Европските договори „не се исклесани во камен“, вели Шолц

Нападот на Русија врз Украина е пресуден момент кој веројатно ќе ја промени Европската унија на значителни начини: германскиот канцелар Олаф Шолц изјави дека сака погеополитичка унија, значително проширување на блокот и длабоки реформи на нејзините институции.

Во говорот од повеќе од 50 минути на Карловиот универзитет во Прага во понеделникот (29 август), речиси пет години по говорот на Емануел Макрон во Сорбона во кој беше изложена неговата голема агенда за ЕУ, Шолц ги претстави своите идеи за тоа како Европа и ЕУ треба да одговорат на променливите политички животната средина по рускиот напад врз Украина.

„Дури ни европските договори не се ислчесани во камен“, изјави германскиот канцелар, додавајќи дека „европските правила може да се променат – во многу краток редослед ако е потребно“. За ова, признава тој, се разбира, ќе биде потребен европски консензус.

„Ако заедно дојдеме до заклучок дека договорите треба да се изменат за да може Европа да напредува, тогаш треба да го направиме тоа“, рече тој, потврдувајќи дека промената на договорот можеби е на картата.

Шолц, исто така, рече дека има за цел да го искористи моментумот што го генерира директниот демократски експеримент на ЕУ, Конференцијата за иднината на Европа, чиј исход покажа дека „јавноста сака ЕУ што дава резултати“.

Конкретно, Шолц рече дека е цврсто „посветен на проширување“ со земјите од Западен Балкан – Албанија, Босна и Херцеговина, Црна Гора, Косово, Северна Македонија и Србија – но исто така и со Украина, Молдавија и „по линијата исто така со Грузија“.

„ЕУ со 30 или 36 земји-членки ќе изгледа поинаку од денешната Унија“, истакна Шолц, додавајќи дека Европа се движи „на исток“.

Тој, исто така, го потврди поврзувањето на проширувањето со реформите. Во претходните рунди на проширување, „реформите во земјите-членки одеа рака под рака со институционалните реформи во рамките на Европската унија. Така ќе биде и овојпат“, објасни тој.

Длабоки реформи

Понатаму, Шолц предложи да се укине едногласноста и нормата за една политика на еден комесар: задачата за која што тој ургира мора да биде избалансирана со осигурувањето дека Европскиот парламент нема да стане премногу надуен.

„Можам да замислам, на пример, да започнам со мнозинско гласање во области во кои е особено важно да зборуваме во еден глас“, рече Шолц, наведувајќи ја политиката на санкции и прашањата поврзани со човековите права како примери.

Ова може да ја отвори вратата за осуда на кршењето на човековите права од страна на Кина во провинцијата Ксинџијанг без одобрение на Берлин, нешто на што германските бизниси се претпазливи.

Придвижувањето кон мнозинско гласање во Советот во области како надворешната и даночната политика може „исто така да има реперкусии за Германија“, рече Шолц.

„Ни Европскиот парламент нема да може да бега од реформите“, објасни Шолц.

Горната граница на договорите од 751 парламентарец на ЕУ беше воспоставена „со добра причина“, бројка што би била надмината доколку се приклучат нови членки на ЕУ. Така, на парламентот би му бил потребен „нов баланс“ притоа почитувајќи го „демократскиот принцип според кој секој изборен глас има приближно иста тежина“, нешто што денес не се почитува.

Напорот на Шолц за реформирање на парламентот се поврзува со планот на парламентот да се подобри со воведување европски листи за гласање, останува нејасен.

„На крај, но не и најмалку важно“, Шолц сака да го промени начинот на работа на Комисијата. „Комисијата со 30 или 36 комесари би ги достигнала границите на својата способност да функционира“, истакна тој.

Сепак, Шолц е свесен за тоа колку е клучна еднаквата застапеност на секоја држава на ЕУ во Комисијата. Наместо тоа, можеби е време комесариите да почнат да се удвојуваат на полињата на политиката, предложи тој.

„Што е лошо во тоа да имаме двајца комесари кои се заеднички одговорни за еден ист Генерален директорат? (Еурактив)