Враќањето на Владимир Путин во Кремљ

Кога Путин се врати како претседател по четирите години попминати како премиер тој веќе имаше идеологија, олицетворение на мистичната судбина на големата сила на Русија и сите ограничувања беа исклучени

На 7 мај 2012 година, додека поздравот со 30 топови одекнуваше над Москва и полицајците за немири во маскирни униформи ги потиснуваа демонстрантите, г-дин Путин се врати на руското претседателство. Сè повеќе убеден во западната перфидност и декаденција, тој во многу аспекти беше променет човек.

Избувнувањето на големите улични протести пет месеци претходно, на кои демонстрантите носеа знаци на кои пишуваше „Путин е крадец“, го зацврсти неговото уверување дека Соединетите Држави се решени да воведат обоена револуција во Русија. Демонстрациите избувнаа по парламентарните избори во декември 2011 година, кои нашироко беа сметани за фалсификат од домашните и меѓународните набљудувачи. Немирите на крајот беа задушени.

Г-дин Путин ја обвини тогашната државна секретарка Хилари Клинтон дека е главниот поттикнувач. „Таа им даде тон на некои актери во нашата земја и им даде сигнал“, рече тој. Г-ѓа Клинтон возврати дека, во согласност со американските вредности, „изразивме загриженост што мислиме дека е основана за спроведувањето на изборите“.

Толку од обидите на администрацијата на Обама за „ресетирање“ на односите со Русија во текот на четирите години што поблагиот г-дин Медведев, кој отсекогаш му припаѓаше на Путин, ги помина на функцијата.

Сепак, идејата дека г-дин Путин претставува каква било сериозна закана за американските интереси беше во голема мера отфрлена во Вашингтон фокусиран на поразување на Ал Каеда. Откако гувернерот Мит Ромни изјави дека најголемата геополитичка закана со која се соочуваат САД е Русија, тој беше исмеан од претседателот Обама.

„Студената војна е завршена веќе 20 години“, рече г-дин Обама преку презирни упатства за време на претседателската дебата во 2012 година.

Русија, под американски притисок, беше воздржана при гласањето во Советот за безбедност на Обединетите нации во 2011 година за воена интервенција во Либија, која ги овласти „сите неопходни мерки“ за заштита на цивилите. Кога оваа мисија, според перцепцијата на г-дин Путин, се претвори во потрага по соборување на полковникот Моамер ел Гадафи, кој беше убиен од либиските сили, рускиот претседател беше бесен. Ова беше уште една потврда за меѓународното беззаконие на Америка.

Нешто друго беше на масата. „Беше прогонуван од бруталното соборување на Гадафи“, рече Марк Медиш, кој беше висок директор за руски, украински и евроазиски прашања во Националниот совет за безбедност за време на претседателствувањето на Клинтон. „Ми беше кажано дека тој ги репродуцира видеата повторно и повторно“. Елиминацијата на диктаторот ја чувствуваше лично.

Мишел Дукло, поранешен француски амбасадор во Сирија и сега специјален советник на Институтот Монтењ во Париз, го става дефинитивниот „избор за реполаризација“ на г-дин Путин во 2012 година. Кина се крена, нудејќи нови стратешки опции. „Тој се увери дека Западот е во опаѓање по финансиската криза во 2008 година“, рече г-дин Дукло. „Патот напред сега беше конфронтација“.

Во овој судир, г-дин Путин се вооружи со културни и религиозни засилувања. Тој се сметаше себеси за мачо олицетворение на конзервативните православни христијански вредности против нерелигиозното прифаќање на истополовите бракови на Западот, радикалниот феминизам, хомосексуалноста, масовната имиграција и другите манифестации на „декаденција“.

Соединетите Држави и нивните сојузници, според зборовите на г-дин Путин, имаа намера да ги глобализираат овие субверзивни вредности под закрила на промоција на демократијата и човековите права. Света Русија би застанала против оваа опасна хомогенизација. Путинизмот, како што сега беше обновен, се спротивстави на безбожниот и инсинуирачки Запад. Москва повторно имаше идеологија. Тоа беше еден конзервативниот отпор и им се допадна на десничарските лидери низ Европа и пошироко.

Франсоа Оланд: „Одлуката на Обама да не ја бомбардира Сирија беше одлучувачко за следните политики на Путин. Тоа беше одлучувачки за американскиот кредибилитет и тоа имаше последици. После тоа Путин го сметаше Обама за слаб“

Исто така, се чини, беше одраз на нешто повеќе. Кога, во документарецот за Оливер Стоун, г-дин Путин е прашан дали некогаш има „лоши денови“, неговиот одговор е: „Јас не сум жена, па немам лоши денови“. Малку притиснат од генерално почитуваниот господин Стоун, рускиот претседател размислува: „Тоа е само природата на нештата“.

Подоцна, господинот Стоун прашува за хомосексуалците и војската. „Ако се туширате во подморница со маж и знаете дека е геј, дали имате проблем со тоа?“ Г-дин Путин одговара: „Па, претпочитам да не одам на туш со него. Зошто да го провоцирате? Но, знаете, јас сум мајстор во џудо“.

