Српски работи: Крстосувачот „Аврора“

Триесет и три години ја кажувам таа работа и како да му зборувам на  Берлинскиот ѕид: власта не е проблемот во Србија.

Власта е таква каква што е, Србите и онака не ја бираа. Не е политика Задруга, кандидатите за власт да се исповедаат на Дрвото на мудроста во Рајската градина, па тој што ќе освои најмногу гласови на безделничарите од Сврљиг да освои педесет илјади евра и да формира влада. Ова може да се направи во Шведска или Исланд, каде што владата се избира како на Пинк и каде што народот има точно каква влада сака и заслужува. Не и во Србија: власта во Србија е од Господ Бог – нема од кој друг, проверив – и тоа е начинот на кој господ ја дал.

Власта така биднува па ја снемува, сега е па сега не е, власта се менува, згора на тоа: ако животот во Србија има добри страни, една од подобрите е тоа што не ви требаат избори за промена на власта. Кога ќе ви здодее, исфрлете ја од прозорецот на палатата или организирајте митинг, или запалете го парламентот или убијте го премиерот со неколку снајперски истрели: каде има волја, има и начин.

Затоа, власта не е проблемот, никогаш не била. Проблемот е опозицијата.

И додека власта во Србија ќе ја има па ќе ја немаа – сега е, сега не е – политичка опозиција едноставно нема: опозицијата ја нема, па ќе ја нема, сега не е, па сега пак не е. Дури, ако животот во Србија воопшто има добри страни, и ако една од подобрите е тоа што не ви требаат избори за за да ја промените власта, уште подобра е таа дека не ви требаат избори за да видите дека вашата опозиција е токму иста каква што беше и пред изборите.

Погледнете ги само последните избори: здружената српска опозиција ги бојкотираше изборите, ниту еден опозиционер не се појави на гласачките ливчиња, а тоа никој жив не го забележа. Парламентот е ист, нема опозиција. Таму каде што нема волја, разбравте, нема ни начин.

Триесет и три години како да зборувам со ѕидот: проблемот во Србија не е власта, проблемот е опозицијата. Опозицијата треба да се смени. И треба да се замени уште во 1990 година.

Така се менуваше власта во Србија за време на Осмата седница и за време на митинзите на вистината и на митолошкиот Петти октомври и по убиството на Зоран Ѓинѓиќ и на разни последователни наместени и ненаместени избори, но опозицијата секогаш беше иста. Генерално, најконзистентна политичка идеја во Србија во последните три децении е онаа на опозицијата.

Во извртениот српски свет, имено, политичкото едноумие наследено од комунистичка Југославија не беше преточено во псевдодемократска влада, како што е случајот во некои источноевропски деспотски култури. Во Србија владее едноумието во опозицијата и тоа безмалку триесет години. Во однос на опозицијата, српската влада е раскошна градина од илјада цвеќиња. Владата во Белград беше и црвена и жолта и црна, Прва и Втора Србија беа на власт, и проруска и проевропска, имаше мутирани комунисти и либерални демократи, и техноменаџери и четници, и радикали и напредњаци и Чедо и Воја, само опозицијата секогаш беше цврста и доследна во одбрана на српските интереси.

Еве, на пример, Александар Вучиќ. Не знае, сиромав, ни што кажа вчера, а камоли пред една година, сезонски Вучиќ ги меднува и ќудта и влакната, сега би одел на Запад, сега на Исток, малку во Европа, малку во Руската Федерација, чај ја има Голема Србија, час му е Доволна, а понекогаш и мала, па треба цел српски свет, во еден момент Косово е срцето на Србија, но во следниот е неговиот бубрег – епа жив човек може да живее само со Војводина – денес не би го дал Косово ни за директна квалификација во Европската унија, утре на Ромите под мостот Панчевачкиот мост ќе им даде сто евра само да го носат. Како што гледате, на Србија не ѝ требаат избори за да ја смени власта. Власта во Србија сама се менува. Александар Вучиќ е поразновиден и поширок во три часа кај Миломир Мариќ и е десно-лев неолиберален анархоконзервативец и европско-руски четнички технократ од саудиско-американски тип, повеќе од целата српска опозиција во сите триесет и три години.

Еве само последните избори: здружената српска опозиција ги бојкотираше изборите, ниту еден опозиционер не се појави на гласачките ливчиња, партијата на Вучиќ повторно убедливо победи и го зазеде парламентот, а никој жив не го забележа тоа. Власта е сосема поинаква. Сега одеднаш би преговарал со Западот и го потпишува Бриселскиот договор. Каде што има начин, има и волја.

