Божик дојде порано: Украинската црква дозволи прослава за прв пат на 25 декември
Во караницата меѓу двете ривалски цркви независната реши да направи чекор и на луѓето да им понуди опција кога би сакале да го слават Божик – на 25 декември или на 7 јануари
Украинските православни верници отсекогаш го прославувале Божик на 7 јануари – но тоа ќе се промени за многумина оваа година, со тоа што Православната црква на Украина (ПЦУ) за прв пат им дозволи на своите конгрегации да го прослават на 25 декември.
Овој потег создава линија на поделба со Русија, која слави на 7 јануари, и веројатно ќе го прошири јазот меѓу двете цркви кои се во спор во Украина.
Во 2018 година, ОЦУ се одвои од слично именуваната Украинска православна црква (УПЦ), која се смета за политички поврзана со Москва и се соочува со јавни барања за нејзино затворање поради обвинувањата дека е жариште на петтоколонаши – односно луѓе кои поддржуваат и тајно им помагаат на непријателите на земјата во која живеат.
Навистина, одлуката на ПЦУ да дозволи промена на празнувањето на Божик на 25 декември (за оние кои сакаат) веќе ја разбесни УОЦ ориентирана кон Русија.
„Ние им даваме на луѓето опција да слават на различен ден“, рече владиката Евстратиј Зорија од ПЦУ во Киев.
Евстратиј изјави за „Политико“ дека постои основа за промена од 2017 година, кога 25 декември стана државен празник во Украина. Многу од приврзаниците на црквата лобираа за оддалечување од јулијанскиот календар, кој го почитува Руската православна црква.
Повиците за промена станаа само погласни по руската инвазија на Украина, што ја натера ПЦУ да им дозволи на своите 7.000 парохии да одржат целосни верски служби на 25 декември, ако сакаат.
Според Евстратиј, веќе пред инвазијата, повеќе од една третина од Украинците сакале да се префрлат на грегоријанскиот календар. „Бројките се веројатно поголеми сега, а ние правиме експеримент за да се обидеме да разбереме што навистина сакаат верниците“, рече тој.
„Не го поместуваме денот на Божиќ“, додаде тој. „Ова ќе биде дополнителен ден на богослужба“, со прослави што се одржуваат во согласност со официјалниот јулијански црковен календар.
Во меѓувреме, црквата „ќе размисли што да прави во иднина, и внимателно ќе набљудуваме колку конгрегации ја користат можноста да слават на 25 декември“, продолжи Евстратиј.
И покрај противењето на Кремљ и Руската православна црква, во 2019 година на ПЦУ ѝ беше доделена црковна независност од цариградскиот патријарх Вартоломеј I – кој се смета за духовен водач на православните верници ширум светот. Неговата одлука го отповика вековниот договор со кој на патријархот во Москва му беше доделена власт над црквата во Украина.
Политичките разлики го поткрепуваат расколот меѓу црквите на доминантно православната нација: западно ориентираните парохии на ПЦУ им понудија поддршка на демонстрантите на Мајдан во 2014 година, кои го соборија Виктор Јанукович, човекот на Москва во Украина. Во последните години, црквата беше силен застапник на украинската државност и суверенитет.
УПЦ, поврзана со Русија, во мај тврдеше дека ја прекинала својата подреденост на московскиот митрополит Кирил, гласен поддржувач на рускиот претседател Владимир Путин – иако малкумина веруваат дека раскрстувањето е искрено. Портпаролот на црквата, митрополитот Климент, ја отфрли како политички трик одлуката на ПЦУ да им дозволи на своите парохии да слават на 25 декември, тврдејќи дека тоа е доказ за тоа како ривалската црква не е религиозна институција, туку политичка организација која сака да ги исполни барањата на владата.
Грегоријанскиот календар беше воведен од папата Григориј во 1582 година; Јулијанскиот календар, воспоставен од Јулиј Цезар, датира од 46 п.н.е. (Политико)