Во Бугарија недостасува свест за малцинските права, оценува Стразбур

И покрај одредени позитивни движења во законодавството,  може да се забележи недоволен напредок во спроведувањето на претходните препораки за да се обезбеди ефективен пристап до правата на малцинствата, наведува Советодавниот комитет на Советот на Европа за спроведувањето на  Рамковната конвенција за заштита на националните малцинства. Она што паѓа во очи дека во неа воопшто не се споменуваат правата на македонското малцинство иако има 16 пресуди за Судот за човекови права за прекршување на нивните права, што покажува дека ова тело на друг начин го третира ова политичко прашање, бидејќи не се работи за права туку за признавање.

Во оценката Комитетот дава препораки до бугарските власти да ги промовираат културите и јазиците на националните малцинства, да негуваат доверба и меѓусебно почитување, како и да ја подобрат состојбата на ромското малцинство .

Меѓу позитивните случувања забележани во Бугарија, мислењето го наведува развојот на законодавството за борба против говорот на омраза и криминалот од омраза, напорите во однос на пристапот до образование кои резултирале со повисоки стапки на посетеност на ромските деца и постепено намалување на бројот на рано напуштање, како и мерките за јавно здравје кои позитивно влијаат на пристапот на Ромите до здравствена заштита, особено континуираната поддршка за ромските здравствени медијатори што е за пофалба. 

„Сепак, политичката нестабилност во земјата од 2020 година директно и негативно влијаеше на севкупното спроведување на правата на припадниците на националните малцинства. Недостасува свест за малцинските права како составен дел на човековите права и потребни се напори за борба против предрасудите и стереотипите поврзани со малцинствата. Ромите сè уште се соочуваат со многу пречки, вклучително и антициганизам, принудни иселувања, несоодветно домување, невработеност (особено кај жените), севкупна здравствена состојба и недостаток на документи за идентификација, што ја попречува нивната целосна еднаквост и вклучување во бугарското општество. Финансирањето на културните активности останува многу ограничено. Освен правото два часа неделно да се учи „мајчинот јазик“ на основното образование, нема други можности за учење на малцинските јазици на училиште“, стои во оценката.

Како препорака за итна акција, Советодавниот комитет ги повикува властите да обезбедат доволно, наменски и одржливо долгорочно основно финансирање за зачувување и промовирање на културите и идентитетите на лицата кои припаѓаат на националните малцинства, со посебен фокус на нумерички помалите.

„Мора да се преземат дополнителни конкретни чекори за подобрување на знаењето кај мнозинското население за бугарските национални малцинства со цел да се прифатат како составен и ценет дел од бугарското општество. Сè уште се потребни активни напори од страна на властите за борба против предрасудите и стереотипите на малцинствата, вклучително и преку систематска обука на полицијата за спречување на насилството врз Ромите од страна на полицијата и обезбедување на темелна и независна истрага за сите случаи на полициско насилство врз Ромите.

Стамбената состојба на Ромите треба да се подобри, вклучително и преку гарантирање на нивниот пристап до вода за пиење и електрична енергија, како и до сите други јавни услуги. Треба да се обезбедат безбедни услови за живеење, имајќи ги предвид и ризиците од отсуството на правна сигурност на владеењето, и да се обезбеди соодветно алтернативно сместување во случаи на уривање на ромски населби. Ваквите уривања треба да бидат последно средство и треба да ги почитуваат основните принципи на владеење на правото.

Советодавниот комитет, исто така, ги повикува властите да го промовираат учењето на јазиците на малцинствата. Нивото на побарувачка за настава на турски, ромски, ерменски и хебрејски јазици во областите каде што живеат во значителен број лицата на овие малцинства треба редовно да се оценува и да се обезбеди континуитет на наставата на овие и другите јазици на малцинствата од предучилишното до високото образование. . Треба да се поттикне производството на образовни материјали на јазиците на малцинствата и да се воведе обука на наставници на универзитетско ниво, особено на ромски.

Други препораки вклучуваат употреба на јазиците на малцинствата во контактите со администрацијата и за време на изборните кампањи, како и потребата да се обезбеди тековно и ефективно учество на лицата кои припаѓаат на националните малцинства во процесите на донесување одлуки“, стои во оценката на Стразбур.