Победата на Мундијалот дојде како мелем на сите економски рани на Аргентина

БУЕНОС АИРЕС – Неверојатно тензично финале на Светското првенство, ако не и најдоброто на сите времиња. Извонредна победа на Аргентина која ја круниса кариерата на суперѕвездата Лионел Меси. Нова надеж за земја во длабока криза.

Аргентина ја победи Франција по изведувањето пенали, откако натпреварот заврши нерешено 3-3, поради што стотици илјади граѓани излеаа на улиците на Буенос Аирес за да слават, скандираат и танцуваат. Обелискот, клучниот споменик на јужноамериканската престолнина каде живеат над 17 милиони луѓе во неговата поширока агломерација, брзо беше покриен во морето од луѓе.

Околу 15 блока северно од Обелискот, пред барот Locos por el fútbol (Луди за фудбал) во населбата Реколета, некои навивачи ја поминаа пенал-серијата молејќи се, на колена со главите во рацете спуштени кон земјата, за потоа да пламнат во избезумени овации и солзи.

„Тоа е неверојатно. Немам зборови. Ова ни значи многу“, рече Хенрике Ференц, кој со синот Игнасио пред барот ја следеше потрагата на Аргентина за трета победа на Светското првенство.

„Многу ме потсетува на 1986 година“, рече тој, осврнувајќи се на последната победа на Аргентина на Светското првенство под водство на фудбалската легенда Диего Марадона, а потоа додаде: „Тоа е исто така огромно олеснување, со оглед на ситуацијата во која се наоѓаме“.

Зборовите на Ференц го сумираа општото чувство кое растеше во озлогласено фудбалско ентузијазистичка, но и растресена од кризи земја во текот на изминатите недели: додека „Ла Албиселесте“ напредуваше низ Светското првенство во Катар, стигна до четврт и полуфинале и на крајот во финалето против поранешниот светски шампион Франција, луѓето сè повеќе сфаќаа нова надеж и чувство на еуфорија – состојба за која многумина во земјата, која е обележана со навидум постојани економски кризи и галопирачка девалвација на валутата, не ја знаеја долго време.

Еднаш, пред околу 100 години, една од најбогатите земји во светот, Аргентина се соочи со различни економски крахови во изминатите децении, но последните години беа особено горчливи. Инфлацијата достигна речиси 100 проценти оваа година, со што брзо ги збриша заштедите и многуте соништа, особено кај средната класа. Оние кои можат да ги инвестираат своите средства во евра или долари можат да ги заменат за аргентински пезоси на полулегалниот црн пазар по многу подобри услови од официјалниот курс.

Левичарската влада на претседателот Алберто Фернандез се обидува да ги стабилизира и валутата и економијата со ограничување или оданочување на извозот на главните стоки во земјата – земјоделски производи како што се соја, месо и пченица – но критичарите велат дека тие протекционистички мерки само го влошиле економската мизерија на Аргентина. На улиците на Буенос Аирес и на други места, бројот на бездомници и оние кои очајно се обидуваат да заработат за живот со пребарување на канти за отпадоци за производи што може да се рециклираат драстично се зголеми во последниве години.

Победата на Светското првенство се чини дека барем за момент го искорени општото чувство на фрустрација и неуспех што долго време ја држи земјата.

„Ние сме шампиони! Целиот свет денес гледа во нас! Не можам да ви ја опишам емоцијата што ја чувствувам“, извика Анџелика Лопез од Буенос Аирес, кога „Политико“ја праша што значи победата за Аргентина, за само неколку секунди да исчезне во толпата која диво танцува под ударите на тапаните.

Во скандирањата, луѓето ја пееја својата национална химна и го поздравуваа Меси, 35-годишната суперѕвезда на аргентинскиот тим, кој во неделата ја постигна својата долгогодишна неостварена цел да ја круниса кариерата со освојување на светското првенство – откако многу Аргентинци, а веројатно и самиот тој, повеќе не веруваше во тоа. Во финалето со висока тензија, обележано со драматични пресврти, Меси постигна два гола и повторно беше централен плејмејкер.

„Навикнати сме да нè тепаат, затоа знаеме да се носиме со добри и лоши времиња“, изјави аргентинскиот тренер Лионел Скалони за националната телевизија. „Да се биде на врвот е нешто уникатно, неверојатно уживање“.

Иако е малку веројатно дека победата како таква ќе има опипливо влијание врз економската ситуација на земјата и нејзиниот народ, од кои речиси 40 отсто живеат под прагот на сиромаштија, повторно откриената надеж и гордост доаѓаат во момент кога нова политичка и економска перспективата за Аргентина би можела да расте.

И покрај долгогодишната економска депресија, политичкото лошо постапување и неконтролираните корупциски случаи, јужноамериканската земја задржува многу потенцијал благодарение на фосилните ресурси како гасот – со полето „мртва крава“ во Патагонија што е второ по големина резерви на гас од шкрилци во светот – и литиум, кој е клучна компонента за батериите во електричните возила и електрониката. Западните лидери како германскиот канцелар Олаф Шолц веќе изразија интерес да ја поддржат Аргентина во искористувањето на тие ресурси.

Покрај тоа, следната година, исто така, може да се види ратификацијата на долго одложуваниот трговски договор меѓу ЕУ и блокот Меркосур – кој ги опфаќа Аргентина, Бразил, Уругвај и Парагвај – што сега изгледа поверојатно бидејќи новиот бразилски претседател Лула да Силва вети подобра заштита на амазонската прашума. Оптимизмот за договорот исто така порасна бидејќи руската војна против Украина и растечките тензии со Кина доведоа до промена на мислењето кај многу европски политичари кои долго време се спротивставија на договорот, но сега гледаат потреба од создавање поблиски врски со демократските држави во Јужна Америка.

Застапниците на договорот велат дека тој ќе ги урне протекционистичките бариери во Аргентина и нејзините соседни земји и ќе отвори нови можности за инвестиции и раст.

Промената би можела да дојде и на национално политичко ниво, бидејќи Аргентина ќе одржи општи избори во октомври следната година, на кои левичарската влада треба да биде предизвикана од кандидати попријателски за пазарот и од централно-десниот блок и од новата либерална партија. 

Buenos Aires in Argentina celebrating winning the World Cup and Lionel Messi's legacy 🇦🇷🐐 #FIFAWorldCup pic.twitter.com/fayFCJaS5p

— Farid Khan (@_FaridKhan) December 18, 2022

Некои во Буенос Аирес во неделата потсетија дека кога последен пат Аргентина го освои Светското првенство во 1986 година тоа беше само три години по падот на воената диктатура и дека овогодинешната победа означи единствен момент кога земјата тргнува на нова демократски патека.

„Можеби, со малку среќа, денешната победа би можела да биде претходник за политичка и економска обнова што толку многу ѝ е потребно на нашата земја“, рече Гилермо Алберто, фудбалски навивач кој се забавува на улиците на Реколета, Буенос Аирес. (Политико)