„Пијана пруга“ во Истра, Хрватска – не поминуваат возови, но е туристичка атракција

Истра навистина крие многу интересни работи и атракции. А една од помалку познатите атракции што сѐ почесто се посетува при посета на најголемиот хрватски полуостров е „пијаната железница“ во Истра.

Тоа е дел од делницата меѓу Лупоглав и Шталија, која е нерамна, крива, кривулеста, а бидејќи веќе не се користи, извор е на многу смешни фотографии на социјалните мрежи. Железничката пруга се наоѓа недалеку од средновековната населба на Кожљак, долга околу 53 километри, а била изграден од 1948 до 1951 година. Идејата била да се овозможи поедноставен, побрз и поевтин транспорт на јаглен од истарските рудници до пристаништето во Риека. Во златното доба на истарското рударство, кон крајот на педесеттите и почетокот на шеесеттите, секојдневно низ железницата поминувале и до сто вагони јаглен.

Бидејќи истарските рудници за јаглен беа затворени, сообраќајот се намали, а последниот воз помина низ овие пруги во 2009 година. Пругата падна во заборав, не се одржуваше, а на места во должина од 500 метри од целата делница дури виси, а обилните дождови предизвикаа одрони. Така еден дел од пругата пропадна, шините останаа закачени за дрвените прагови, но беа извиткани и на некои делови буквално висат. Но, овие сцени во природата, кои се и место за прошетки,  добија интересен и фотогеничен изглед, па набрзо посетителите ги нарекоа „пијана пруга“.

Делот од пругата кој е најинтересен се наоѓа во подножјето на Учка, кај селото Кожљак. Можете да паркирате во градот Заград, во близина на црквата „Светиот крст“, каде што можете да го видите и замокот Кожљан во близина. За прв пат се споменува во 1102 година, а бил изграден на местото на праисториската историска тврдина. Од црквата до „пијаниот“ дел од поранешната железница во правец кон Шушњевица ќе ви бидат потребни околу 15 минути.

Доколку не го посетите целиот затворен дел, туку само „пијаниот“ дел, таа прошетка е прилично кратка. За пешачење и фотографирање ќе ви требаат максимум половина до еден час. Доколку сепак одлучите да пешачите поголем дел од железницата, ќе ве придружува мирисот на жалфија и прекрасните погледи на падините на паркот на природата Учка и Чепиќко поле.
И покрај тоа што оваа интересна работа има весело и забавно име, приказната за нејзината изградба не е нималку светла. Имено, веднаш по Втората светска војна започна производството во веќе постоечките рудници во околината на Лабин и Раша. Во тоа време, ископуваниот јаглен главно се транспортирал понатаму со бродови преку пристаништето Бршице до пристаништето Риека, каде што би се префрлил на железницата. Друга транспортна рута вклучува камиони, кои доставувале јаглен до Водњан, каде што имало железничка станица, а во повоена Истра немало доволно работници. Ниту за обработување истарски ниви, ниту за работа во рудници, а камоли за изградба на пруга, немало работна сила за градилиштето, па во Истра беа донесени работници од сите краишта на Југославија во тоа време, а многу Истарци избегаа во странство, за да се избегне принудна работа.

Три години, илјадници работници неуморно го кршеа карстот на падините на Учка со прачки, лопати и динамит, градејќи дел од планираната пруга. Изградена е со работни акции, кои тогаш се нарекуваа „доброволна работа“, иако повеќето работници не сакаа да бидат таму. Поради студениот и силен ветер што дувал, во времето на изградбата бил наречен и „Хрватски Сибир“.

Како што изгледа сега, нема ниту планови ниту потреба од обнова на пругата за железнички сообраќај, па локалните власти ја оставаат таква каква што е. Кога веќе не служи за својата примарна цел, пијаната железница денес е популарна и забавна туристичка атракција.

Железницата стана место за индивидуални посети, особено на „пијаниот“ дел и спорадични дејствија како што е снимањето на филмот за „Винету“, во 2016 година, а за која германската продукција донесе парна локомотива од Унгарија во Истра.