11 јануари во историјата – Објавена е врската меѓу пушењето и ракот на белите дробови


 

Американскиот главен хирург Лутер Тери знаеше дека неговиот извештај е бомба. Тој намерно избра да го објави на 11 јануари 1964 година, сабота, за да ги ограничи неговите непосредни ефекти на берзата. Токму на овој датум, во име на Владата на САД, Тери објави дефинитивна врска помеѓу пушењето и ракот.

Врската долго време се сомневаше. Анегдотските докази отсекогаш укажувале на негативните здравствени ефекти од пушењето, а до 1930-тите лекарите забележале зголемување на случаите на рак на белите дробови. Првите медицински студии кои покренаа сериозна загриженост беа објавени во Велика Британија кон крајот на 1940-тите.

Американските компании за цигари поминаа голем дел од следната деценија лобирајќи кај владата да продолжи да го третира пушењето законски и рекламирајќи го намаленото ниво на катран и никотин во нивните производи. До 1958 година 44 проценти од Американците веќе веруваа дека пушењето предизвикува рак, а голем број медицински здруженија предупредија дека употребата на тутун е поврзана и со белодробни и срцеви заболувања. И покрај сето ова, речиси половина од Американците пушеа, а пушењето беше вообичаено во рестораните, баровите, канцелариите и домовите низ целата земја.

Д-р Тери го нарача извештајот во 1962 година, а две години подоцна ги објави наодите под наслов „Пушењето и здравјето“, во кои е наведена конечна врска помеѓу пушењето и срцето и ракот на белите дробови кај мажите. Во извештајот, исто така, се наведува дека истата врска веројатно е вистинска и за жените, иако жените пушеле со пониски стапки и затоа немало доволно податоци.

Веста беше голема, но едвај изненадувачка – „Њујорк тајмс“ ги објави наодите велејќи дека „тешко дека би можело да биде поинаку“. Сепак, извештајот на главниот хирург беше голем чекор во крстоносната војна на здравствените службеници против пушењето. Иако тутунските компании потрошија милиони и беа во голема мера успешни во спречувањето на законите против пушењето до 1990-тите, студиите покажаа дека извештајот го зголеми процентот на Американци кои веруваат во врската со ракот на 70 проценти, и дека пушењето се намалило за околу 11 проценти помеѓу 1965 и 1985 година.

Калифорнија стана првата држава во САД што го забрани пушењето во затворени јавни простори во 1995 година. Уште 25 држави донесоа слични закони, вклучувајќи 50 од 60-те најголеми градови во Америка. Во 2019 година, главниот хирург објави врска помеѓу сериозните болести и електронските цигари, алтернатива на пушењето во која традиционалните тутунски компании инвестираа многу.