Што всушност беше договорено на климатската конференција на ОН?

На климатската конференција на ОН, COP26, во саботата, преговарачите постигнаа договор за правилата за тргување со јаглерод и потенцијално го отворија патот за инвестиции од билиони долари во заштита на шумите, постројки за обновлива енергија и други проекти за борба против климатските промени.
Конечниот договор, усвоен од речиси 200 земји, ќе го имплементира членот 6 од Парискиот договор од 2015 година, кој им овозможува на земјите делумно да ги исполнат своите климатски цели со купување на „јаглеродни кредити“ или намалување на емисиите од други земји.

Компаниите, како и земјите со големи површини под шуми, се залагаа во Глазгов за силен договор за пазарите на јаглерод, надевајќи се дека ќе ги легитимизираат брзорастечките глобални доброволни пазари за „јаглеродни кредити“, односно квоти за емисија на стакленички гасови.

Договорот е „победа за Бразил“ кој се подготвува да стане „голем извозник“ на јаглеродни кредити, објави бразилското Министерство за животна средина на социјалните мрежи.

Бразил е дом на поголемиот дел од амазонската прашума и има огромен потенцијал за изградба на ветерни и соларни електрани.

„Ова треба да ги поттикне инвестициите и развојот на проекти кои би можеле да донесат значително намалување на емисиите“, изјави бразилскиот главен преговарач Леонардо Кливер де Атајд за Ројтерс.

Но, земјите најранливи на ефектите од климатските промени изразија загриженост за можните злоупотреби бидејќи, според нив, таквите окупи на емисиите на јаглерод би можеле да им овозможат на некои да избегнат намалување на нивните емисии.

„Во однос на членот 6, ќе мора да останеме внимателни за т.н. ‘greenwashing’“, односно манипулации со информациите за активностите на државите или компаниите за намалување на нивните емисии, рече во изјавата претставничката за климата на Маршалските острови, Тина Стеге.

Една од најспорните точки беше прашањето дали јаглеродните кредити може да бидат земени предвид и од земјата што ги продава и од земјата што ги купува.

Јапонскиот предлог го реши проблемот и доби поддршка и од Бразил и од САД. Инсистирањето на Бразил да дозволи двојно позајмување го поткопа договорот од член 6 во минатото.

Според договорот, земјата што го генерира кредитот ќе одлучи дали ќе го одобри за продажба на други земји или ќе го пресмета за да ги постигне своите климатски цели.

Во случај на продажба, земјата продавач ќе ја додаде единицата за емисија на нејзиниот национален вкупен јаглерод, а земјата купувач ќе ја одбие, со што ќе се осигури дека намалувањето на емисијата се пресметува само еднаш помеѓу земјите.