Ова, очигледно, требаше да биде шега.

Но, господинот Путин не се шегуваше со неговиот конзервативен предизвик кон западната култура. Тоа му овозможи да развие сопствена поддршка во Европа меѓу тврдодесните партии како Францускиот национален собир, поранешен Национален фронт, кој доби заем од руска банка. Автократскиот национализам ја оживеа својата привлечност, предизвикувајќи го демократскиот либерализам што рускиот лидер ќе го прогласи за „застарен“ во 2019 година.

Голем број фашистички или националистички писатели и историчари со мистични идеи за руската судбина и судбина, меѓу кои најистакнат е Иван Илјин, сè повеќе влијаеја на размислувањето на г. Путин. Илјин го гледаше рускиот војник како „волја, сила и чест на руската држава“ и напиша: „Мојата молитва е како меч. А мојот меч е како молитва“. Г-дин Путин честопати го цитираше.

„Кога Путин се врати во Кремљ, тој имаше идеологија, духовно покритие за неговата клептократија“, рече г-дин Тимоти Снајдер, историчар. „Русија сега се протега колку и да одлучи нејзиниот лидер. Се работи за вечна Русија, спој од последните 1.000 години. Украина е наша, секогаш наша, затоа што Господ така вели и заборавете на фактите“.

Кога г-дин Путин отпатува во Киев во јули 2013 година, во посета на одбележувањето на 1.025-годишнината од преобраќањето во христијанството на принцот Владимир од Киевска Русија, тој вети дека ќе ја заштити „нашата заедничка татковина, Велика Русија“. Подоцна тој ќе постави статуа на Владимир пред Кремљ.

Меѓутоа, за Украина, таквата руска „заштита“ стана нешто повеќе од тенко прикриена закана, без оглед на обемните културни, јазични и семејни врски меѓу двете земји.

„Полска беше многупати нападната од Русија“, вели г. Радек Сикорски, поранешен полски министер за надворешни работи. „Но запомнете, Русија никогаш не напаѓа. Таа само им помага на загрозените малцинства што зборуваат руски“.

22-годишниот лак на практикувањето на власта на Путин на многу начини е студија за растечката дрскост. Со намерата на почетокот да го воспостави редот во Русија и да стекне меѓународна почит – особено на Запад – тој се увери дека Русија богата со приходи од нафта и ново високотехнолошко вооружување може да го наруши светот, да распореди воена сила и да наиде на слаб отпор.

„Моќта, за Русите, е оружјето. Тоа не е економијата“, рече г-ѓа Берман, поранешната француска амбасадорка, која внимателно ја следеше постојаната милитаризација на руското општество од г-дин Путин за време на нејзиниот престој во Москва. Таа беше особено импресионирана од грандиозниот видео приказ на напредно нуклеарно и хиперсонично оружје со кое претседаваше претседателот во обраќањето до нацијата во март 2018 година.

„Никој не нѐ слушаше“, изјави Путин. „Слушајте нѐ сега“. Тој исто така рече: „Напорите да се задржи Русија не успеаја“.

Ако г-дин Путин беше, како што сега се чинеше дека верува, олицетворение на мистичната судбина на големата сила на Русија, сите ограничувања беа исклучени. „Кога првпат го сретнав, мораше малку да се наведнеш за да разбереш што зборува“, рече г-ѓа Кондолиза Рајс, поранешна државна секретарка. „Го видов Путин како се менува од малку срамежлив, прилично срамежлив, до арогантен, а сега мегаломански“.

Важен момент во овој развој се чини дека дојде со одлуката на г-дин Обама во последен момент во 2013 година да не ја бомбардира Сирија, откако Башар ал Асад, сирискиот претседател, ја премина американската „црвена линија“ против употребата на хемиско оружје. Наместо тоа, г-дин Обама го однесе случајот за војна пред неволниот Конгрес, и под долготрајната американска закана и притисок од Москва, г-дин Асад се согласи на уништување на оружјето.

Се чини дека двоумењето оставило впечаток на г-дин Путин. „Мислам дека беше одлучувачко“, рече г. Франсоа Оланд, поранешниот француски претседател, кој ги подготви воените авиони да учествуваат во планираниот воен напад. „Одлучувачки за американскиот кредибилитет и тоа имаше последици. После тоа, верувам, господинот Путин го сметаше Обама за слаб“.

Секако, г-дин Путин брзо ги зголеми своите напори за проширување на руската моќ.

Украина го изврши непростливото со соборувањето на својот лидер поддржан од Москва во крвавиот народен бунт во февруари 2014 година, и со тоа де факто отфрлајќи ги омаловажувањата на Путин од повеќе милијарди долари да се приклучи на неговата Евроазиска унија наместо да продолжи со договор за асоцијација со Европската унија. Ова за г-дин Путин, беше реалност на проголтаното сениште на обоената револуција. Тоа беше, инсистираше тој, „државен удар“ поддржан од Америка.

Следеше анексијата на Крим од г-дин Путин и оркестрацијата на воениот конфликт во источна Украина, кој создаде два отцепени региони поддржани од Русија. (Продолжува)