Ова се најзагадените градови во светот, каде е Скопје?

Азија е дом на 99 од 100 градови со најзагаден воздух, според новиот извештај, при што климатската криза игра клучна улога во лошиот квалитет на воздухот што го загрозува здравјето на милијарди луѓе ширум светот.

Огромното мнозинство од овие градови (83) се во Индија и сите ги надминале упатствата за квалитетот на воздухот на Светската здравствена организација (СЗО) за повеќе од 10 пати. Истражувањето на IQAir, кое го следи квалитетот на воздухот ширум светот, конкретно е концентрирано на ситните честички ПМ2.5, кои се најмалку загадувачки, но во исто време и најопасни по здравјето.

Само 9% од повеќе од 7.800 градови имале квалитет на воздух кој ги исполнува стандардите на СЗО, според кои годишните просечни нивоа на ПМ2,5 не треба да надминуваат 5 микрограми на кубен метар. „Загадувањето на воздухот влијае на секој аспект од нашите животи. Во земјите со највисоко загадување, луѓето веројатно ќе живеат три до шест години помалку во просек“, изјави извршниот директор на IQAir, Френк Хамес.

Што се суспендираните честички ПМ2.5 и зошто се опасни по здравјето?
Пловечките честички PM2.5 се фини честички со дијаметар помал од 2,5 микрометри. Тие се особено опасни бидејќи се многу мали и лесни, што им овозможува подолго да лебдат во воздухот, да навлезат подлабоко во белите дробови, па дури и да навлезат во крвта. Различни опасни елементи како што се олово, арсен, никел и кадмиум може да се прикачат на овие честички.

Тие се создаваат при согорување на фосилни горива и шумски пожари, а се поврзуваат со астма, срцеви и белодробни заболувања, рак и други болести на респираторниот систем, како и со когнитивни потешкотии кај децата, пишува CNN.

Според извештајот, минатата година Бегусараи, во индиската држава Бихар, бил најзагаден град во светот со просечна годишна концентрација на ПМ2,5 од 118,9 – 23 пати повисока од упатствата на СЗО. Следуваат индиските градови Гувахати, Делхи и Муланпур.

1,3 милијарди луѓе, или 96% од населението, во Индија живеат со квалитет на воздух седум пати понизок од упатствата на СЗО. Централна и Јужна Азија се регионите со најлоши резултати на глобално ниво, дом на сите четири најзагадени земји: Бангладеш, Пакистан, Индија и Таџикистан.

Ситуацијата во Македонија

Подрачјето на Централна и Источна Европа исто така нема најдобри резултати, за разлика од Западот.

Во Македонија пак состојбата е следна: Скопје е на 862 место, а Кичево 922, Гостивар 808, Кавадарци 931, Струмица 552, Тетово 579, додека општина Илинден е на 1.361 место, Битола на 1.104, а Кочани на 1.716.

На интерактивната мапа на IQAir, можеме да видиме дека Босна и Херцеговина има значителни проблеми со загадувањето на воздухот. Годишната концентрација на ПМ2,5 честичките во неколку градови надминува 25 микрограми на метар кубен, што е 5 до 7 пати поголема од упатствата на СЗО.

Бихаќ, на пример, е 645-ти најзагаден град во светот со PM2,5 од 29 јануари. Ниту Хрватска не е во најдобра позиција, иако има подобри резултати од Босна и Херцеговина. Копривница е на 1073 место (од 7812 градови) со PM2,5 заклучно со 21,3.

Во соседна Бугарија пак, Софија ни оддалеку не може да се нарече загаден град, со оглед на нејзината големина и населеност, а на мапата се појавува на 2.400 место, со 2-3 пати зголемени вредности на загадување. Најзагадени кај нашиот истоечн сосед се Русе и Пловдив со загадување поголемо за 3-5 пати. 

Во Грција исто така преовладуваат жолатата (2-3 пати зголемува23) боја и портокаловата (3-5 пати), што ја има многу помалку. 

Албанија  е претставена само со Тирана, која е во портокалово, односно на 1.503 место. 

Србија има повеќе црвени точки, што означува загадување поголемо од препорачаното за 5-7 пати, и тоа во Ваљево, Ниш, Чачак, Ужице и уште неколку градови. 

Косово изненадува со својата чистота. Нема ни еден град или место во портокалово. Максимална загаденост е измерена до жолта боја, односно зголемено загадување 2-3 пати, а има и едно место Витина кое воопшто не е загадено, а е многу блиску до македонската граница.