Фридрих Мерц веќе ги загуби првите адути во преговорите со социјалдемократите

БЕРЛИН – За Фридрих Мерц, најтешкиот дел започнува сега.

Следниот конзервативен канцелар ги започна коалициските разговори со социјалдемократите давајќи им го токму она што партиите на левиот центар отсекогаш го посакувале, постигнувајќи историски договор за ослободување на стотици милијарди евра ново задолжување за зајакнување на германската војска и инфраструктура, вклучително и средства за зелена енергија.

За Мерц, долго време проповедник на фискалната дисциплина, договорот за задолжување беше историски пресврт на политиката – таков што беше лесно да го одобри Социјалдемократската партија (СПД). Но, сега расте притисокот врз Мерц од внатре на неговата конзервативна алијанса за да обезбеди за возврат отстапки за традиционалните десничарски политики, особено за миграцијата и намалувањето на социјалната помош.

Проблемот за Мерц, сепак, е што неговиот фискален пресврт веќе ѝ го даде на СПД она што најмногу го сакаше – што значи дека тој отстапи голем дел од неговата моќ во коалициските преговори.

„Ова е јасен пораз за конзервативците, уште на почетокот на преговорите за [коалицијата]“, рече Јоханес Винкел, водачот на младинската организација на конзервативната алијанса, во радио интервју откако Мерц и СПД го договорија договорот за задолжување. „Прашањето е, се разбира, колкава е цената за оваа голема отстапка во финансиската политика.

Новата ранливост на Мерц на напади од неговото десно крило е особено проблематична за канцеларот кој вети дека ќе ја одвлече својата Христијанско-демократска унија (ЦДУ) надесно, нудејќи го она што тој го гледа како корекција на центризмот на неговата конзервативна претходничка, поранешната канцеларка Ангела Меркел. Но, неговиот потег да склучи договор со СПД и Зелените за трошењето може да се смета за вистински меркеловски.

Екстремно десничарската партија Алтернатива за Германија (АфД) – која треба да стане најголемата германска опозициска партија кога ќе се состане новиот Бундестаг – веќе се обидува да капитализира, прикажувајќи го Мерц како левичар.

„За што всушност се залагате, господине Мерц? рече еден од лидерите на АфД, Тино Хрупала, во парламентот минатата недела. „Досега ја имате вградено mRNA на СПД во вас“.

Клучни точки на расправа

Мерц е под притисок да ги исполни своите предизборни ветувања, особено кога станува збор за миграцијата и намалувањето на социјалните трошоци, за што тој во едно неодамнешно интервју посочи дека е еден од најголемите проблеми.

СПД има суштински несогласувања со него во тие области – и мал поттик да попушти сега кога Мерц веќе им ја даде нивната голема желба за задолжување. За Мерц, другиот клучен проблем е што поради зголемената моќ на радикалните партии од двете страни на политичкиот спектар, тој нема друг остварлив избор за коалиција, бидејќи ја отфрли можноста за владеење со АфД.

Тоа значи дека тој е заглавен со СПД, чии лидери сакаат да го искористат тој факт во своја полза, ветувајќи дека ќе ги заштитат социјалните бенефиции и нивните основни работнички поддржувачи.

„Сакам да разјаснам една работа“, рече Ларс Клингбајл, еден од главните преговарачи на СПД, минатата недела. „Секој што вели модернизација на државата, а всушност значи укинување на правата на вработените, прво прави грешка, а второ, социјалдемократите јасно се против него“.

Меѓутоа, она што се појавува како уште поголема точка на спор е прашање што доминираше во изборната кампања: миграцијата.

Мерц, во неделите пред изборите, звучеше сè построго за миграцијата со цел да ги врати гласачите кои се преселија во АфД. Тој вети дека ќе воведе строга гранична контрола на неговиот прв ден на функцијата и дека ќе ги отфрли сите нерегуларни влезови, вклучително и барателите на азил.

СПД тврди дека тоа ќе го прекрши правото на ЕУ, ќе ги налути соседните земји и ќе ја поткопа европската солидарност во време кога на Германија ѝ треба блокот за да се соочи со американскиот претседател Доналд Трамп за царините. Многумина во СПД, исто така, се против предлогот за одземање на германското државјанство за лицата со втора националност доколку се утврди дека имаат екстремистички или антисемитски ставови, тврдејќи дека политиката неправедно ги таргетира двојните државјани. Филип Турмер, претседател на младинската организација СПД, го нарече предлогот како „апсолутен прекин на зделката“.

Несогласувањата се закануваат да го одложат формирањето на германската коалициска влада во услови на веќе комплицирани разговори, во кои учествуваат 16 групи со 256 преговарачи. Откако првично сугерираше дека разговорите ќе бидат завршени до Велигден, Мерц стана помалку сигурен во таа временска рамка. „Темелноста е пред брзината“, рече тој минатата недела.

„Ќе мораме да спроведеме значителни реформи“, рече новоизбраниот канцелар во телевизиско интервју неодамна. „И тоа ќе биде вистински тест за соработката меѓу конзервативците и СПД“.

Тој додаде дополнителна забелешка на претпазливост.

„Навистина сѐ уште претстојат тешки разговори“. (Политико)