Средбата на ароганцијата со непријателот во Израел

Порано или подоцна, деструктивната политичка магија на израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху, која го одржуваше на власт 15 години, беше обврзана да доведе до голема трагедија. Пред една година, тој ја формираше најрадикалната и најнеспособната влада во историјата на Израел. Не грижете се, ги увери тој своите критичари, имам „две раце цврсто на воланот“.

Но, отфрлајќи го секој политички процес во Палестина и смело тврдејќи, во обврзувачките насоки на неговата влада, дека „еврејскиот народ има ексклузивно и неотуѓиво право на сите делови на земјата на Израел“, фанатичната влада на Нетанјаху го направи крвопролевањето неизбежно.

Мора да се признае, во Палестина течеше крв дури и кога на функцијата беа баратели на мир како Јицак Рабин и Ехуд Барак. Но, Нетанјаху непромислено повика на насилство плаќајќи им на своите коалициски партнери секаква цена за нивната поддршка. Тој им дозволи да ги грабнат палестинските земји, да ги прошират нелегалните населби, да ја презират муслиманската чувствителност во однос на светите џамии на Ридот на храмот и да промовираат самоубиствени заблуди за реконструкцијата на библискиот храм во Ерусалим (сам по себе рецепт за она што може да биде мајка на сите муслимани џихади). Во меѓувреме, тој, исто така, го остави настрана поумереното палестинско раководство на Махмуд Абас на Западниот Брег, ефективно зајакнувајќи го радикалниот Хамас во Газа.

Според извртената логика на Нетанјаху, силното исламистичко владеење во Газа би било крајниот аргумент против политичкото решение во Палестина. Наградувајќи ги екстремистите и осудувајќи ги умерените, Нетанјаху веруваше дека тој, за разлика од меките левичари, конечно го нашол решението за конфликтот во Палестина. Аврамските договори, кои ги нормализираа односите на Израел со четири арапски држави (а веројатно наскоро ќе ја вклучи и Саудиска Арабија), го заслепи да не го види палестинскиот вулкан под неговите нозе.

Но, во немилосрдниот, варварски масакр на израелските цивили во селата околу Газа, дрскоста на Нетанјаху се сретна со својот непријател во форма на дивјаштвото на Хамас. Педесет години и еден ден откако Египет и Сирија го започнаа својот ненадеен напад во она што стана познато како војната на Јом Кипур, Хамас упадна од границите на Газа со Израел и искасапи стотици беспомошни цивили. На социјалните мрежи се снимени сцени на млади жени силувани покрај телата на нивните пријатели. Околу сто луѓе – меѓу нив цели семејства, постари жени и мали деца – се киднапирани и однесени во Газа.

Многумина изразија изненадување што Хамас толку лесно ја проби одбраната на Израел долж границата со Газа. Но, немаше таква одбрана. Кога Хамас почна да убива стотици беспомошни цивили, славната израелска армија беше претежно распоредена на други места. Многумина беа доделени на Западниот Брег да ги заштитат религиозните доселеници во судирите (понекогаш иницирани од самите доселеници) со локалните Палестинци и на фестивалите околу измислените светилишта. Долги часови очајни мажи и жени викаа за помош, а најсилната војска на Блискиот Исток ја немаше никаде.

Претпоставката секогаш беше дека Газа не е витален приоритет. Подземниот ѕид од сензори и зацврстен бетон што Израел го изгради околу енклавата требаше да ги блокира тунелите низ кои Хамас во минатото се обидуваше да навлезе во израелските погранични села. Немаше никаква корист. Милициите на Хамас едноставно ги нападнаа оградите на површината.

Немаше разузнавачки информации за намерите на Хамас, исто така. „Старап нацијата“, чии софистицирани сајбер единици можат да забележат движење на лист на дрво во иранска база во Сирија, не знаеше ништо за плановите на Хамас. Опсесијата на Израел со можното нуклеарен успех на Иран и фокусот на неговите внатрешни безбедносни служби на окупираниот Западен Брег делумно ја објаснуваат оваа негрижа.

Нападот на Хамас не беше само тактичко изненадување, туку и стратешка бомба. Ова беше очигледно во пресметаната одлука на групата да не учествува во ниту еден од судирите во последните две години меѓу Израел и Исламскиот џихад, друга милитантна група во Газа. Хамас создаваше впечаток дека станува влада позаинтересирана за задоволување на материјалните потреби на својот народ отколку за веројатно неефикасен вооружен отпор. А Израелците веруваа во она што сакаа да веруваат: дека субвенциите од Катар и нивните сопствени гестови ќе го одвратат Хамас од идните воени авантури.

И сега што? Да се врати одвраќањето? Како, точно? Самоказнување во форма на обновена окупација на Газа? Тешко е да се замисли копнена инвазија. Ужасното ниво на уништување и жртви што тоа би го предизвикало е една од причините, бидејќи многуте израелски заложници сега во Газа обезбедуваат дополнително осигурување. Ризикот Хезболах да отвори дополнителен фронт кај Либан на север е друг. Способностите на Хезболах ги прават џуџести оние на Хамас, а војната на два фронта, при што Иран веројатно ги поддржува непријателите на Израел, е апокалиптично сценарио.

Токму затоа американскиот претседател Џо Бајден ги предупреди непријателите на Израел „да не ја искористуваат кризата“. За да дојде до поентата, Бајден го насочи најновиот и најнапредниот носач на авиони на американската морнарица во источниот Медитеран.

Но, тогаш кога израелско-палестинскиот конфликт одговорил на Декартовата логика?

Од Клаузевиц дознавме дека војната треба да има смисла во контекст на политичка цел. Сегашната војна на Хамас има такви цели: обезбедување на нејзината хегемонија во палестинското национално движење, ослободување на своите луѓе од израелските затвори со размена на заложници за нив и спречување маките на Палестина да бидат напуштени од „арапските браќа“ во нивната брзање да ги нормализираат односите со еврејската држава. За владата на Нетанјаху, сепак, ова е чисто реактивна војна без политичка цел освен тоа да се постигне пауза до следната рунда непријателства.

Земја која нема да ги повика своите лидери на одговорност одговорни за исходот каков што се одигра во ужасните сцени околу Газа, ќе го изгуби своето тврдење дека е вистинска демократија. Но, машината за отровни политички дезинформации на Нетанјаху веќе работи и шири теорија на заговор, според која левичарските армиски офицери се одговорни за негрижата што доведе до оваа валкана војна. Никој не треба да биде изненаден што Нетанјаху ќе прибегне кон озлогласениот наратив „убод со нож во грб“ – теорија на заговор, која исто така ја пласираа нацистите во 1920-тите и 1930-тите. Како инаку главниот поттикнувач би можел да ја објасни својата криминална негрижа?

Кога борбите ќе завршат, преговорите за размена на заложници и затвореници се неизбежни. Можно е да се укине јасно неефикасната блокада на Газа. Во секој случај, ќе остане друго прашање: дали варварството што милициите на Хамас го покажаа на полињата за убивање околу Газа е вистинскиот пат кон палестинско искупување. Нивниот момент на наводна слава ќе живее во срам уште многу години.

(Шломо Бен-Ами е поранешен министер за надворешни работи на Израел и потпретседател на Меѓународниот центар за мир Толедо. Текстот е објавен од мрежата „Проект синдикејт“.)