Психолог открива зошто сакаме да чувствуваме страв: Од луда железница до хорор филмови и опседнати куќи


Од тобогани, луда железница и екстремни спортови до страшни филмови и опседнети куќи, многумина од нас сакаат да се почувствуваат страв.

Срцето ни чука, дланките ни се потат, мускулите ни се напнати, стомакот ни е во грч и кожата ни боцка, а сепак поради некоја причина уживаме во тоа.

Некои од најдолгите ТВ емисии се за застрашувачки сериски убијци, а милиони луѓе се собираат во забавните паркови за да бидат фрлени наопаку и да висат во воздух.

Зошто сакаме да чувствуваме страв? Според психологот Малколм Шофилд, сето тоа се сведува на еволуцијата, биологијата и општеството.

Имено, нашиот биолошки одговор на чувството на страв, познато како борба, инстинктивно се развивал во текот на илјадници години со цел да нè подготви за ситуации опасни по живот.

Иако историски можеби станува збор за тигри со остри заби, денес заканите се многу помали, но нашиот биолошки одговор сè уште постои. Постои и аргумент дека поп-културата нè условува да мислиме дека мора да се соочиме со опасност за да изгледаме силни.

Тука е и напливот на адреналин што го доживуваме кога сме во паника, што може да се развие во зависност. Сите овие фактори заедно значат дека соочувањето со стравот и заминувањето од некој настан неповредено ни носи нам и на нашите умови големо чувство на задоволство – барем за некои од нас.

Гледајќи хорор филм или влегувајќи во опседната куќа, допираме длабоко вкоренети човечки инстинкти и го надминуваме стравот пред нас.

Ова подоцна го поттикнува мозокот да ги ослободи чувствата на добра волја како начин да нѐ награди за преживувањето. Сепак, премногу уживање во опасност, особено кога е реална, може да укаже на психопатија и екстремно однесување на ризик.

Стравот од заштитна мрежа е во ред, но ако се најдете во потенцијално смртоносни ситуации за да бидете исплашени, тоа може да укаже на нешто потемно, рече д-р Шофилд, предавач на Универзитетот во Дерби.

Овде тој оди понатаму во науката што стои зад стравот и што може да открие премногу уживање за нашите личности и ментални состојби.

Зошто уживаме во стравот?

Д-р Шофилд, кој е специјализиран за паранормални верувања, религиозни верувања и духовност, вели дека има неколку причини, но сѐ зависи од тоа колку е „реална“ ситуацијата во однос на нашето ниво на уживање.

„Гледањето хорор филм е страшно, но не сте во опасност. Ако се занимавате со екстремен спорт, како скокање со падобран, постои поголема опасност, но повторно, ако сè е безбедно, големи се шансите дека ќе бидете добро и сè уште е пријатно. Меѓутоа, во непредвидлива, опасна ситуација која доаѓа од никаде, стравот што го доживувате е помалку пожелен“, рече тој.

Причината е е тројна – еволутивна, биолошка и социјална, според експертот.

„Од еволутивна перспектива, тешко е да бараме страв затоа што еволуиравме за да го чувствуваме. Нашите предци кои не чувствувале страв имале поголема веројатност да бидат изедени од тигрите и да не ги пренесат нивните гени. Друга теорија е биолошка и тој страв ни дава адреналин, што може да предизвика зависност. Теоријата која повеќе е заснована на општествените услови вели дека дека медиумите, но и нашите семејства, нѐ социјализираат да мислиме дека соочувањето со стравот е знак на сила“, додава тој.

Ако стравот не е реален, влетувањето во него ни дава елемент на контрола, а тоа може да го компензира недостатокот на контрола што го имаме во нашите сопствени животи.