Трамп му се налути на Путин поради Украина

Претседателот на САД, Доналд Трамп, изјави дека е „многу лут“ на  Владимир Путин поради неговиот пристап кон прекин на огнот во Украина и се закани дека ќе воведе царини за извозот на нафта од Москва доколку рускиот лидер не се согласи на примирје во рок од еден месец.

Американскиот претседател посочи дека ќе воведе царина од 25% или 50% што ќе влијае на земјите што купуваат руска нафта во телефонско интервју за NBC News, за време на кое тој исто така се закани дека ќе го бомбардира Иран и не ја исклучи можноста за употреба на сила на Гренланд.

„Ако Русија и јас не можеме да постигнеме договор за запирање на крвопролевањето во Украина, и ако мислам дека е виновна Русија, што можеби не е, но ако мислам дека е виновна Русија, ќе воведам секундарни тарифи за нафтата, за целата нафта што доаѓа од Русија“, рече Трамп.

„Тоа би значело дека ако купувате нафта од Русија, не можете да работите во САД. Ќе има царина од 25 отсто за целата нафта, царина од 25 до 50 поени за целата нафта“.

Ненадејната промена на насоката дојде откако Путин во петокот се обиде да го нападне легитимитетот на Володимир Зеленски, рече Трамп. Појавувајќи се на руската телевизија, Путин предложи Украина да биде ставена под привремена влада предводена од ОН за да организира нови избори пред да се преговара за мировен договор.

Трамп претходно го нарече украинскиот претседател диктатор, но во неделата рече: „Бев многу лут, налутен“ кога Путин „почна да навлегува во кредибилитетот на Зеленски, бидејќи тоа не води на вистинското место, разбирате?

Тој рече дека „новото раководство значи дека нема да има договор долго време“ и дека сака да изврши притисок врз Кремљ, кој покрена низа прашања за мировно решение и се согласи само на ограничени поморски и енергетски прекини на огнот досега.

Трамп повтори дека „ако не се постигне договор, и ако верувам дека за тоа е виновна Русија, ќе воведам секундарни санкции кон Русија“, но потоа посочи дека брзо ќе се повлече доколку има напредок во прекинот на огнот.

„Гневот брзо исчезнува“ доколку Путин „ја направи вистинската работа“, рече Трамп, додавајќи дека очекува да разговара со својот руски колега оваа недела.

Подоцна, зборувајќи за група новинари, Трамп укажа на слични тарифи наметнати на Венецуела, за кои рече дека „имале многу силно влијание“.

Запрашан од „Гардијан“ дали неговиот однос со Путин паднал на најниска точка, Трамп одговори: „Не, не мислам така, мислам дека нема да се повлече од зборот…но, бев разочаран на одреден начин. Некои од работите што тој ги кажа во текот на последниот ден или два се однесуваа на Зеленски… тој треба да склучи договор со него, без разлика дали му се допаѓа или не“.

Американскиот претседател, исто така, го искористи претходното интервју за NBC за да му каже на Иран дека ако „не склучат договор“ за ограничување на нивната програма за нуклеарно оружје, „ќе има бомбардирање какво што досега не виделе“.  Официјални лица од двете земји беа ангажирани во преговорите, додаде тој.

Тој, исто така, ги спомна новите економски санкции како алтернатива. „Постои шанса, ако не склучат договор, јас да воведам секундарни царини за нив“, рече Трамп. „Размислувам да воведам секундарни царини за Иран додека не се потпише договор“.

Секундарните тарифи се нова идеја. САД минатата недела воведоа царина од 25 отсто за земјите кои купуваат сурова нафта и течни горива од Венецуела, од кои најголема е Кина, откако Трамп ја обвини оваа латиноамериканска земја дека испраќа криминалци и членови на банди во САД под закрила на мигранти.

