Кој е Олаф Шолц, човекот што ја победи партијата на Меркел

Отпечатоците од прстите на германскиот министер за финансии се на местата на големи скандали. Па, сепак, гласачите не се грижеа за тоа и му испорачаа победа. Зошто?

Како млад студент по право, германскиот кандидат за канцелар Олаф Шолц ја научи римската максима дека незнаењето не нуди заштита на суд.

Можеби тоа е причината зошто тој ја продолжи кариера во политиката.

Од многуте збунувачки прашања околу изненадувачкиот раст на Шолц во фаворит за наследник на Ангела Меркел како канцелар на Германија, го има и ова: Зошто на гласачите не им е грижа што отпечатоците од прстите на министерот за финансии од Социјалдемократската партија се во некои од најголемите скандали во неодамнешната германска историја?

Само во последните години се покажа дека министерството на Шолц не само што не ја видела најголемата измама во земјата во последните децении во платната фирма „Wirecard“, туку и дека неговите подржувачи пуштија обвинители спрема новинарите на „Фајненшл тајмс“, кои се обидуваа да го откријат скандалот.

Минатата недела Шолц беше повикан пред парламентарната комисија да одговори на обвинувањата дека единицата на неговото министерство одговорна за истрага за перење пари ја попречила правдата со тоа што не ги предала на обвинителите доказите за криминал.

Собраниското сослушување беше предизвикано од невиден упад во министерството на Шолц од страна на полицијата овој месец.

Користејќи го она што стана добро извежбана тактика во вакви случаи, Шолц негираше дека имало некакви престапи и нагласи дека не бил директно ангажиран со работите што се во прашање.

Во многу земји, ваквиот драматичен пресврт на настаните само неколку дена пред клучните национални избори ќе ја доведе кампањата во неред и ќе го остават фаворитот да заостанува.

Реакција на германската јавност за аферата на Шолц? Зевање. На недела до денот на изборите, социјалдемократите на Шолц остана први во сите анкети.

Кус, итар и секогаш победува

Конвенционалната мудрост тврди дека скандалите за кои станува збор се едноставно премногу комплицирани за обичните луѓе да ги сфатат.

„Ако не можете да го објасните со една реченица, тоа не е скандал“, вели Јан Флејшхауер, конзервативен германски колумнист.

Други тврдат дека магловитоста на истрагите го отежнува откривањето на улогата на Шолц во различните афери.

„Постои прашање дали Шолц е навистина одговорен и дали е фер да се обвинува“, вели Изабел Боруки, политиколог на Универзитетот во Зиген.

Можеби поедноставно објаснување е дека Германците едноставно го сакаат Шолц.

Кус, жилав и речиси ќелав, Шолц повеќе личи на сметководител отколку на политичка sвезда.

Сепак, во Германија, земја во која дури и водителите на ТВ изгледаат (и звучат) како библиотекари, ниската персона на Шолц предизвикува доверба. Без разлика дали разговара за најновата даночна проценка на Германија или докази дека неговото министерство спиело на прекинувачот, додека директорите на „Wirecard“ ги измамиле инвеститорите од милијарди, Шолц зборува со иста мека хамбуршка сласт, уверувајќи ги слушателите дека сѐ е во ред.

Кога завршува, широка насмевка обично го покрива лицето. За политичките ривали на Шолц, тоа повеќе личи на самозадоволен потсмев.

„Не треба да седите таму со тој насмевка на Штрумф“, му рече баварскиот премиер Маркус Зодер на Шолц за време на жестоките преговори доцна навечер во март за пандемиска помош. Шолц, кој е роден истата година со цртаните ликови, рече дека ја поздравува споредбата: „Тие се мали, лукави и секогаш победуваат“.

Роден во Оснабрик во Долна Саксонија, Шолц, чиј татко работел како менаџер во текстилни компании, пораснал во едноставна куќа од црвени тули во населба од средна класа во Хамбург. Тој се приклучи на младинската организација на СПД во средно училиште и остана активен во партијата откако се пресели во Хамбург-Алтона, работничка област, позната во тоа време како жариште за левичарски агитатори. Шолц се идентификуваше со марксизмот во тоа време и како и многумина од неговата генерација се спротивставија на „империјализмот“ на САД.

Меѓутоа, тој наскоро модерираше. Ги заврши студиите и продолжи кариера како адвокат за труд, истовремено останувајќи активен во партијата.

Тој се приклучи на Бундестагот, германскиот парламент, во 1998 година и две години подоцна беше избран за шеф на СПД во Хамбург, традиционално упориште на партијата.

Набргу потоа, Шолц стана сенатор за внатрешни работи на Хамбург, клучна функција за надзор на полицијата.

Тогаш Шолц ја имаше својата прва контроверзија. Загрижен дека десничарската партија која се залага за закон и правда предводена од поранешен судија добива на сила пред локалните избори, Шолц се сврте кон десно. Неговата цел: имигрантите дилери на дрога кои ја вршат својата трговија на градските ќошиња.

Вообичаена тактика што ја користеа дилерите за да избегнат апсење беше да ги проголтаат пакетите со дрога што ги поседуваат доколку се појави полиција. Шолц се согласи да им дозволи на полицајците да им даваат на осомничените лекови кои предизвикуваат повраќање, познати како еметици, за да ги обезбедат доказите, со сила, доколку е потребно.

