Џејмс Веб телескопот сними слика од најдалечната ѕвезда некогаш видена

Астрономите го искористија вселенскиот телескоп Џејмс Веб за да ја набљудуваат Ерендел (Earendel), најоддалечената ѕвезда некогаш откриена.

Ерендел е толку далечна што ѕвездената светлина што ја виде телескопот Веб беше емитирана во првите милијарда години од универзумот. Се проценува дека универзумот е стар околу 13,8 милијарди години.

Претходните проценки сугерираат дека ѕвездата е оддалечена 12,9 милијарди светлосни години од Земјата, но со оглед на проширувањето на универзумот и колку долго светлината патувала за да стигне до нас, астрономите веруваат дека Ерендел моментално е оддалечена 28 милијарди светлосни години.

Името на ѕвездата потекнува од староанглиските зборови што значат „утринска ѕвезда“ или „светлина во подем“. Вселенскиот телескоп Хабл првпат ја забележа Ерендел во 2022 година.

Набљудувањата на Веб открија нови сознанија за неверојатно далечната ѕвезда. Ерендел е масивна ѕвезда од типот Б околу 1 милион пати посјајна од нашето сонце и повеќе од двапати потопла.

Ѕвездата е во галаксијата Санрајс арк (Sunrise Arc – Лак на изгрејсонце) и можеше да се набљудува само затоа што масивното галаксиско јато наречено WHL0137-08 кое постои помеѓу Земјата и Ерендел го зголеми далечниот објект.

Овој феномен се нарекува гравитациска леќа, која се јавува кога поблиските објекти делуваат како лупа за далечни објекти. Гравитацијата во суштина ја искривува и ја зголемува светлината на далечните позадински галаксии. Во овој случај, јатото галаксии ја засилило светлината на Ерендел илјадници пати.

Масивните ѕвезди како Ерендел обично имаат придружни ѕвезди, и додека астрономите не очекуваа дека ќе можат да забележат една, боите откриени од Веб сугерираат потенцијално присуство на студена, црвена придружна ѕвезда.

Способноста на Веб да ѕирне во далечниот универзум и да набљудува во инфрацрвена светлина, која е невидлива за човечкото око, исто така ги откри деталите во галаксијата Изгрејсонце. Вселенската опсерваторија забележа области на раѓање на ѕвезди и мали јата од ѕвезди.

Астрономите продолжуваат да ги анализираат податоците од набљудувањето на Веб за да ја одредат прецизната оддалеченост на галаксијата Санрајс арк.

Проучувањето на екстремно далечните ѕвезди и галаксии кои настанале поблиску до Големата експлозија може да ги пополни празнините што ги имаат астрономите за раните денови на универзумот и да обезбеди увид како нашата галаксија Млечен Пат можеби изгледала пред милијарди години.

Способноста на Веб да проучува толку далечен, мал објект е охрабрувачка за астрономите. Можеби е можно на крајот да се забележат првите ѕвезди родени од сурови елементи како што се водородот и хелиумот веднаш по раѓањето на универзумот.