Зошто руската војска се сопна во Украина и дали е тоа само привремено

Кога станува збор за војна, генералите велат дека „масата е важна“.

Но, речиси две недели по инвазијата на претседателот Владимир Путин на Украина – најголемата копнена војна во Европа од 1945 година – сликата на руска војска како таква од која другите земји треба да се плашат, а камоли да се угледаат на неа, е уништена.

Војската на Украина, која на повеќето начини е џуџеста во однос на руските сили, некако успеа да го спречи својот противник. Украинските војници убиле повеќе од 3.000 руски војници, според конзервативните проценки на американските власти.

Украина собори воени транспортни авиони со руски падобранци, собори хеликоптери и отвори дупки во руските конвои користејќи американски противтенковски ракети и вооружени беспилотни летала доставени од Турција, рекоа овие официјални лица, повикувајќи се на доверливи проценки на американското разузнавање.

Руските војници ги мачи лош морал, како и од недостиг на гориво и храна. Некои војници ја преминаа границата со МРЕ (оброци подготвени за јадење) на кои рокот им е истечен во 2002 година, рекоа американските и другите западни претставници, а други се предадоа и ги саботираа сопствените возила за да избегнат борби.

Секако, повеќето воени експерти велат дека Русија на крајот ќе ја потчини украинската армија. Руската војска, со 900.000 активни војници и 2 милиони резервисти, е осум пати поголема од онаа на Украина. Русија има напредни борбени авиони, застрашувачка морнарица и маринци способни за повеќекратни амфибиски истоварувања, како што докажаа на почетокот на инвазијата кога од Црното Море се упатија кон градот Мариупол.

И западните влади кои отворено зборуваа за воените неуспеси на Русија се желни да го шират зборот за да помогнат да се наруши рускиот морал и да се зајакнат Украинците.

Но, со секој ден што го прикажува украинскиот претседател Володимир Зеленски, сцените на фрустрираната Русија што напаѓа, но не успева да стави крај, помалиот противник доминира на екраните ширум светот.

Резултат: војските во Европа кои некогаш се плашеа од Русија велат дека не се толку исплашени од руските копнени сили како што беа во минатото.

Тоа што Русија толку брзо се откажа од хируршките напади и наместо тоа убива цивили кои се обидуваат да побегнат, може да ги оштети шансите на Путин да победи во долгорочна војна во Украина. Бруталните тактики може на крајот да ја совладаат одбраната на Украина, но тие речиси сигурно ќе поттикнат крвав бунт што може да ја заглави Русија со години, велат воените аналитичари. Најмногу од сè, Русија ги изложи на своите европски соседи и американските ривали празнините во својата воена стратегија што може да се искористат во идните битки.

„Денес она што го видов е дека дури и оваа огромна армија или војска не е толку огромна“, рече генерал-полковник Мартин Херем, началникот на одбраната на Естонија, за време на прес-конференцијата во воздухопловната база во северна Естонија со генералот Марк Мили, претседател на Здружениот генералштаб на САД.

Колегата на Херем и началникот на воздухопловните сили, бригадниот генерал Рауно Сирк, во интервју за локален весник, беше уште поостар во проценката на руските воздухопловни сили. „Ако погледнете што е од другата страна, ќе видите дека веќе нема противник“, рече тој.

Многу од 150.000 главно регрутирани војници што Москва ги распореди низ Украина се заглавени северно од Киев, главниот град. Се очекуваше североисточниот град Харков да падне неколку часа по инвазијата; тој е погоден од напад на ракетен оган и гранатирање, но сè уште стои.

Секојдневно, претставниците на Пентагон предупредуваат дека руската војска наскоро ќе ги исправи своите грешки, можеби ќе ги исклучи комуникациите низ земјата, отсекувајќи го Зеленски од неговите команданти. Или Русија би можела да се обиде да го затвори банкарскиот систем на Украина, или делови од електричната мрежа, за да го зголеми притисокот врз цивилното население да капитулира.

Дури и ако не го сторат тоа, официјалните лица велат дека фрустрираниот Путин има огнена моќ едноставно да ја претвори Украина во урнатини – иако тој би ја уништил самата награда што ја сака. Употребата на тој вид на сила ќе ги открие не само погрешните пресметки што ги направи Кремљ при започнувањето на комплексна, тристрана инвазија, туку и границите на руската воена надградба.

„Кремљ ги помина последните 20 години обидувајќи се да ја модернизира својата војска“, рече Андреј Козирев, министер за надворешни работи за Русија во времето на Борис Елцин, во објава на Твитер. „Голем дел од тој буџет беше украден и потрошен на мега-јахти на Кипар. Но, како воен советник не можете да го пријавите тоа на претседателот. Па наместо тоа, му пријавиле лаги. Војската на Потемкин“.

