Разговори меѓу САД и Русија во Ријад, без присуство на Киев

Завршија разговорите меѓу американската и руската делегација во Саудиска Арабија. Министрите за надворешни работи Марко Рубио и Сергеј Лавров пристигнаа во Ријад за да разговараат за завршување на војната. Ова е прва официјална средба меѓу двете страни по целосната инвазија пред речиси три години. На разговорите ги нема претставниците на Украина, која е жртва на руската агресија.

Рубио е придружуван од специјалниот пратеник на САД за Блискиот Исток, Стив Виткоф и советникот за национална безбедност Мајк Волц. Покрај Лавров, во преговорите учествува и Јуриј Ушаков, советник за надворешна политика на рускиот лидер Владимир Путин. Саудискиот министер за надворешни работи Фајсал бин Фархан ал-Сауд и советникот за национална безбедност Мосад бин Мохамад ал-Аибан учествуваат како посредници.

Пред средбата, САД истакнаа дека на разговорите не треба да се гледа како на почеток на мировните преговори. Рубио рече дека целта е да се открие дали Русија воопшто е подготвена да преговара. Москва рече дека целта е заживување на американско-руските односи.

Изгледите дека разговорите ќе доведат до договор за запирање на борбите во Украина се нејасни, јавува агенцијата Франс прес, а САД и Русија ги опишуваат дискусиите како почеток на потенцијално долг процес.

„Не мислам дека луѓето треба да го гледаат ова како нешто што се однесува на детали или придвижување напред во некаков вид на преговори“, рече портпаролката на американскиот Стејт департмент Тами Брус.

Јуриј Ушаков, советник за надворешна политика на Путин, изјави за државните медиуми дека на средбата ќе се разговара „како да се започнат преговорите за Украина“.

И Украина и Русија ја отфрлија можноста за територијални отстапки, а Путин минатата година побара Киев да ги повлече своите трупи од уште поголема територија.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски во вторникот отпатува за Турција за да разговара за конфликтот со претседателот Реџеп Таип Ердоган, а потоа и за Саудиска Арабија еден ден подоцна.

Тој не планира да разговара ниту со американската ниту со руската делегација, изјави неговиот портпарол во понеделникот.

Зеленски минатата недела рече дека е подготвен да се сретне со Путин, но само откако Киев и неговите сојузници ќе имаат заеднички став за завршување на војната.

Францускиот претседател Емануел Макрон објави ажурирање на социјалните мрежи по вчерашните разговори со европските лидери.

„Откако ги донесов заедно неколку европски лидери, штотуку разговарав со претседателот @realDonaldTrump, а потоа и со претседателот @ZelenskyyUa“, рече тој.

Тој тврди дека европските партнери „бараат силен и траен мир во Украина“, бидејќи „Русија мора да ја прекине својата агресија, а тоа мора да биде придружено со силни и кредибилни безбедносни гаранции за Украинците“.

Повторувајќи слични предупредувања од други лидери, тој рече дека „во спротивно, постои ризик овој прекин на огнот да заврши како договорите од Минск“.

„Ќе работиме на ова заедно со сите Европејци, Американци и Украинци. Ова е клучот.

Ние сме убедени дека Европејците мора да инвестираат подобро, повеќе и заедно во нивната безбедност и одбрана – и за денес и за иднината.

За таа цел, Европејците сакаат да го забрзаат спроведувањето на сопствената агенда за суверенитет, безбедност и конкурентност. Работата ќе продолжи врз основа на предлозите на Европската комисија, како во поддршката на Украина, така и во развојот и инвестирањето во нашата одбрана. Оваа агенда, дефинирана во 2022 година на самитот во Версај, едноставно мора да се спроведе.

Одлуки, акции, кохерентност. Брзо. Ќе ги продолжам овие дискусии во наредните денови“.

Украинската вицепремиерка Олха Стефанишина утринава престојува во Варшава каде присуствува на Советот за општи работи на Европската унија и накратко разговараше со новинарите пред состанокот.

Стефанишина беше прашана и за потенцијалните безбедносни гаранции за Украина и распоредувањето на европските трупи како дел од мировните сили, како и за нејзините размислувања за самитот во Париз синоќа.

Таа истакна дека украинскиот претседател Володимир Зеленски имал „долг телефонски разговор“ со домаќинот, францускиот претседател Емануел Макрон, и рече дека прашањето за гаранциите и распоредувањето останува под „активна дискусија“.

„Внимателно ги следиме случувањата на американска страна, но сигурна сум дека Европската унија, иако … колеблива за многу прашања, ќе биде доволно силна за да ѝ помогне на Украина да надвладее“, рече таа.

Таа, исто така, нагласи дека Украина „не е во процес на преговарање за договор“, истовремено признавајќи ги „процесите“ што ги воведе новата американска администрација.

И речиси паралелно, американскиот претставник за Украина, Кит Келог, пристигна во Берламонт во Брисел на разговори со претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен.

Фон дер Лајен му кажа на Келог дека Европската унија сака „да работи заедно со САД за да се стави крај на крвопролевањето и да помогне да се обезбеди праведен и траен мир што Украина и нејзиниот народ со право го заслужуваат“, се вели во соопштението објавено од нејзината канцеларија.

Фон дер Лајен, исто така, му ги претстави на Келог „европските планови за зголемување на одбранбеното производство и трошење, зајакнувајќи ги и европските и украинските воени капацитети“.

„Потврдувајќи ја посветеноста на ЕУ за праведен и траен мир, претседателот повтори дека секоја резолуција мора да ги почитува независноста, суверенитетот и територијалниот интегритет на Украина, поддржани со силни безбедносни гаранции“, се вели во нотата.

Подоцна денеска, Келог ќе се сретне и со претседателот на Европскиот совет, Антонио Кошта, пред да отпатува за Полска на средба со полскиот претседател Анджеј Дуда. (Според агенциите)