Не само што СПД сепак ги загуби изборите, а Шолц и неговата функција, туку неговото овластување за еметици се врати да го прогонува два месеци подоцна, кога осомничениот нигериски дилер на дрога почина во притвор, откако беше принуден да земе еметик. Шолц изрази жалење за инцидентот, но ја бранеше практиката, која се применуваше во Хамбург сѐ додека Европскиот суд за човекови права во 2006 година не одлучи дека е незаконска.

„Тој е борец“

Откако социјалдемократите ги загубија изборите во Хамбург, Шолц се пресели во 2002 година во Берлин за да стане генерален секретар на партијата, клучна функција која всушност го направи главен оперативен директор на СПД.

Тоа беше деликатно време. За време на тогашниот канцелар Герхард Шредер, СПД се обидуваше да спроведе контроверзен сет на работни и социјални реформи познати како Агенда 2010. Работата на Шолц беше да ги продаде намалувањето на придобивките на скептичната партиска база и пошироката јавност.

Не помина добро. Откако Шредер беше принуден да поднесе оставка како претседател на партијата во 2004 година поради реформите (остана канцелар уште една година), Шолц исто така се повлече.

Неговата поддршка во СПД Хамбург исто така исчезна. Сојузниците му рекоа дека ако се кандидира за реизбор за претседавач на партијата таа година, тој ќе загуби. Тој слушаше.

И потоа се прегрупираше.

„Тој е борец. Тој никогаш не ја загуби својата храброст и самодоверба“, вели Бехчет Алган, фризер и член на СПД од Алтона, кој го познава Шолц речиси 40 години и како клиент и како партиски колега. „Тој секогаш планираше напред и гледаше нагоре“ за следната можност за кариера“, рече Алган.

По краткиот период како министер за труд на крајот на првата коалиција на Меркел со СПД, Шолц повторно се најде без работа по изборите во Германија во 2009 година, кога неговата партија беше оставена во опозиција.

Така, тој отиде дома за да се врати назад.

Неколку недели откако ја загуби работата како министер, Шолц го прослави својот реизбор за претседател на регионалната гранка на СПД, која го протера години порано. Тој успеа да ја обедини партијата зад себе со центристички пристап. Две години подоцна, тој ја предводеше СПД до победата во Хамбург и стана градоначалник.

„Тој го исполни она што им го вети на гласачите“, вели Милан Пеин, буџетски портпарол на СПД во Хамбург, за следните седум години раководство на Шолц во градот. Тој ги наведе неговите напори да го заузда растот на кириите за домување, да креира 10.000 нови станови секоја година и да ги укине таксите за студирање и грижа за децата.

Хаос и уништување

Хамбург, вториот по големина град во Германија, цветаше за време на мандатот на Шолц.

Сепак, имаше и проблеми, големи.

За време на самитот на Г-20 во 2017 година, вандали дивееја низ градот, уништувајќи ги витрините на продавниците, палејќи автомобили и оставајќи трага од хаос и уништување. Самитот, кој требаше да го прикаже Хамбург како модерен, глобален град, беше фијаско.

Шолц беше обвинет дека не го подготвил градот за напад на насилни демонстранти. Тој одговори, како и секогаш, со одмерени тонови, распределувајќи ја вината на некои преку сурогати на други. Тој на крајот им се извини на граѓаните на Хамбург за безбедносниот лом. Неговата положба уште еднаш се опорави.

„Многу работи отскокнуваат од него“, вели Фарид Милер, портпарол на буџетот на Зелените во Хамбург.

Шолц, исто така, беше ставен под лупа за поврзаност со масовна шема за затајување данок, позната како „CumEx“, која ја измами германската влада за повеќе од 30 милијарди евра.

Една од банките вклучена во аферата, хамбуршката М.М. Варбург можеше да биде присилена од даночните власти во Хамбург да врати 47 милиони евра за, како што велат службениците, нелегални добивки поврзани со измамата.

Меѓутоа, даночната служба дозволи да истече статутот на ограничувања на барањето за плаќање. Шолц рече дека не интервенирал како градоначалник во име на банката. Но, тој се сретна во три одделни прилики во четири очи со еден од сопствениците на банката. Што разговараа? Шолц вели дека не се сеќава.

Тој негираше дека сторил нешто лошо, а банката ги врати парите дури оваа година.

Опозициските партии во Хамбург започнаа истраги и за настаните од Г -20 и за аферата „CumEx“. Тие не најдоа јасни докази против Шолц.

Дејвид Стоп, пратеник од екстремната левица во комитетот во Хамбург, кој го истражува скандалот „ CumEx“, рече дека Шолц бил вешт во скршнувањето на нападите врз неговото досие.

„Секогаш кога има критики, тој е многу вешт во одвлекување на вниманието од критичните прашања“, нагласувајќи ги долгорочно иницијативите што ги презел за да ги отстрани недостатоците или успесите што ги постигнал во други области, рече Стоп.

Шолц ќе мора повторно да се појави пред истражниот комитет на почетокот на следната година – потенцијално како канцелар. Но, Стоп и неговите колеги веќе мислат дека тоа нема да промени ништо.

„Има многу несовпаѓања, но ние немаме една точка каде што можеме да кажеме дека Шолц е директно одговорен“, рече Стоп. „Веројатно и ние нема да го најдеме“.

Колку и да е итар, тој премногу добро ги знае политичките ризици што би настанале доколку овие работи некогаш завршат на суд.

Тоа не е римска мудрост, туку стариот морски хамбуржанец зборува: „На суд и на отворено море, вие сте во божји раце“. (Политико)