За време на патувањето низ источноевропските земји кои се плашат дека следно може да се соочат со војската на Путин, на Мили постојано му се поставуваа истите прашања. Зошто Русите се претставија толку слабо во раните денови на војната? Зошто толку лошо го процениле украинскиот отпор?

Неговиот внимателен одговор, пред новинарите во Естонија: „Видовме голема, комбинирана инвазија на повеќе оски на втората по големина земја во Европа, Украина, од руски воздухопловни, копнени, специјални сили, разузнавачки сили“, рече тој, пред да опише дел од бомбардирањето на Русија и неговата загриженост поради нејзиното „недискриминирачко гаѓање“ врз цивилите.

„Малку е рано да се извлечат дефинитивни научени лекции“, додаде тој. „Но, една од лекциите што е јасно евидентна е дека волјата на народот, волјата на украинскиот народ и важноста на националното лидерство и борбените вештини на украинската армија се покажаа јасно и гласно“.

Додека неволјите на руската армија се реални, погледот на јавноста за борбата е искривен од реалноста на информациското бојно поле. Русија и понатаму сака да ја минимизира војната и дава малку информации за нејзините победи или порази, што придонесува за нецелосна слика.

Но, дисекцијата на досегашните перформанси на руската војска, составена од интервјуа со дваесетина американски, НАТО и украински функционери, прикажува портрет на млади, неискусни регрутирани војници кои не биле овластени да донесуваат одлуки на самото место, како и еден неовластен офицерскиот кор кој не смее ниту да носи одлуки. Военото раководство на Русија, со генералот Валери Герасимов на врвот, е премногу централизирано; поручниците мора да побараат дозвола од него дури и за мали работи, рекоа официјалните лица, кои сакаа да останат анонимни за да разговараат за оперативните работи.

Дополнително, руските високи офицери досега се покажаа дека не се склони на ризик, рекоа официјалните лица.

Нивната претпазливост делумно објаснува зошто тие сè уште немаат воздушна супериорност над цела Украина, на пример, велат американските власти. Соочени со лоши временски услови во северна Украина, руските офицери приземјија некои руски напаѓачки авиони и хеликоптери, а други ги принудија да летаат на пониски височини, што ги прави поранливи на украинскиот копнен оган, изјави висок претставник на Пентагон.

„Повеќето руски способности седат настрана“, рече Мајкл Кофман, директор на студии за Русија во ЦНА, институт за одбранбени истражувања, во имејл. „Ангажирањето на силите е целосно ирационално, подготовките за вистинска војна речиси непостоечки и моралот е неверојатно низок, бидејќи на трупите очигледно не им беше кажано дека ќе бидат испратени во оваа борба“.

Руските тенковски единици, на пример, се распоредени со премалку војници за да пукаат и да ги заштитат тенковите, изјавија официјални лица. Резултатот е дека Украина, користејќи ги противтенковските проектили Javelin, го закочи конвојот што се упати кон Киев, разнесувајќи тенк по тенк.

Томас Булок, аналитичар од „Џејнс“, одбранбената разузнавачка фирма, рече дека руските сили направиле тактички грешки од кои Украинците можеле да профитираат.

„Изгледа дека Украинците беа најуспешни кога удираа од заседа врз руските војници“, рече Булок. „Начинот на кој Русите напредуваа беше дека тие се концентрираа на главните патишта за да можат брзо да се движат, а не да ризикуваат да се заглават во кал. Но, тие напредуваат по кривулестите патишта и нивните крила и патишта за снабдување се премногу изложени на украински напади“.

Руските порази на боиштата и зголемените жртви, исто така, имаат ефект.

„Тоа што Украинците штотуку ги уништија вашите воздушно-десантни единици, елитни руски единици, мора да биде погубно за рускиот морал“, рече Фредерик Каган. „Руските војници мора да го гледаат ова и да велат: ‘Во што се навлековме, по ѓаволите’?“

Повеќето од првичните напади на Русија во Украина беа релативно мали, во кои беа вклучени најмногу два или три баталјони. Таквите напади покажуваат неуспех да се координираат различните единици на бојното поле и не успеале да ја искористат целосната моќ на руските сили, рече Каган.

Русија започна воени маневри со поголеми единици во последните денови и собра голема сила околу Киев, која се чини дека е подготвена за можен повеќестран напад врз главниот град наскоро, додаде тој.

Со оглед на борбите што ги имаше руската војска за да изврши прецизни напади за да принуди предавање на украинските воени единици, силите на Москва веројатно ќе го засилат видот на пошироки напади што доведоа до зголемен број на цивилни жртви.

Но, на крајот, воените претставници велат дека сè уште очекуваат дека масивноста ќе биде важна.

„Рускиот напредок е тежок“, рече пензионираниот генерал Филип Бридлав, поранешен врховен командант на НАТО за Европа. „Но, тој е немилосрден, и има уште многу сила што треба да се примени“. (Њујорк тајмс)