Во Германија путерот станува луксуз

Германија е велесила во ЕУ и по производство на путер, но и во оваа земја станува се поскап. Најпрвин причината беше општото поскапување, но сега проблемот е и во млекото, пишува ДВ.

А во супермаркетите, по правило, гледаме и путер од Германија, делумно затоа што таа земја е најголем производител на путер во Европската унија. Според проценките на европската статистика, Германија годинава до август понудила на пазарот понудила  329.954 тони. Само Франција (279.970 тони), Ирска (189.260 тони) и Полска (171.000 тони) можат да се натпреваруваат со Германија.

Но, оваа доминација на европскиот пазар на путер неизбежно значи дека кога путерот станува поскап во Германија, многумина во ЕУ мора да посегнат подлабоко во своите џебови. И тој го надмина претходниот рекорд од август 2023 година за добри десет центи и просечната цена во супермаркет во Германија е 2,39 евра за редовно пакување од 250 грама.

Проблем со млекото
Ханс Јирген Сеуферлајн од Здружението на млекопроизводители на Баварија објаснува дека проблем е и невообичаено малата пропорција на масти во млекото – имено путерот. Во принцип, процентот на маснотии во млекото се менува во текот на годишните времиња, но дека тој сооднос од февруари е под нормалното ниво е „нетипичен“, вели овој производител. Навидум, ова намалување не изгледа големо: помеѓу 0,01 и 0,04% и тоа низ цела Германија. „И ако се собере сето тоа, тоа е многу“, објаснува Сеуферлајн за станицата АРД. Тоа едноставно значи дека е потребно повеќе млеко за иста количина путер.

Сето ова е исклучително важно и за производство на путер и за сирење, а во Германија цената на путерот традиционално се одредува на една од двете „размени за путер“. Еден од нив е во Кемптен во Алгау, Баварија, бидејќи цената е секогаш врска помеѓу понудата и побарувачката. Веќе цел век во среда таму се среќаваат претставници на производители и откупувачи за да се договорат за рамката за цената на путерот. Ова не е диктат, ниту обврска, објаснува Клеменс Рик од берзата за путер, „и овие цени служат само како ориентација за сите учесници на пазарот. Размената не ги одредува цените, туку само ги наведува“.

Одличен показател за целокупното поскапување
Колку ќе чини путерот во продавницата на крајот одлучува трговецот на мало. Секако, на полиците има и видови путер кои се далеку поскапи од просечните, исто како што во конкуренцијата меѓу трговските синџири, секогаш има „специјални понуди“ под таа цена. Но, путерот е вистинско уживање и за потрошувачите и за експертите за одредување на општото ниво на цените. Бидејќи без разлика колку луѓе веруваат дека еден путер е „подобар“ од друг, нивниот состав и пакување од 250 грама е стандард по кој лесно може да се спореди нивото на сите цени – затоа Ева Штубнер од Институтот за истражување на пазарот во Келн вклучува путер во „производи со референтни цени“. И путерот стана – и остана скап: во споредба со лани растителното масло поевтини за 6,4%, брашното за 8,8%, тестенините за 3,2%.

„Ако путерот е поскап, тогаш и потрошувачите имаат впечаток дека се поскапело“, ни вели овој економист. Всушност, тоа е глупост: ние не консумираме толку многу путер што промената на неговата цена навистина би оставила огромна дупка во нашите паричници, а цената на путерот сочинува само 0,18% од „потрошувачката кошничка“ со која инфлацијата е измерени. Но, потрошувачите се глуви на таквите аргументи затоа што најважно им е „чувството“ дека „сè поскапело“ – иако вкупната стапка на поскапување е значително намалена и изнесува околу 1,6%. А кога станува збор за путерот, ситуацијата нема да се подобри.