Од друга страна, сето тоа време – како и сите претходни децении – и кога не беше обединета, опозицијата беше единствена. Триесет и три партии и партиички, еден ум – еден ум и неколку зборови. Не го даваме Косово.

Српската опозиција триесет и три години толку упорно не го дава Косово, потврда во одбраната на најскапите српски зборови од која било власт што била, а веќе не е. Едноумието во српската опозиција е полошо отколку во комунистичка Југославија. Секој што мисли поинаку ќе го проголта темнината. После тоа од страв никој не смее да праша каде исчезнал. Озлогласените новинари во кожни мантили ги посетуваат опозициските политичари и прашуваат каде исчезна Косово, а овие бледи како вар веднаш признаваат: ене го во Србија!

Се собра славната српска опозиција како некогаш витезите на Лазар Хребљановиќ на Косовско Поле. Не така одамна, претседателот на движењето „Срце“, Здравко Понош, си ја кубеше косата, кукаше и плачеше до небо на телевизија затоа што Вучиќ сака да го „ампутира Косово“. Некогаш славната Демократска партија се повикува на митолошката резолуција 1244, на која никој повеќе не се сеќава. За Народната партија на Вук Јеремиќ најважно е да се спречи Косово да добие место во Обединетите нации. Двери, Нада, Заветници и остатокот од десничарската менажерија пред извесно време излегоа на улица и му порачаа на Вучиќ дека нема предавање на Косово. Српската младина за Космет и Движењето за одбрана на Косово и Метохија за тоа време едноставно се наречени Српска младина за Космет и Движење за одбрана на Косово и Метохија. Тогаш дури и професорката Билјана Стојковиќ, кандидат на коалицијата „Мораме“ за претседател на Србија, изјави дека никогаш нема да потпише независност на Косово.

А копретседателот на опозициската партија Заедно, Небојша Зеленовиќ, тогаш како единствено решение ја понуди српската морнарица. Ебати го, дури ни на Александар Вучиќ не му текнало на тоа. А зборуваме за човек со толку широк ум што на памет му паднаа и српски „мерцедеси“ и гондоли на Калемегдан. Величествената српска морнарица, сепак, ги промаши сите мудрости на Вучиќ и падна на ум на опозицијата, па се симна од умот на Небојша Зеленовиќ.

„Србија да бара морнарица!“

Па како, па зошто – да речеме дека нема одбрана на Косово без силна воена флота и носачи на авиони, тоа беше емпириски докажано уште во 1999 година – но од кого? Од кого, црн Небојша, „Србија да бара морнарица?“ „Косово ќе стане членка на НАТО, после тоа Босна и Херцеговина ќе се приклучи на НАТО пактот, а нашата земја ќе остане црна дупка на Балканот. Затоа предлогот е да бараме меѓународна конференција и формирање заедничка одбранбена и безбедносна политика за сите шест ентитети во Западен Балкан“, објасни адмирал Зеленовиќ. „На таа меѓународна конференција покрај земјите од регионот и треба да учествуваат и земјите од Квинтата: Америка, Германија, Франција, Велика Британија и Италија, како и Хрватска. За водењето на таква политика легитимно е да се отвори прашањето за воено-поморските сили на Србија“.

И тогаш ми се смеат кога велам дека во Србија не е проблемот власта.

За разлика од власта која е таква каква што е и која Србите всушност никогаш не ја ни бираа, опозицијата е токму онаква каква што сакаат да биде. Секаде во светот – или барем секаде во таканаречениот парламентарен демократски свет – народот има власт каква што заслужува и сака, само Србите имаат опозиција каква што заслужуваат и каква што сакаат да имаат. А кога нешто е токму онака како што сакаат Србите, тоа е токму енциклопедиската дефиниција на проблемот.

Колку и да е мудар и разумен предлогот, наместо морнарицата со матично пристаниште, да речеме, во Бока Которска – или, уште подобро, во Пула, и така Пула пропаѓа, Небојша со соседите лесно ќе го поправат тоа – пред тоа Србија треба да ја менува опозицијата, и тоа веќе вчера. Како што гледаме, власта сама се менува, но опозицијата не сака, а ако Србија има некаква шанса, единствена итна е промена на опозицијата. Не е важно како: или со исфрлање низ прозорец, или со организирање митинг, или со палење на парламентот, или со неколку топовски истрели од српскиот крстосувач „Аврора“.

Каде што има волја, разбирате, има начин.

(Борис Дежуловиќ е хрватски новинар. Текстот е објавен во хрватскиот магазин „Новости“.)