Анти-ЕУ реториката на Трамп стана дел од изборите во Албанија

Зголемениот јаз меѓу Брисел и Вашингтон се заканува да ги засени напорите на Албанија да се приклучи на Европската унија во времето кога се соочува со критични избори.

Јавните и приватните пораки од сојузниците на американскиот претседател Доналд Трамп за идната траекторија на земјата и нејзините планови да ги спроведе клучните економски реформи како дел од нејзината апликација за членство во ЕУ поднесена во 2009 година, се причина за загриженост, според двајца претставници на ЕУ, на кои им беше одобрена анонимност да разговараат со „Политико“ надвор од вообичаените комуникациски канали.

Социјалистичкиот премиер Еди Рама, кој раководи со Албанија од 2013 година, го направи членството во ЕУ до 2030 година клучен дел од неговата кампања пред парламентарните избори на 11 мај. Пиротескниот политичар од левиот центар дури и го претстави исмеваниот ЕУ албански пасош и вети дека граѓаните ќе имаат право да патуваат, студираат и работат низ целиот континент.

Во меѓувреме, конзервативната Демократска партија на Албанија, најголемата опозициска група која е против владата на Рама, го ангажираше поранешниот менаџер на кампањата на Трамп, Крис Ла Чивита во февруари да ја води нејзината политичка стратегија. Партијата водеше протести тврдејќи дека гласањето нема да биде ниту слободно ниту фер поради влијанието на Рама врз институциите во земјата, додека видео платформата ТикТок беше забранета од владата пред гласањето.

Ла Чивита минатиот месец изјави за „Политико“ дека Европејците се „глупави“ и го обвини Рама дека е „марионета на Џорџ Сорос“, повикувајќи се на популарниот екстремно десничарски заговор за милијардерот еврејски финансиер.

Според Ла Чивита, лидерот на Демократската партија Сали Бериша „е вистински пријател на САД и кој успешно ќе работи со претседателот Трамп и САД“, додека политиката на Рама значи дека „Албанија го губи најдоброто. Младите и професионалците си заминуваат“.

Но, прашан од „Политико“ дали американската администрација врши непотребен притисок врз Албанија да го промени својот проевропски курс, Рама во СМС порака напиша дека сугестијата е „ЛАЖНИ ВЕСТИ“.

Трансатлантски неволји

Како дел од процесот на пристапување во ЕУ, балканската нација ќе мора да ги усогласи своите економски правила со Брисел – во време кога Вашингтон ја засилува својата трговска војна со блокот.

Ненси Ван Хорн, вршител на работите во американската амбасада во Албанија, минатата недела беше домаќин на состанок со претставници на Американската стопанска комора и „разговараше како поповолна инвестициска клима може да привлече поголемо американско присуство во локалната економија“, се вели во официјалното соопштение.

Портпаролот на Европската комисија инсистираше на тоа дека, како земја кандидат, Албанија веќе има пристап до „просперитетни“ инвестициски можности.

„Земјите-кандидатки сакаат да ѝ се приклучат на Европската унија затоа што на тоа гледаат најважен и најсигурен начин за обезбедување на сопствен мир, стабилност и долгорочен просперитет. На крајот на краиштата, секоја земја треба да одлучи за својата иднина и по кој пат сака да оди“, рече претставникот.

Клучните реформи како дел од процесот на пристапување во ЕУ „исто така придонесуваат за создавање стабилен и предвидлив економски и правен систем кој е поволен за привлекување странски инвестиции“, додаде портпаролот.

Највисокиот дипломат на ЕУ, Каја Калас, имаше разговори со Рама претходно овој месец во главниот град Тирана. „Од витално значење е да се одржи високото темпо на реформите. А исто така разбирам дека реформите се секогаш доста тешки“, рече таа. „Иднината на Албанија е во Европската унија.

Според Ивана Страднер, експерт за странско мешање на Балканот и научен соработник во Фондацијата за одбрана на демократиите, не би било изненадувачки ако некои со врски со Белата куќа се обидат да ги предупредат потенцијалните земји-членки да не се приклучат на ЕУ, имајќи предвид дека претседателот Трамп тврди дека блокот постои „за да ги зафркне САД“ во трговијата.

Сепак, додаде таа, администрацијата ќе биде подобро „целосно да го поддржи пристапот на Албанија во ЕУ бидејќи тоа ќе придонесе за владеењето на правото во земјата и ќе ги заштити американските инвестиции и бизниси во југоисточна Европа“.

Сепак, Крешник Чолаку, пратеник од Демократската партија, кој работи во албанската парламентарна комисија за надворешни и европски прашања, инсистираше на тоа дека одлуката за ангажирање на поранешниот службеник на Трамп покажа само дека „нашиот однос со САД е нормализиран и зајакнат“.

Тој негираше дека какви било „релевантни личности“ од неговата фракција разговарале со Вашингтон за повлекување од пристапните преговори.

„Не можете да поставите цена за интеграцијата на Албанија во ЕУ. Членството е цврста 34-годишна аспирација за земјата и е суштински поврзана со нашиот идентитет“, додаде тој. (Политико)