(Во живо) Кој ќе ја добие Нобеловата награда за литература?

Нобеловата награда за литература ќе биде објавена денеска, а победникот ќе се придружи на славната листа на лауреати, меѓу кои се Ернест Хемингвеј, Тони Морисон и Казуо Ишигуро.

Нобеловата награда за литература се доделува од страна на Нобеловиот комитет на Шведската академија 117 пати на вкупно 121 победник. Минатогодишната награда ја освои јужнокорејската авторка Хан Канг за нејзиното дело за кое комитетот рече дека „се соочува со историски трауми и ја разоткрива кревкоста на човечкиот живот“.

Наградата за литература е четврта што ќе биде објавена оваа недела, по Нобеловите награди за медицина, физика и хемија во 2025 година.

Што велат обложувалниците?

На обложувалницата NicerOdds, австралискиот писател Џералд Марн е суверено на првото место. Долго време се зборува дека тој ќе ја добие Нобеловата награда, а последните три години беше меѓу првите тројца кандидати, додека „Њујорк тајмс“ го претставува како „најголемиот жив писател на англиски јазик за кој повеќето луѓе никогаш не слушнале“. Се чини дека обложувалниците малку се заморија од Џанг Сјуе, кој е главен кандидат во последните години. Кинескиот писател кој се споредува со Франц Кафка сега не е ниту меѓу петте главни фаворити за Нобеловата награда за литература.

Од Ружди до Роулинг

Салман Ружди, Изабел Аљенде, Људмила Уличка, Стивен Кинг се наоѓаат на листите за обложување оваа година. Обложувалниците го „заокружија“ и името на рускиот писател Владимир Сорокин, Џоана Роулинг, Дејвид Гросман…

Канадската поетеса, писателка, есеистка Маргарет Атвуд значително падна на листата оваа година, додека австралиската писателка Алексис Рајт, која ја истражува абориџинската историја и митологија, одеднаш се појави на врвот на листата за обложување. Меѓу фаворитите е и минатогодишната добитничка на Пулицеровата награда, Мексиканката Кристина Ривера Гарзе, која досега воопшто не се појави во квотите, што многумина го толкуваат како „некој нешто знае“. Унгарскиот писател и сценарист Ласло Краснахоркаи, со својата темна и меланхолична проза, е сè уште таму, како и еден од најпознатите јапонски писатели, Харуки Мураками, кој е „вечен кандидат“ веќе деценија и пол. Сепак, Шведската академија упорно го одложува судбоносниот ден. Меѓу кандидатите со помали, но постоечки шанси, повторно е американскиот музичар Пол Сајмон, кој доживеа голем успех како член на дуетот „Сајмон и Гарфанкел“, што многумина го гледаат како убав, но нереален одек на одлуката „Нобеловата“ награда во 2016 година да му се додели на Боб Дилан. Британските обложувалници го ставаат покрај Дилан.

Изборот е обвиен во тајност – номинациите остануваат запечатени 50 години.

Но, не постои формула што сигурно би предвидела кого ќе го награди Академијата. Обложувалниците во Лондон и Стокхолм ја разгоруваат имагинацијата и желбата за предвидувања со своите табели, но исто како и самите наградувани книги, резултатот често е надвор од правилата и во сферата на чудата. Ова го потврдува и минатогодишниот избор на јужнокорејската писателка Хан Канг, со оглед на тоа што обложувалниците ѝ доделија квота од дури 33/1. Таа, сепак, стана првата Азијка и 18-та жена што ја освои оваа престижна награда.

Победникот на Нобеловата награда за мир ќе биде објавен во петок. 

Нобеловата награда за економски науки, ќе биде објавена во понеделник.

Церемониите за доделување на Нобеловите награди се одржуваат на 10 декември, годишнината од смртта на Алфред Нобел во 1896 година. Нобел бил богат шведски индустријалец и пронаоѓач на динамитот, кој ги основал наградите.

Секоја награда носи награда од 11 милиони шведски круни (речиси 1,2 милиони долари), а победниците добиваат и 18-каратен златен медал и диплома.