Обвинителите дојдоа на уште еден круг поблиску до Себастијан Курц

ВИЕНА – Централната фигура во скандалот што го принуди австрискиот канцелар Себастијан Курц да поднесе оставка минатата година, се согласи да сведочи против својот поранешен шеф, означувајќи драматичен пресврт во големата истрага што ја разоткри системската корупција во политичкиот систем на алпската земја.

Во сведочењето пред федералните обвинители, Томас Шмид, поранешен висок функционер во Министерството за финансии и доверлив човек на Курц, го вмеша поранешниот канцелар и неговата Народна партија во наводна шема за злоупотреба на средствата на даночните обврзници за прво да се нарачаат, а потоа да се наместат анкети кои позитивно се одразуваат на младиот политичар.

Наводната манипулација започна кога Курц беше министер за надворешни работи во 2016 година и се натпреваруваше да стане канцелар, цел што тој ја постигна следната година на 31-годишна возраст.

„Го поддржав Курц и Австриската народна партија од Министерството за финансии, користејќи ги ресурсите на министерството за промовирање на напредокот на партијата под Себастијан Курц“, им рече Шмид на обвинителите, според транскриптот. Шмид во тоа време беше највисокиот државен службеник во Министерството за финансии.

Курц негира дека сторил нешто лошо и во средата рече дека Шмид лаже за да ја спаси сопствената кожа.

„Со нетрпение очекувам да докажам дека овие наводи се лажни“, рече Курц, кој сега работи за милијардерот Питер Тиел, во објава на Фејсбук.

Кога деталите за наводната шема излегоа на виделина пред една година, предизвикувајќи ненадејна оставка на Курц, остана нејасно дали обвинителите имаат доволно докази за да се води кривично дело. Лажните анкети за кои станува збор, кои го прикажуваа Курц како силен лидер од доверба на јавноста, се појавија во таблоидот Österreich, за кој иследниците велат дека добиле реклами спонзорирани од владата за возврат. Издавачите на весникот негираат какви било неправилности.

Правните експерти велат дека сега е веројатно гонење на Курц, што ја зголемува можноста тој да се соочи со затворска казна. Поранешниот канцелар се соочува со посебна истрага за наводите дека лажел во сведочењето пред парламентот во 2020 година за неговата улога во планот да го назначи Шмид за шеф на компанијата што управува со акциите на Австрија во поранешни државни претпријатија. Курц негираше директна вмешаност во изборот на работното место, профитабилно назначување во кое Шмид добиваше плата од околу 600.000 евра годишно.

Шмид, кој беше принуден да поднесе оставка минатата година, откако беа објавени деталите за неговата улога зад сцената во политичката машина на Курц, започна тајно да соработува со истрагата за корупција во јуни, во 15 полни дена испрашување со надеж дека ќе постигне спогодба за вина, според обвинителите. Неговото сведочење, кое опфаќа повеќе од 450 страници, беше поднесено пред судот во вторникот.

Иако Курц е најистакнатата личност под истрага во случајот, тој не е сам. Обвинителите за корупција прогонуваат околу 45 поединци – група која вклучува поранешни министри, уредници на таблоиди, истакнати бизнисмени и членови на внатрешниот круг на Курц – поради обвинувања кои се движат од интервенирање во даночните истраги во име на богати поддржувачи до хранење истакнат таблоид со рекламирање во замена за поволно покривање.

Во една од поживописните епизоди под лупа, поранешен министер за финансии се тврди дека се обидел да ја искористи својата канцеларија за да продаде 1.000 шишиња вино што ги произвел на оператор на казино регулиран од владата.

Осомничените кривични дела во тековните истраги вклучуваат измама, поткуп и давање лажно сведочење.

Истрагата на обвинителот започна во 2019 година по т.н. афера „Ибица“, која вклучува видео снимено во тајност на шпанскиот остров во кое се појавува поранешниот вицеканцелар Хајнц-Кристијан Штрахе кој се обидува да продаде влијание на жена за која веруваше дека е внука на руски олигарх, но кој во реалноста бил измамник.

Објавувањето на видеото го принуди Штрахе, тогашниот лидер на екстремно десничарската Партија на слободата, да поднесе оставка и ја собори првата влада на Курц. Меѓутоа, Курц не беше директно вмешан, а неговата Народна партија победи на следните избори, формирајќи нова влада со Зелените.

Младиот австриски премиер, кого многумина во Европа го сметаа за модел за конзервативните политичари ширум континентот, изгледаше посилно од кога било – сè додека властите не го запленија телефонот на Шмид како дел од истрагата за Ибица.

Шмид се обиде да ја избрише неговата содржина, но иследниците успеаја да ги вратат пораките, откопувајќи 300.000 размени на текстови помеѓу поранешниот функционер и голем број соговорници во владата и приватниот сектор, вклучувајќи го Курц и неговите главни соработници.

Многу од разговорите беа повеќе комични отколку скандалозни, вклучително и оној во кој Шмид ја исповеда својата „љубов“ кон Курц.

Сепак, по речиси четири години бомбастични откритија, оставки и други последици предизвикани од содржината на телефонот на Шмид, малкумина сè уште се смеат. Разговорите го кренаа превезот на системот на покровителство во владата на Австрија, чија длабочина ги шокираше дури и најзадлабочените набљудувачи на политиката во земјата.

Одлуката на Шмид да се сврти против својот поранешен идол сугерира дека политичката драма во Австрија е далеку од завршена.

Сегашната влада на Австрија, предводена од Карл Нехамер, исто така од Народната партија, ја загуби поддршката од јавноста, според анкетите, кои ја ставаат партијата на третото место зад Социјалдемократите и Партијата на слободата.

Следните избори не се закажани до есента 2024 година. Дали Народната партија може да издржи толку долго среде напливот откритија околу Курц и неговите другари е друго прашање. (Политико)