Во ноември ќе се знае дали Израел ќе учествува на Евросонг 2026 во Виена

Цирих– Дали ќе му биде дозволено на Израел да учествува на Евровизискиот натпревар за песна во 2026 година?

По повиците земјата да биде исклучена поради војната во Газа, одговорот на прашањето ќе биде даден во ноември.

Европската радиодифузна унија (ЕБУ), која го организира настанот, потврди дека ќе им дозволи на своите 68 членови „да гласаат за учеството на Евровизискиот натпревар за песна во 2026 година“, со одржување дигитално генерално собрание на почетокот на ноември.

„Со оглед на тоа што Унијата никогаш порано не се соочила со ваква поделена ситуација, Одборот се согласи дека ова прашање заслужува „поширока демократска основа за одлука“, изјави претседателката на ЕБУ, Делфин Ерноте-Цунчи, во писмо испратено до членовите на радиодифузната унија, за кое првпат објави австрискиот весник Кронен Цајтунг.

ЕБУ подоцна разјасни за новинската агенција Ројтерс дека гласањето е за учеството на израелскиот јавен радиодифузер, КАН.

Кан, израелскиот радиодифузер, напиша на X дека се надева дека натпреварот „ќе продолжи да го одржува својот културен и неполитички идентитет“.

„Потенцијалната дисквалификација на израелскиот јавен радиодифузер КАН – еден од долгогодишните, популарни и успешни учесници на натпреварот – би била особено загрижувачка додека се приближуваме кон 70-тото издание на натпреварот за песна, кој беше основан како симбол на единство, солидарност и другарство“, додаде радиодифузерот.

Дали повеќето земји се за или против учеството на Израел?

Додека КАН тврди дека за таква одлука ќе биде потребно исклучително мнозинство од 75% од Генералното собрание, портпаролот на ЕБУ, Дејв Гудман, изјави дека „апсолутно мнозинство“ во гласањето би дозволило исклучување да се „усвои“. Затоа, ако 35 или повеќе членови гласаат за тоа Израел да не учествува, земјата ќе биде исклучена од натпреварот.

Досега, Шпанија, Ирска, Холандија, Словенија и Исланд официјално објавија дека ќе го бојкотираат настанот доколку Израел учествува, додека земји како Германија и Австрија го поддржуваат останувањето на Израел.

Австрија, земјата домаќин на изданието во 2026 година, ги критикуваше повиците за бојкот како „глупави и бесмислени“, додека германскиот министер за култура, Волфрам Вајмер, рече дека „денес исклучувањето на Израел… го претвора прославата на разбирањето меѓу народите во трибунал“.

Новинарот Даниел Келер, кој опширно известуваше за Евровизискиот натпревар за Радио Бремен и АРД, е скептичен дека мнозинството членови на ЕБУ ќе гласаат против учеството на Израел. „Многу земји учеснички не зазедоа јасен став за или против учеството на Израел. Досега, само неколку службени лица ги искажаа своите ставови“, изјави Келер за ДВ. „Ако мнозинството членови на ЕБУ гласаат за израелски пејач кој ќе настапи на сцената на Евровизија – што дефинитивно можам да го видам – ​​тоа може да доведе до помалку земји учеснички во Виена. На пример, Шпанија и Ирска јасно изјавија дека не би сакале да учествуваат под такви околности“.

„Една од најголемите кризи“ во историјата на Евровизија

За Дин Вулетиќ, друг експерт за историјата на натпреварот за песна, „Ова е една од најголемите кризи со кои се соочила Евровизија бидејќи има потенцијал навистина да ги зацементира поделбите во организацијата“, изјави тој за новинската агенција АП.

И во минатото имало исклучувања, истакна Вулетиќ, вклучително и на поранешна Југославија во раните 1990-ти – поради санкциите на Обединетите нации додека беснееше војната на Балканот – и понеодамна оние на Белорусија во 2021 година поради репресијата врз медиумските слободи и Русија во 2022 година поради нејзината целосна војна во Украина.

Но, во споредба со одлуката со која се соочуваат организаторите на настанот сега, случаите на Белорусија и Русија не предизвикаа „толку силни поделби во рамките на ЕБУ“, додаде Вулетиќ.

Во септември, Комисијата за истрага на Обединетите нации заклучи дека Израел извршил геноцид во Газа, обвинувања што Израел жестоко ги отфрла.

Веќе имаше протести против учеството на Израел во натпреварот поради војната во Газа за време на последните два настани.

И покрај контроверзиите околу настапот на израелскиот кандидат, Јувал Рафаел, уметникот го обезбеди второто место во генералниот пласман и првото место според гласањето на публиката на натпреварот во 2025 година во Базел. Џеј-Џеј од Австрија го освои првото место, и како резултат на тоа, Евровизискиот натпревар за песна во 2026 година ќе се одржи во Виена.