25 април во историјата – Роналд Реган одржа говор во кој жестоко ги критикуваше царините

Во неделите пред важната посета на јапонскиот премиер Јасухиро Накасоне на Белата куќа во пролетта 1987 година, американскиот претседател Роналд Реган се обрати до јавноста за да ја објасни својата неодамнешна одлука за воведување царини за одредени јапонски производи – потег што предизвика меѓународно внимание и загриженост.

Во центарот на конфликтот беше електронската индустрија, поточно полупроводниците. Администрацијата на Реган ја обвини Јапонија дека не го спроведува претходно договорениот трговски договор и дека дозволува дампинг – продажба на производи под пазарната цена – што ги стави американските производители во нееднаква положба.

„Имавме јасни докази дека јапонските компании се занимаваа со нефер трговски практики што го прекршија договорот меѓу Јапонија и САД“, рече Реган. „Очекуваме нашите трговски партнери да ги почитуваат договорите“.

Но, Реган исто така јасно стави до знаење дека не се залага за широка примена на царини и дека овој потег е исклучок, а не правило. „Наметнувањето на такви тарифи или трговски бариери и ограничувања од каков било вид се чекори што не сакам да ги преземам… бидејќи на долг рок ваквите трговски бариери му штетат на секој американски работник и потрошувач.“

Во централниот дел од говорот, Реган ја изложува својата филозофија за слободна трговија и предупредува на опасностите од протекционизмот. Ова потсетува на историски пример од 1930-тите, кога еден закон со високи тарифи – познат како тарифа Смут-Холи – наводно ја влошил Големата депресија.

„Гледате, кога некој ќе каже: „Ајде да воведеме царини на странски увоз“, на почетокот изгледа како да прави патриотски работи, ги штити американските производи и работни места. А понекогаш тоа краткорочно и успева, но само за кратко време.“

Реган објасни дека царините на долг рок водат до зависност на домашната индустрија од владина заштита, наместо да ја охрабрат да воведува иновации и да се натпреварува. Уште полошо, вели тој, тоа води до трговски војни. „Високите царини неизбежно водат до одмазда од странски земји и започнување жестоки трговски војни… Резултатот е сè повеќе царини, сè повеќе бариери и сè помалку конкуренција.“

Како резултат на тоа, Реган ги наведува поскапите производи, падот на потрошувачката, колапсот на индустриите и губењето на милиони работни места. Затоа, нагласува тој, не е склонен кон популистички закони кои нудат брзи одговори, но на долг рок ѝ штетат на економијата.

И додека признава дека има случаи кога е потребно да се реагира – како јапонските полупроводници – Реган го повторува својот фундаментален став во корист на слободната трговија. „Во одредени случаи, презедовме чекори за да ги запреме неправедните практики против американските производи, но ја задржавме нашата фундаментална долгорочна посветеност на слободната трговија и економскиот раст.“

Зборувајќи пред самитот во Венеција и средбата со јапонскиот премиер, Реган заврши со тоа што му кажа на Конгресот да не ги ограничува претседателските овластувања во однос на надворешната трговија и предупреди на опасни законски предлози што би можеле да ја ограничат неговата флексибилност.

Роналд Реган беше претседател на Соединетите Американски Држави во текот на 1980-тите. Пред да влезе во политиката, тој работеше како актер во Холивуд и беше добро познато лице на американското кино. Тој беше гувернер на Калифорнија пред да стане претседател. Тој беше член на Републиканската партија и се залагаше за конзервативни вредности. Во надворешната политика, тој се истакна со својот решителен став кон Советскиот Сојуз и значително влијаеше врз крајот на Студената војна.