Кинески или глобален проблем – какви ефекти може да има кризата со „Еверганде“

Финансиската криза предизвикана од презадолжената кинеска компанија за развој на недвижности „Евергранде“ досега влијаеше ограничено на еврозоната, изјави шефицата на Европската централна банка (ЕЦБ), Кристин Лагард.

Таа се согласува со позицијата на шефот на американската централна банка, Џером Пауел, кој неодамна изјави дека „Евергранде е исклучиво кинески проблем“, пренесува порталот „Бонитет“.

„Како што ви кажав, влијанието и изложеноста во моментов се фокусирани на Кина“, рече Лагард во интервју за Си -Ен -Би -Си, додавајќи дека верува дека директната изложеност на Европа кон кинеската компанија за недвижности „Евергранде“ е „ограничена“.

Нејзината изјава доаѓа во време кога глобалните берзи се многу нервозни поради големите долгови на „Евергранде“.

Во меѓувреме, „Евергранде“ сега влегува во 30-дневен грејс-период во кој мора да ги плати доспеаните долгови или да го преструктуира својот долг.

Според Ројтерс, најзадолжената компанија во светот не ја платила навреме каматата на обврзниците од 83,5 милиони долари.

Кинескиот гигант за недвижности Евергранде има долг од дури 300 милијарди долари, јавуваат други агенции. кои додаваат дека многу важни компании стравуваат од лошо сценарио.

На пример, британската банка HSBC остварува дури 84 проценти од својот профит во Хонг Конг и Кина. Истото важи и за Standard Chartered. Двете финансиски институции се силно изложени на кинескиот сектор за недвижности со нивните заеми, ХСБЦ со 17 милијарди долари или 1,5 проценти од имотот, пишува SEEbiz.

Кого би можел да „повлече“ колапсот на „Евергранде“?

„Евергранде“ е една од најголемите кинески компании ангажирани во изградба и продажба на недвижен имот и оваа позиција на пазарот, меѓу другото, ја постигна со земање големи заеми од домашните банки.

Минатата недела стана јасно дека конгломератот, во кој работат околу 200.000 работници, нема да може да ги плати доспеаните долгови кон банките, што значи дека е во голема опасност од банкрот.

„Евергранд“е, со седиште во Шенжен, во моментов работи на околу 1.300 проекти во дури 280 градови низ Кина, што би можело да предизвика колапсот да остави повеќе од милион луѓе без покрив над главата и без деловни простории.

Целосното тонење на корпорацијата, која е котирана на берзата во Хонг Конг, ќе биде тежок удар за нејзините акционери, градежни подизведувачи и кредитори – околу 170 банки (и десетици други доверители), кои потоа би биле принудени да го рационализираат своето работење и да ја намалат кредитната поддршка за стопанството, што би довело до негово забавување. Поради тој домино ефект, „Евергранде“ во медиумите од регионот веќе беше наречен „азискиот Лиман брадерс“, според озлогласената компанија од Вол Стрит, чија имплозија ја започна (светската) финансиска криза во 2008 година, пишува РТС.

Засега најмногу страдаат кинеските градежни компании, меѓу кои има и такви чии акции во последните денови загубија 80 проценти од вредноста. Загриженост постои и од можните последици на нарушувањето на пазарот на недвижности врз стандардот на населението, бидејќи околу три четвртини од капиталот во сопственост на кинеските домаќинства е инвестиран во недвижен имот.

Тежок удар и за кинескиот фудбал?

Интересно е дека колапсот на „Евергранде“ може да има значително влијание врз кинескиот фудбал, кој се развива брзо во последните две децении, бидејќи таа корпорација е мнозински сопственик и главен спонзор на еден од најуспешните домашни клубови Гуангжу Евергранде , која е двократен шампион на азискиот континент.

Покрај тоа, компанијата ја поседува фудбалската академија, која се смета за најголема во светот, и гради атрактивен стадион во облик на лотос во 15-милионската престолнина на провинцијата Гуангдонг, Гуангжу, каде што е основана, најголем и најскап во светот. Проектот предвидува дури 100.000 седишта и цена од 1,7 милијарди долари. Објектот треба да биде завршен до крајот на следната година – за Азискиот фудбалски шампионат, кој Кина треба да го организира во 2023 година.

Сепак, не е само за фудбалот, бидејќи групацијата „Евергранде“, која е позната во најнаселената земја во светот по тоа што има неколку популарни забавни паркови за деца, планираше да изгради уште три до пет монументални фудбалски стадиони со 80.000 до 100.000 места, што би бил важен аргумент во обидот на Кина да биде домаќин на Светското првенство во иднина.

Оттука, колапсот на тој конгломерат, кој исто така произведува електрични возила и флаширана вода, може значително да ги попречи фудбалските аспирации на Кина: развојот на инфраструктурата и зајакнувањето на домашната фудбалска лига и националниот тим на земјата се проекти што се национален приоритет.

Неизвесна иднина

Многу аналитичари од Источна Азија веруваат дека, слично како во случајот со банките од Волстрит, кои ја започнаа глобалната финансиска криза во 2008 година, кинеската држава ќе застане зад потклекнатиот џин и ќе го сочува со парите на даночните обврзници за да го стабилизира финансискиот систем, градежништвото и пазарот на недвижности. Веќе е позната логика дека одредени компании и банки се преголеми за да им се дозволи да пропаднат.

Меѓутоа, постојат и оние кои тврдат дека таков потег не би бил општествено прифатлив во Народна Република Кина, бидејќи тоа би значело дека општествената сопственост се предава на приватна компанија која паднала во долгови од алчност, и кои се залагаат за самостојно плаќање на долгот со продажба на голем број недвижности кои ги има во своето богато портфолио „Евергранде“. (Меѓутоа, ова ќе биде тешка задача, бидејќи веќе е јасно дека на групата и се заканува банкрот, што значи дека заинтересираните наскоро ќе можат да ги добијат тие имоти за многу помалку пари.)

Мислењата се поделени и за влијанието на евентуалниот банкрот на „Евергранде“.  Додека некои сметаат дека тоа е потенцијален поттик за нова финансиска криза, не само во Кина и Источна Азија, туку и поради важноста на кинеската економија за светската економија – во светски рамки, други веруваат дека тоа е само мало, минливо невреме со кое што кинеската влада ќе може да се справи.