Зошто поскапува кафето во Србија
Омилениот топол пијалок кај Србите, кафето, дефинитивно ќе поскапи од 1 јули, но за колку? Првичните информации кои се појавија навестуваа поскапување за околу 50 отсто, а по неколку дена се зборуваше за поскапување и до 20 отсто, во зависност од брендот на кафето.
Тоа би значело дека во најлош случај 100 грама домашно кафе од 1 јули би можело да поскапи за околу 100 динари, додека во ова поумерено сценарио поскапувањето може да биде и до 40 динари за 100 грама кафе. За народ кој годишно троши 4,5 килограми од оваа суровина по глава на жител, ова е голема вест, пишува Блиц.
Сè уште нема официјална потврда колку всушност ќе поскапи кафето во Србија, од производителот, но со оглед на тоа дека тоа е омилен пијалок, приказната за новите цени на кафето брзо се проширија, па ресорниот министер Томислав Момировиќ, истакна дека државата ќе го следи развојот на состојбите и на локално и на глобално ниво.
Пазарот на кафе во Србија е во рацете на една компанија, „Атлантик Груп“. Со завршената аквизиција на „Страус Адриатик“ во февруари годинава, „Атлантик“ има доминантен удел на пазарот на мелено кафе (околу 75 отсто според проценките). Така тие го диктираат темпото.
Како што велат за „Блиц Бизнис“ од оваа компанија, „генерално кажано, продолжуваме да работиме во средина на високи цени на суровини и услуги, кај кафето главно поради послабата реколта, логистичките проблеми со пристигнувањето на бродовите, мала достапност на кафе на лице место, вклучување на средства на берзите“.
Напоменуваат дека со арабика поконкретно, поради логистичките проблеми со доцната испорака на кафе од Бразил од крајот на минатата година, средствата го искористиле тој недостаток и го подигнале нивото на берзата, а со тоа и цената на арабика на високо ниво.
– Во случајот на робуста, тука е и предизвикот за недоволна достапност во 2024 година поради неповолните временски услови во земјите на потекло (двете најголеми потекло – Виетнам и Индонезија – не успеаја да соберат поради неповолните временски услови) и проблемот со високите цени поради предизвиците во транспортот (напади на транзитни бродови, продолжено време на транзит за двојно или повеќе) и последователно повисоки цени, тврдат од „Атлантик“.
Цената на суровото кафе во просечна година, според податоците на Trading Economics, во светот се намалила за околу 20 отсто (на некои берзи и над 60 отсто).
Како што напоменуваат, иако е невозможно да се анулираат овие движења на светските берзи преку внатрешно штедење, компанијата се погрижила товарот од поскапувањата во целиот синџир да не се префрли на потрошувачот, дури и ако не за најголемиот дел.
– Нашиот пристап е видлив и од финансиските извештаи на Атлантик Група, каде евидентно е дека низ континуитетот на кризи зад нас, се обидовме да ги заштитиме нашите потрошувачи од драматично зголемување на цените на сметка на сопствената профитабилност, заклучуваат оттаму.
Ресорниот министер Томислав Момировиќ одговарајќи на прашањата на ТВ Блиц во врска со поскапувањето во продавниците за 50 отсто, потврди дека кризата ги тресе синџирите за снабдување со кафе во светот.
– Живееме во конкретни времиња, не живееме во редовни времиња. Живееме во непосредна воена средина, рече Момировиќ и додаде дека цената на кафето денес е меѓу 150 и 190 динари за 100 грама и дека министерството ќе ја следи состојбата.
-Државата будно ќе следи дали овие предизвици на светскиот пазар ќе ги користат малопродажните синџири за заеднички да ги зголемат цените. Секако дека нема да го дозволиме тоа. Не можеме да ги игнорираме објективните околности. Ова е пазарна економија. Не се враќаме во минатото, заврши Момировиќ.