, заедно со поранешниот претседател Барак Обама, ја крстари Америка во последен обид да ги убеди гласачите дека победата на демократите е клучна не само за законодавната агенда на Бајден, туку и за зачувување на американската демократија.

Но, се чини дека моментумот е со републиканците кои ја капитализираат фрустрацијата поради инфлацијата и стравовите од криминал и илегална имиграција. Изборните прогнозери и анкетите велат дека е голема веројатноста партијата на поранешниот претседател Доналд Трамп да освои мнозинство во Претставничкиот дом и исто така да има можност да ја преземе контролата врз Сенатот.

„Републиканците го достигнуваат својот врв во вистинско време“, рече Брендан Бак, поранешен помошник на републиканските спикери Пол Рајан и Џон Бонер. „Демократите направија добра работа пркосејќи ѝ на политичката гравитација долго време, но конечно ги стигна нив. Се чувствува дека ќе здраво републиканско мнозинство во Претставничкиот дом и, да сум обложувач, би претпоставил дека републиканците ќе го добијат едното место во Сенатот што им е потребно“.

Средорочните избори се одржуваат на секои четири години, но во 2022 година тие се далеку од рутина и забележаа огромен пораст на предвременото гласање. Изборите во вторник го претставуваат првиот национален тест на демократијата откако следбениците на Трамп организираа смртоносен бунт во американскиот Капитол на 6 јануари минатата година.

Во прашање се сите 435 места во Домот, 35 места во 100-члениот Сенат, 36 државни гувернери, три гувернери на територијата на САД и бројни градоначалници и локални канцеларии. Околу 129 гласачки мерки во 36 држави вклучуваат закони за абортус во Калифорнија, Кентаки, Мичиген, Монтана и Вермонт.

Неочекуваната победа на демократите во Претставничкиот дом и Сенатот ќе му даде мандат на Бајден да продолжи со широка законодавна агенда за прашања како што се правата на абортусот, полициските реформи и правата на глас во текот на неговите преостанати две години во Овалната соба.

Но, републиканската контрола на која било комора би била доволна да ги попречи таквите амбиции и да покрене прашања во врска со отворената поддршка на САД за војната на Украина против Русија. Бајден може да се соочи со истраги на Конгресот за сè, од повлекувањето од Авганистан до надворешните деловни зделки на неговиот син Хантер.

Доаѓа политички пекол

Мајкл Стил, поранешен претседател на републиканскиот национален комитет, рече: „На крајот на денот не е важно: една комора, две комори, ако републиканците имаат контрола, следните 18 до 24 месеци во оваа земја ќе биде нов политички пекол каков што не сме виделе досега“.

Долгата кампања директно влегува во домот, и двете големи партии фрлаат милиони долари во ТВ реклами, блескаат социјалните мрежи, тропаат на илјадници врати и организираат митинзи со нивните најголеми ѕвезди. Последниот потег на Бајден подразбира одбранбен став во државите што веќе ги имаат демократите – Калифорнија, Илиноис и Ново Мексико – заедно со бојното поле Пенсилванија.

Среднорочните избори често служат како референдум за претседателот на денот. Јавното одобрување на Бајден остана под 50% повеќе од една година, достигнувајќи 40% во неодамнешната анкета на Ројтерс/Ипсос. Истата анкета покажа дека 69% од Американците веруваат дека земјата е на погрешен пат, а само 18% рекле дека е на вистинскиот пат.

Историјата е и против демократите. Партијата на власт обично ги губи местата во Претставничкиот дом на половина пат од четиригодишниот мандат на претседателот. Во 2006 година, Џорџ В. Буш го изгуби мнозинството во Домот. Во 2010 година, Обама го нарече губењето на 63 места во Претставничкиот дом на неговата партија како „гранатирање“. Во 2018 година, две години од претседателствувањето на Трамп, Републиканската партија предаде 41 место во Претставничкиот дом. Во сите три случаи, контролата на Домот се преврте.

Оваа година републиканците треба да добијат само пет места за да го преземат мнозинството. Како антиципирање на мнозинството на републиканците, 31 демократ на Претставничкиот дом објавија дека се пензионираат или бараат друга функција, што е најмногу за партијата од 1992 година.

Перспективите на републиканците се дополнително зајакнати преку манипулациите, практиката со која една партија манипулира со конгресните окружни линии за да ја зацврсти сопствената моќ за време на процесот на прекројување што се случува еднаш во деценијата.

Во меѓувреме, републиканците треба да добијат едно место за да ја преземат контролата врз Сенатот, кој моментално е поделен со 50-50, а потпретседателката Камала Харис го има решавачлиот глас. Кандидатите како ТВ-докторот Мехмет Оз во Пенсилванија и поранешната ѕвезда на американскиот фудбал Хершел Вокер во Џорџија се покажаа посилни од очекуваното. Кампањите за местата што ги држат демократите во Аризона и Невада се исто така во тесна трка.

Анкетите порано се појавуваа како погрешни и може да има изненадувања. Помеѓу неизвесностите овојпат е последиците од одлуката на Врховниот суд во јуни со која се поништи уставната заштита од абортус, што резултираше со наплив на протестни гласови на референдумот во Канзас и предизвика пораст на регистрацијата на гласачите ширум земјата.

Демократите потрошија речиси 320 милиони долари на ТВ реклами фокусирани на правата за абортус, објави „Њујорк тајмс“, што е 10 пати повеќе отколку што потрошиле на реклами за инфлацијата, што ги зголеми трошоците за храна и бензин. Но, анкетите покажуваат дека економијата останува поголема грижа за гласачите, што сугерира дека гневот поради одлуката за абортус нема да биде доволен за да ги спаси демократите.

