Украина во центарот на вниманието на Генералното собрание на Обединетите нации

 Војната во Украина и доаѓањето на украинскиот претседател во Њујорк оваа недела заземаат централно место во Обединетите нации, но земјите во развој ќе се борат за центарот на вниманието, како и за побрза акција против сиромаштијата и нееднаквоста на првиот состанок на светските лидери од пандемијата со „Ковид-19“.

Почетокот на годишната сесија на Генералното собрание на Обединетите нации доаѓа во поларизирачки момент во историјата – најопасниот од Студената војна, велат аналитичари и дипломати.

Тие посочуваат дека руската инвазија на Украина во февруари 2022 година ги уништи и онака тешките односи меѓу големите сили и дојде со трајното влијание на пандемијата, високите цени на храната, влошената климатска вонредна состојба, ескалацијата на другите конфликти и неуспехот на светот да се справи со сиромаштијата, гладот и родова нееднаквост.

За земјите во развој, главен приоритет е дводневниот самит на Обединетите нации кој започнува в понеделник, што има за цел да поттикне акција на светските лидери за постигнување на 17 широки глобални цели што се далеку зад распоредот до 2030 година. Покрај ставањето крај на екстремната сиромаштија и гладот, целите вклучуваат обезбедување квалитетно средно образование за сите деца, постигнување родова еднаквост и преземање итни активности за борба против климатските промени.  

Во тек се и состаноци на високо ниво за прашања, вклучително и превенција од пандемија и универзална здравствена заштита.

Кога во вторник ќе започне годишниот состанок на Генералното собрание од 193 члена, треба да зборуваат претседатели, премиери и монарси од 145 земји, многу голем број што го одразува мноштвото глобални кризи и недостигот на акција.

За првпат по неколку години, американскиот претседател Џозеф Бајден ќе биде единствениот лидер од петте моќни сили со право на вето во Советот за безбедност на ОН што ќе присуствува лично. 

Во основата на целата недела е можноста дека самата причина за постоењето на Обединетите нации – да се обединат државите за да се поттикне мирот и безбедноста – станува се потешка поради поделбите меѓу Западот, Русија и Кина, како и поради порастот на регионалните и другите групи кои создаваат мултиполарен свет.

Гутереш, кој ќе зборува за состојбата во светот на отворањето на таканаречената Генерална дебата во вторник, вели дека ќе им каже на светските лидери дека сега не е време за „позиционирање“, ниту за „рамнодушност или неодлучност“. .

„Ова е време да се собереме за вистински, практични решенија“, рече шефот на ОН. „Време е за компромиси за подобро утре“.

Гутереш, кој вели дека војната во Украина ги продлабочила поделбите и ги влошила, нагласи дека преселбата во фрагментиран „мултиполарен свет“ нема да реши огромен број општи прашања.