„Враќање на бандитизмот“: Руската автомобилска индустрија на колена поради санкциите

Срцето на Елдар Гаџиев потона кога еден ден во април го слушнал шушкањето од моторот на неговата Шкода. Гаџиев, кој поседува флота од четири автомобили кои ги изнајмува како такси во Москва, знаел дека тоа е ужасно и скапо време за дефект.

Цените за резервните делови, дури и да ги најдете, излегоа од контрола откако Владимир Путин нареди инвазија на Украина два месеци претходно. „Сфатив дека сум во лоша ситуација“, рече тој. „Мислев: поправките ќе чинат колку и автомобилот“.

Дилерите беа бескорисни, рече тој. Неговата продавница за автоделови му кажала дека листата на чекање е долга со месеци, време што тој не може да си го дозволи да го поправи возилото.

Така, тој се обиде да постира на јавен чет. Тогаш неговиот телефон почна да „експлодира“, рече тој. Тој доби десетици повици, некои од груби „дилери“ кои му понудија да се сретнат или му даваа нејасни ветувања дека ќе ги набават деловите што му се потребни.

„Тоа е целосна шпекулација“, рече тој. „Веќе нема резервни делови. Значи, цените се или превисоки, па ќе можете да го [фрлите] автомобилот или мислите: дали е ова нелегално?

Тој се сомневаше дека многу од деловите што му биле понудени се украдени. „Тоа е враќање на бандитизмот“, додаде тој.

Малку сектори на руската економија повеќе го чувствуваат оптоварувањето на речиси целосната изолација на земјата отколку автомобилската индустрија, каде што делови за нови и користени возила се дефицитарни.

Гаџиев рече дека на крајот платил осум пати повеќе од старата цена за неговите поправки. Други велат дека цените скокнале десет пати.

Алексеј Атапов, сопственик на фирма за поправка на автомобили, рече: „Ние сме во прилично тажна ситуација во однос на поправка и одржување на автомобили во Москва. Централните магацини се затворија на крајот на февруари, а не ни ги дадоа ни прилагодените делови. Ги вратиле парите и сите делови ги вратиле во странство.

Поради таквите скокови на стапките, тие едноставно ги прекинаа сите активности. Централните магацини ни се сѐ. Две недели по 24 февруари [денот на инвазијата], шпекулациите за автомобилски делови го достигнаа својот врв. Нешто што би чинело 900 рубли (14,8 евра) би чинело 7.000-7.500 рубли (115-123 евра). Оригиналното автомобилско масло би чинело 12.000 (20 евра) наместо 1.200“.

Додека руската влада ја промовираше својата политика за замена на увозот и „паралелен увоз“, кои им овозможуваат на увозниците да ги игнорираат забраните за испраќање резервни делови во Русија, планот едвај почна да се применува и веројатно нема наскоро да ја стигне побарувачка, рекоа аналитичарите. Во меѓувреме, анегдотски докази сугерираат дека фалсификуваните и украдените делови го преплавуваат пазарот.

Пазарот се обидува да се прилагоди. Wildberries, руски онлајн трговец на мало, додаде автомобилски делови вклучувајќи мотори, системи за гориво, менувачи, делови за шасија и други, објави компанијата.

Но, во моментов, играчите на пазарот велат дека залихите се исцрпени. „Сите замени истрчаа многу брзо“, рече Атапов.

Недостигот влијае и на новите автомобили. „Автоваз“, најголемиот руски производител на автомобили, најави дополнителна недела отпуст за работниците поради недостиг на странски делови, особено полупроводници. Продажбата на автомобили во Русија падна за 83,5% во мај, објави во понеделникот Асоцијацијата на европски бизниси (AEB), а цените на новите автомобили се зголемија во просек за 50%.

Новата „лада грантас“ што ја произведува „Автоваз“ нема да има клучни безбедносни карактеристики, вклучително и антиблокирачки системи за сопирање и воздушни перничиња, како и ограничувања за емисиите и сателитски системи за навигација.

Ситуацијата може да биде уште позагрижувачка во руската воздухопловна индустрија, каде авиокомпаниите ги канибализираат своите флоти за делови додека бараат нови извори за увоз што можат да ги најдат.

„Главниот проблем е што услужните компании, фирмите кои ги сервисираат и сертифицираат „ербасите“ и „боинзите“ и им делат документи што им дозволуваат на авионите да летаат до Европа, повеќе не смеат да ги даваат овие документи“, рече висок извршен директор на „Сухој суперџет“. „Почнавме да канибализираме некои авиони, користејќи делови од неколку постари за да ги одржиме новите“.

Еден пилот кој редовно ги покриваше летовите до Велика Британија и другите европски дестинации за неговата авиокомпанија, напиша дека ситуацијата е „заебана“, додавајќи дека чувствува оти неговата компанија ги игнорира безбедносните грижи што пилотите ги поставуваат на редовна основа.

„Решението е или паралелен увоз или владата ќе мора брзо да направи чекори кон изградба на руски авиони“, рече менаџерот на „Сухој“. „Ѝ давам на руската авијација една година ако ништо не се промени“.

Максим Пирков, пилот на руската авиокомпанија „Нордвинд ерлајнс“, објави фотографија од московскиот аеродром „Шереметјево“ на која се прикажани неодамна изнајмените „777“ на компанијата паркирани на пистата „чекаат подобри времиња, се разбира, ако дојдат“.

Тој напиша: „Според моите информации, некои [руски] авиокомпании во нивните магацини имаат доволно тркала и влошки за уште еден месец максимум. Изгледа дека ќе треба да бараме некој начин на црниот пазар за резервни делови. Еј Кинези! Овде!“ (Гардијан)