Извозот на руската нафта веќе е предмет на низа санкции од САД, Велика Британија, ЕУ и другите земји од Г7, оставајќи ги Кина и Индија како два најголеми купувачи, според Меѓународната агенција за енергија. Она што сè уште не е јасно е дали предложените мерки ќе бидат ефективни откако ќе стапат на сила.

Финска посочи дека можеби имала улога во интервенцијата на Трамп. Еден ден пред интервјуто, Трамп помина време со својот фински колега Александар Стуб во неговото одморалиште Мар-а-Лаго на Флорида. Двајцата појадувале , ручале и играле голф во неофицијалната посета, соопшти канцеларијата на Стуб.

„Мојата порака во разговорите што ги имам со претседателот е дека ни треба прекин на огнот и ни треба краен рок за прекин на огнот, а потоа треба да наплатиме цена за прекршување на примирјето“, изјави Стуб за Гардијан.

„Значи, број еден, ни треба датум за прекин на огнот, а јас би сакал тоа да биде Велигден, да речеме, 20 април, кога претседателот Трамп е на функција три месеци. Ако дотогаш тоа не биде прифатено или биде прекршено од Русија, треба да има последици“ – изјави Стуб за Гардијан.

За време на претходното интервју за NBC во саботата, Трамп рече: „Ќе го добиеме Гренланд. Да, 100%“ и тврдеше дека иако постои „добра можност тоа да го направиме без воена сила… јас не симнувам ништо од масата“.

За време на предизборната кампања, Трамп рече дека може да ја заврши војната во Украина во рок од 24 часа, што се покажа неостварливо, а неговата тактика да ги принуди Русија и Украина да се согласат на прекин на огнот досега беа фокусирани на малтретирање и притисок врз Киев.

Трамп и неговиот потпретседател Џеј Ди Венс, пред еден месец го прекоруваа Зеленски во Овалната соба, по што Вашингтон ја прекина разузнавачката и воената помош. Киев потоа го потпиша принципот на 30-дневен прекин на огнот доколку Кремљ возврати во замена за обновување на разузнавачките информации и помошта.

Путин претходно овој месец рече дека иако е за прекин на огнот, „постојат нијанси“ и секое запирање на борбите треба „да ги отстрани основните причини за оваа криза“, широко, но нејасно барање.

Рускиот претседател и неговите сојузници повикаа на демилитаризација на Украина, инсистираа на тоа дека присуството на западните трупи како мировници би било неприфатливо и побараа целосна анексија на четири региони, од кои три таа само делумно окупира.

Две лица загинаа, а 25 се повредени во и околу вториот град во Украина, Харков, во руските напади во саботата навечер и во неделата наутро. Меѓу погодените згради има и воена болница. Генералштабот на Украина го осуди, како што рече, „намерното, насочено гранатирање“, ретко признание за воени жртви.

Трамп, исто така, им тврдеше на новинарите во неделата дека претседателот на Украина се обидува да се повлече од договорот за минерали.

„И ако го стори тоа, ќе има некои проблеми. Големи, големи проблеми. Направивме договор за ретки материјали и сега тој вели, добро, знаете, сакам повторно да преговарам за договорот“, рече Трамп. „Тој сака да биде член на НАТО. Па, тој никогаш немаше да биде член на НАТО. Тој го разбира тоа. Значи, ако сака повторно да преговара за договорот, тој има големи проблеми“.

Зеленски минатата недела им рече на новинарите дека САД „постојано“ ги менуваат условите на предложениот договор за минерали, но тој не сака Вашингтон да мисли дека е против тоа.

Интервенциите на Трамп следат по тешката недела за Белата куќа, за време на која високи претставници на администрацијата беа критикувани дека разговарале за нападите врз бунтовниците Хути во Јемен на апликацијата за пораки „Сигнал“, која не е овластена од Пентагон.

Високо чувствителната дискусија, која вклучуваше планови за бомбардирање, протече затоа што новинар од магазинот Атлантик по грешка беше додаден на разговорот од американскиот советник за национална безбедност, Мајк Волц. (Гардијан)