Собранието ја констатираше оставката на премиерот Зоран Заев и на Владата

Собранието на Република Северна Македонија денеска на седницата за пратенички прашања ја констатира оставката на премиерот Зоран Заев. Оставката беше констатирана без премиерот Заев усно да ја образложи. Оставката на премиерот повлекува оставка и на целата Влада.

Оставката на премерската функција Заев ја поднесе вчера до претседателот на Собранието, Талат Џафери.

Во доставената оставка Заев наведе дека ваквата одлука ја презел како логичен чекор кој произлегува од исходот на локалните избори и како израз на преземената одговорност за изборните резултати.

На премиерската функција Заев беше од 31 мај 2017 година, а втор премиерски мандат освои на изборите на 15 јули минатата година.

Со констатирањето на оставката почнуваат да течат уставните рокови за избор на нова Влада.

Уставот на Република Северна Македонија и собранискиот Деловник ја регулираат постапката во случај на оставка на претседателот на Владата.

Во членот 93 од Уставот е наведено дека „Оставката на претседателот на Владата, неговата смрт или трајната спреченост да ја врши функцијата, повлекуваат оставка на Владата. Владата која поднела оставка или на која мандатот и престанал, останува на должност до изборот на нова Влада“.

Во член 219 од Деловникот на Собранието, пак, стои дека „Владата, претседателот на Владата или член на Владата можат да поднесат оставка. Оставката на Владата или на претседателот на Владата, се поднесува до претседателот на Собранието во писмена форма и може да се образложи… Оставката на Владата или на претседателот на Владата, претседателот на Собранието веднаш ја доставува до пратениците и до претседателот на Републиката“.

Во член 220 понатаму се вели дека „Собранието на првата наредна седница, без претрес, констатира дека на претседателот на Владата, на Владата или на член на Владата, мандатот им престанува на денот на одржувањето на седницата“.

Потоа, според член 90 од Уставот, претседателот на државата е должен во рок од десет дена да го довери мандатот за состав на Влада на кандидат на партијата, односно партиите што имаат мнозинство во Собранието. Мандаторот во рок од 20 дена од денот на доверувањето на мандатот, на Собранието му поднесува програма и го предлага составот на Владата.

Владата, на предлог на мандаторот и врз основа на програмата, ја избира Собранието со мнозинство гласови од вкупниот број пратеници.

По констатирањето на оставката, се очекува парламентарното мнозинство за мандатар да го предложи новиот лидер на СДСМ и актуелен заменик министер за финансии Димитар Ковачевски.

По добиениот мандат Ковачевски во првата половина на следниот месец до Собранието би требало да ги достави програмата и предлогот за состав на новиот владин кабинет, по што би уследил избор на неговата влада на собраниска седница. 

Заев по четири и пол години замина од премиерската функција

Зоран Заев по четири и пол години на чело на Владата замина од премиерската функција. Собранието денеска ја констираше неговата оставка, која тој ја оцени како логичен чекор што произлегува од исходот на локалните избори и како израз на преземената одговорност за изборните резултати.

Заев, кој неодамна го напушти и лидерското место во владејачката СДСМ, на чие чело беше од 2013 година, функцијата претседател на Владата ја извршуваше од 31 мај 2017 година, а втор премиерски мандат освои на изборите на 15 јули минатата година.

Во неговиот премиерски мандат Северна Македонија стана полноправна членка на НАТО, но не успеа да ги почне преговорите за пристапување во ЕУ поради блокадата од Бугарија. Заев го потпиша Договорот за стратешко партнерство, пријателство и добрососедство со Бугарија во август 2017, а во јуни 2018 година неговата Влада го потпиша Договорот од Преспа со Грција за решавање на долгогодишниот спор за името. Заев, заедно со поранешниот грчки премиерот Алексис Ципрас, е добитник на наградите Евалд Фон Клеист, Меѓународниот мир на Вестфалија за 2020 година, Хесијанската награда за мир 2020 и Наградата за развој на Европа за најдобра практика во промовирање на соработка, единство, вклучување разновидност и позитивно размислување. Двајцата лидери беа номинирани и за Нобеловата награда за мир во 2019 година. Неодамна, премиерот Заев ја доби наградата за човекови права за 2020 година на Фондацијата Фридрих Еберт (ФЕС) во Берлин.

Зоран Заев е економист и магистер по монетарна економија.

Неговото место во СДСМ по неодамнешните внатрепартиски избори го презеде Димитар Ковачевски, кој се очекува да го наследи и на премиерската функција.