Елејн Камарк, поранешен функционер во Белата куќа на Бил Клинтон, изјави на брифинг со новинарите во Институтот Брукингс во Вашингтон: „Веќе неколку недели тоа е трка помеѓу инфлацијата и абортусот. На крајот на летото, мислевме дека абортусот навистина ќе ги придвижи гласовите во оваа трка“.

„Сега, се чини дека конвенционалната мудрост се оддалечи од тоа и се насочи кон инфлацијата и прашањата за економијата. Факт е дека, сепак, станува збор за целосно тесна трка. Од држава по држава по држава, анкетите се во рамките на маргината на грешка и ќе треба да ја разгледаме излезноста бидејќи излезноста ќе ја одреди оваа трка“.

Одѕивот на жените е клучен

Одѕивот на жените е клучен, додаде Камарк, но ако републиканците навистина надвладеат, ќе започне аутопсија. „Демократите ќе мора да направат истрага на душата за нивната позиција, како влегоа во оваа трка. Дали ја прецениле моќта на абортусот? Дали ја потцениле економската порака?“

Некои коментатори веруваат дека одговорот е да.

Бајден е поделен меѓу пораките за абортусот до демократијата до републиканските планови за намалување на програмите за социјално осигурување и здравствена заштита.

Има фрустрација кај левицата што демократите не ги пренесоа подобро достигнувањата како што е Детскиот даночен кредит, кој за време на пандемијата на корона вирусот им даде олеснување на работните семејства во историски размери.

Демократите, исто така, тврдат дека климатскиот и здравствениот пакет усвоен од Конгресот во август ќе помогне да се намали инфлацијата со тоа што ќе ги направи лековите на рецепт подостапни. Белата куќа, исто така, навести дека ќе прости некои долгови за студентски заеми, што потенцијално ќе ја зголеми излезноста кај помладите гласачи.

Но, инфлацијата од 8,5 отсто и вознемиреноста за можна рецесија беа централни за републиканските аргументи во последните недели од изборите. Тие, исто така, многу инвестираа во на моменти бесрамно расистички реклами што ги поттикнуваат стравувањата на гласачите за пораст на насилниот криминал, поврзувајќи ги демократите со таканаречените напори за „дефинансирање на полицијата“.

Критичарите велат дека ова е лицемерно од партијата која сè уште се обидува да го минимизира насилниот обид за државен удар во американскиот Капитол на 6 јануари.

Истакнувајќи ги проценките за повеќе од 300 негатори на изборите кои се кандидираат за секое ниво на функција во Америка и нивната неподготвеност да ги прифатат резултатите од изборите на кои учествуваат, Бајден рече: „Тоа е пат до хаос во Америка. Тоа е без преседан, незаконски и неамерикански. Како што реков претходно, не можете да ја сакате својата земја само кога ќе победите“.

Навистина, исто како и во 2020 година, постојат стравувања дека спорни избори нападнати од дезинформации и теории на заговор може да ја распарчат Америка. Неодамнешниот напад со чекан врз сопругот на претседателката на Претставничкиот дом Ненси Пелоси, Пол, во нивниот дом во Сан Франциско може да навести уште полошо.

Џон Худак, виш соработник во студиите за управување во Институтот Брукингс, рече: „Прашање на време е додека не дојде до политичко убиство на високо ниво во Соединетите Држави, со оглед на барутаната што ја имаме во моментов и тоа е навистина несреќна ситуација. Сега живееме во земја која не е навикната на политички убиства и тоа е луксуз што не им се дозволува на граѓаните на другите земји. Но, таму има вистинска променлива динамика и поток“.

Многу негирачи на изборите ќе стапат на функција, предвиде Худак. „Што се случува кога ќе почнат да се координираат едни со други? Тој координиран напад од страна на избраните функционери врз американската демократија за мене е пострашен од едноставно нивното едноставно доаѓање на функцијата.

„Нивната способност да комуницираат и координираат преку официјални платформи, без разлика дали станува збор за здруженија на државни секретари итн., или преку потивки платформи, индивидуална комуникација, претставува екстремен ризик за тоа како ќе изгледа пребројувањето на гласовите и како ќе се спроведуваат изборите во иднина“.

Но, има малку знаци дека стравувањата за демократијата се намалуваат кај републиканските гласачи. Среднорочната кампања честопати се чувствуваше како поделен екран со тоа што демократите и републиканците во голема мера разговараат еден покрај друг.

Џон Зогби, автор и анкетар, изјави на брифингот за странските допсиници: „На секои избори во минатото, постои заеднички збир на прашања за кои сите се согласуваат, а една партија вели, вака ќе ги нападнеме овие прашања , а другата страна вели, не, вака ќе ги нападнеме овие прашања. Разликата денес: две различни партии, две различни групи на прашања, две различни реалности, два различни групи на факти за поддршка на тие реалности. Тоа е како две планети кои се вртат околу Сонцето и на одделни орбити“.

Без оглед на исходот, шпекулациите за претседателската трка во 2024 година веројатно ќе започнат дури и пред да биде спуштено последното гласачко ливче во 2022 година. Доколку демократите претрпат големи загуби, Бајден може да се соочи со повици, особено од левицата, да објави дека нема да се кандидира повторно. Тој на 20 ноември полни 80 години и веќе е најстариот претседател во американската историја.

Трамп, кој самиот има 76 години, се чини веројатно дека ќе ја објави својата кандидатура порано отколку подоцна, дури и ако неговите помазани кандидати имаат лоша ноќ. На митингот во четвртокот вечерта за поддршка на републиканските кандидати во Ајова, тој изјави: „Подгответе се тоа е сè што ви кажувам – многу наскоро. (Гардијан)