Дваесет и девет години независност, одбележувањето под посебни услови


Во земјава денеска се одбележуваат 29 години од независноста, односно од успешно спроведениот референдум во 1991 година на кој македонските граѓани се изјаснија за самостојна и суверена држава.

Годинава, поради пандемијата со Ковид-19, прославата ќе се одржи во посебни услови согласно протоколите на Комисијата за заразни болести за одбележување државни празници, без масовни народни собири, со минимум присутни лица и почитување на мерките за заштита и растојание.

Централната прослава ќе биде на отворено во дворот на Владата каде ќе се обрати премиерот Зоран Заев.

Претходно, владина делегација предводена од премиерот ќе положи цвеќе на вечните почивалишта на поранешните претседатели на државата Борис Трајковски и Киро Глигоров. Во состав на владината делегација, според најавите, ќе бидат и првиот вицепремиер и министер за политички систем и односи меѓу заедниците Артан Груби, вицепремиерот задолжен за борба со корупција и криминал Љупчо Николовски и министерките за образование и наука и за труд и социјална политика, Мила Царовска и Јагода Шахпаска.  

Цвеќе пред вечните почивалишта на поранешните претседатели Глигоров и Трајковски ќе положи и собраниска делегација составена од пратеничките Снежана Калеска-Ванчева и Велика Стојкова-Серафимовска.

На денот на независноста се доделуваат и традиционалните награди „8 Септември“. Годинава, наградата за животно дело за исклучителен придонес во развојот и афирмација на спортот му се доделува на Љуљзим Вренези, а наградата со која им се оддава признание за спортисти, тенери и спортски работници ќе им биде врачена на Сократ Ефтимовски, Бесник Мурати, Ванчо Јовановски и на Ѓорги Вучков.

Во пресрет на одбележувањето синоќа артилерискиот баталјон на Армијата изврши почесна артилериска стрелба со пет плотуни.

Денес, Република Северна Македонија е самостојна и суверена држава, призната од соседите, членка на НАТО и земја која наскоро ќе ги започне преговорите за членство во Европската унија.

На  27 март годинава земјата и официјално стана членка на НАТО, откако претходно сите 29 национални парламенти на земјите членки на Алијансата гласаа за ратификација на членството на земјава.

По 15 години чекање, на 24 март годинава во Брисел беше донесена и одлука за почеток на пристапните преговори на Република Северна Македонија со Европската Унија. Земјата доби статус на кандидат за членство во Европската унија во 2005 година, а во 2008 и препорака од ЕК за почеток на пристапните преговори со Унијата, која беше повторена и во наредните години.

Патот кон исполнување на евроатланските интеграции на земјата се отвори со потпишувањето на Договорот од Преспа со кој се реши повеќедеценискиот спор со Грција која го блокираше евроинтегративниот пат на земјава. Северна Македонија потпиша и Договор за добрососедство со Бугарија.

Во изминатите 29 години самостојност, земјата помина низ низа проблеми и потешкотии. Трицифрена инфлација на почетокот на 90-те години, грчко ембарго, косовска бегалска криза, конфликт во 2001 година, потпишување на Рамковен договор и политичка криза која беше надмината со Договорот од Пржино.

Самостојноста на земјата беше потврдена на референдумот во 1991 година, кога над 95 отсто од граѓаните се изјаснија позитивно на прашањето „Дали сте за самостојна Македонија со право да стапи во иден сојуз на суверени држави на Југославија“.

 

Волјата на народот за самостојна држава формално беше потврдена со Декларација за прифаќање на референдумските резултати на 18 септември 1991 во Собранието на Република Македонија. Уставот беше донесе на 17 ноември 1991 година, а државноста прва ја призна Република Бугарија по што следуваа Турција, Словенија, Хрватска, Русија, Босна и Херцеговина…..Монетарно, државата се осамостои со воведувањето на денарот на 26 април 1992 година, а потоа доби и своја Армија која родеденот го слави на 18 август.

Меѓународно-правниот субјективитет на државата дефинитивно беше потврден на 8 април 1993 година кога со акламација во Генералното собрание на Обединетите нации, Македонија беше примена како 181 полноправна членка на Светската организација. Поради противењето и притисоците на Грција, која не го прифаќаше уставното име, зачленувањето во ОН беше под привремената референца: Поранешна југословенска Република Македонија.

Под покровителство на ОН, Скопје и Атина почнаа разговори за решавање на спорот со името на нашата земја кои траеја до јуни 2018 година кога во Преспа, тогашните министри за надворешни работи на двете земји, Никола Димитров и Никос Коѕијас, во присуство на тогашните премиери Зоран Заев и Алексис Ципрас, медијаторот Метју Нимиц и поранешните еврокомесари за проширување и за надворешна политика и безбедност, Јоханес Хан и Федерика Могерини го потпишаа Преспанскиот договор со кој се стави крај на повеќедеценискиот спор за името.