Заминување на двоецот од сенка: Како функционира комисијата што ги држи заедно европските финансии

Заминувањето на двајцата највлијателни членови на телото што го водеа блокот низ нестабилни економски води е приказна за интриги, неверојатно пријателство и заткулисни договори што оди до сржта на тоа каде навистина лежи политичката моќ во ЕУ, пишува „Политико“.

Ненадејното заминување на италијанските и германските економисти Алесандро Ривера и Карстен Пилат остава празнина во центарот на одлучувањето во ЕУ во време кога владите се борат со рекордна инфлација, се соочуваат со потенцијална банкарска криза и се расправаат за тоа како да ги променат правилата за трошење на ЕУ, пишува бриселскиот портал.

Ривера и Пилат беа членови на Економскиот и финансискиот комитет (ЕФЦ), а неговиот „помал роднина“ само во еврозоната – Работната група на Еврогрупата. Ретко се појавуваа во јавноста, уште поретко даваа соопштенија или привлекуваа внимание. Додека легендарните простории исполнети со чад во кои живееле нивните претходници се одамна изгубени во историјата, ценкањето и доверливоста остануваат исти.

Оние кои работеле со нив велат дека извонредната лична хемија на дуото – и покрај спротивставените позиции на нивните влади – помогнала да се премости една од најсериозните поделби во блокот.

Членовите на ЕФЦ, кои ги претставуваат 27-те влади на ЕУ, имаат едноставна задача: да склучуваат договори меѓу себе за да можат нивните избрани господари, министрите за финансии, да останат надвор од калта.

Бидејќи не смеат да разговараат со медиумите, „Политико“ го состави текстот за заминувањето на двајцата заткулисни „кралеви“ разговарајќи со официјални лица кои побараа да останат анонимни.

Ривера и Пилат, рече еден од овие официјални лица, биле „исклучително добри во решавањето на проблемите“. Тие мораа да бидат – особено кога некои од тие проблеми беа предизвикани од самите влади за кои работеа и кои беа во голем економски и политички конфликт.

Италија, предводена од Џорџа Мелони, е оптоварена со долгови, децениски низок раст и во постојан ризик да биде отфрлена од инвеститорите. Спротивно на тоа, Германија, сега под коалиција на социјалдемократи, либерали и зелени, долго време е опседната со балансиран буџет, додека ужива висок инвестициски рејтинг и функционира како главно тело за принуда во блокот.

Некако, Ривера, чие семејство влече корени од италијанското благородништво, и Пилат, долгогодишен бриселски ветеран, извонредно запознаен со европските заднински канали поради што германската влада го извлече од пензија, добро се согласуваа. Заедно ги надминаа пречките и ги споија двете крајности на економската политика на ЕУ.

Зборувајќи за „Политико“, Ривера го пофали Пилат како „некој способен за искрени зборови“, редок квалитет во јавната служба каде суштината често се крие во дипломатскиот говор.
Од друга страна, Германецот за „Политико“ изјави дека се надева оти Ривера ќе остане на својата позиција кога Мелони ќе дојде на власт, нарекувајќи го „бастион на стабилноста во турбулентната италијанска политика“. Не само што не му се исполни желбата, туку и самиот се „лизна“.

И покрај тоа што беа аполитични државни службеници, и двајцата станаа жртви на сета трескава политика дома. Мелони без објаснување го отпушти 52-годишниот Ривера.
Слично на тоа, германскиот министер за финансии Кристијан Линднер го најави предвременото заминување на Пилат (66), како дел од напорите да се доведат партиските лојалисти на врвот на министерството.

За оние кои ги гледаат безличните функционери како обични технократи, приказната служи да подвлече како, за скриените раце на владата, личноста значи многу, тврди Политико.

– Индивидуалниот квалитет е од суштинско значење – изјави Томас Визер, австриски економист и долгогодишен претседател на групата за време на турбулентните години на должничката криза во еврозоната. Тој ја надгледуваше групата која стана клучна во спасувањето на валутната унија и изготвувањето пакети за помош без преседан за земји како Грција, Ирска и Шпанија во првата половина на минатата деценија.

– Мора да бидете во тек со техничките детали на различни досиеја, но важно е да имате висок степен на социјална интелигенција – рече тој. „Не се работи само за ‘Можам ли да го прочитам брифот и да кажам кој е мојот став?“… туку „Како да убедам што е можно повеќе мои колеги да одат што подалеку со мене, наместо да одат по својот пат?“

Иако тие се составен дел од начинот на кој функционира ЕУ, телата во сенка како ЕФЦ можат да ја истакнат потребата за поголема транспарентност.

Но, барем за Визер, кога владите се занимаваат со толку чувствителни теми, од витално значење е луѓето како Ривера и Пилат да останат подалеку од очите на јавноста. Во реалноста, тоа е единствениот начин на кој работите можат да се завршат.

– Колку се подоверливи таквите преговори, толку полесно е за земјите-членки и политичарите да го сменат ставот и да се движат кон одреден компромис – рече тој.

Што се однесува до Италијанецот и Германецот, нивното заминување претставува дополнителна пречка за тековните преговори за фискалните правила на ЕУ.

Кон крајот на минатата година, комисијата изнесе идеи за тоа како сака да ги реформира таканаречените правила за долг и дефицит. Додека Берлин не сака да и даде на Комисијата премногу слобода за да ја одреди динамиката на намалување на долгот, Рим сака да се погрижи новите правила да не воведат нова ера на штедење.

Тоа беше типичен проект во кој Ривера и Пилат се истакнаа. Сега работата околу компромисот ќе падне на нивните замени. „Овие две земји имаат голем број одлични кандидати меѓу кои може да избираат, никогаш не сум видел неспособна личност“, рече еден функционер.

Во 2018 година, Италијанецот беше назначен на позицијата генерален директор на Министерството за финансии од тогашниот премиер Џузепе Конте. Повеќе од 20 години во тоа министерство ги водеше преговорите со Брисел за спас на италијанските банки.

Замената на Ривера е Рикардо Барбиери, поранешен главен економист на Министерството за финансии, безбеден пар раце и сигнал за континуитет на пазарите.

Пилат беше 13 години на чело на одделот за економска политика на Советот на ЕУ: неговиот прв состанок на министрите за финансии се совпадна со колапсот на американската инвестициска банка Лиман Брадерс во 2008 година, што ја предизвика последната криза. Линднер го извади од пензија во 2022 година, но сега го враќа назад.

Работата на Пилат му припадна на Хајко Томас, дипломат од кариера, кој беше шеф на кабинетот на поранешниот министер за надворешни работи Гидо Вестервеле. Тој имаше улоги во Брисел, неодамна како заменик германски пратеник во НАТО. Тој е маратонец, што може да биде корисно за време на долгите преговарачки сесии.