Лукашенко – непоузданиот вазал на Путин

Авторитарниот лидер на Белорусија го врза својот опстанок со рускиот претседател Владимир Путин – и тоа ја претвори неговата 9-милионска земја во клучен сојузник на Кремљ во растечката конфронтација со Украина.

Русија има околу 30.000 војници во Белорусија, каде што одржуваат заеднички воени вежби со белоруските сили кои треба да завршат в недела. Тие војници се исто така на само 100 километри северно од Киев.

Во петокот, Александар Лукашенко беше во Москва за да се сретне со Путин, а Лукашенко инсистираше на тоа дека не сака војна. Западот „го плаши целиот свет велејќи дека се подготвуваме да ја нападнеме, опколиме и уништиме Украина. Но, никогаш не сме имале такви планови“, им рече тој на новинарите.

Путин ги нарече разузнавачки извештаи дека Русија е подготвена да ја нападне Украина „лажни вести“.

Но, Лукашенко имаше збор на предупредување.

„Ние не сакаме војна, но ако некој сака, одговорот ќе биде целосно асиметричен. Мислам дека сите во светот го разбираат тоа“, рече тој.

Лукашенко е на власт од 1994 година, а во поголемиот дел од неговото владеење, тој се обидуваше да изведе комплициран политички танц – останувајќи близок сојузник на Русија, а истовремено одржувајќи одредено ниво на контакт со Западот. Но, по лажните претседателски избори во 2020 година и последователните насилни репресии од властите, Лукашенко нема повеќе простор за движење – тој му припаѓа на Путин.

Западните земји воведоа трговски и финансиски санкции, додека Путин постојано ветуваше политичка и економска поддршка на режимот во Минск. За возврат, Белорусија е отворена за руската војска.

Еден ден пред неговото патување во Кремљ, Лукашенко ги разгледа руските и белоруските сили кои спроведуваат вежби и рече дека двете земји заедно ќе одлучат дали да ги признаат сепаратистичките „републики“ поддржани од Русија во источниот украински регион Донбас.

„Ќе обезбедиме каква било поддршка за Русија, и воена и, доколку е потребно, и економска поддршка. Ќе го споделиме последното парче леб со нив и со луѓето кои страдаат во Донбас“, рече тој.

„Она што треба да го направи Киев е да седне на преговарачка маса со претставниците на Донбас и да се договори за политички, воени, економски и хуманитарни мерки за да се стави крај на овој конфликт“, рече Путин по разговорите со Лукашенко. „Колку побрзо се случи ова, толку подобро“.

Лукашенко, исто така, јасно стави до знаење дека претходните уверувања дека руските војници ќе се вратат дома веднаш штом ќе бидат завршени вежбите, можеби нема да се случат. „Ова е наша одлука: да ги повлечеме војниците утре или за еден месец. Тие ќе бидат тука сѐ додека е потребно“.

Во последните денови, военото раководство на Украина се обиде да отвори директни канали за комуникација со Минск за да ги намали тензиите во близина на границата.

„Ако разузнавањето открие движења на оружје со долг дострел или, да речеме, изградба на понтон во близина на нашата граница, можеме да бараме одговори [од Белорусите]“, изјави украинскиот министер за одбрана Олексеј Резников пред украинските пратеници во петокот.

Резников додаде дека Русија распоредила околу 129.000 копнени војници во близина на границите на Украина. „Ние на кој било начин не ја потценуваме заканата, но сепак проценуваме дека веројатноста за голема ескалација е мала“, рече тој.

До пред околу две години, белорускиот диктатор беше важен контакт во ЕУ, а неговите канонади беа повеќе насочени кон Путин. Односот меѓу двајцата владетели беше ладен од 2014 година. Со анексијата на Крим и војната поддржана од Русија во источна Украина, Лукашенко почна да се плаши за суверенитетот на Белорусија. А со тоа и неговата сопствена моќ.

Така, Лукашенко со години се бореше за политички простор. Тој реторички се огради од Русија на Путин, успеа да ги укине речиси сите санкции и понуди да посредува во конфликтот во Украина. Терминот Мински договор и денес сведочи за тоа. Путин, од друга страна, сакаше да постигне поблиски врски со Белорусија и повеќе да ја пополни заедничката унија која беше само на хартија. Но, Лукашенко повторно и повторно успеваше да избегне; тој можеше да си го дозволи тоа сѐ додека се согласува со Западот, кој му даде меѓународен кредит. Сè уште нема заедничка валута, само белоруската рубља, а во Белорусија нема руска воена база што Путин би сакал да ја има. Но, влијанието на Лукашенко значително се намали.

Тој еднаш имаше голем сон. Сонот еден ден да стане шеф на Кремљ. Структурата на сојузната држава можеше да му го овозможи тоа, а на Лукашенко ретко му недостасуваше самодоверба. Тој владее со Белорусија од 1994 година, кога Путин, две години постар од него, само што стана заменик-градоначалник на Санкт Петербург. Тие беа и политички конкуренти, а Лукашенко не можеше да ја оствари својата желба. (Според агенциите)